GAVSEDDİN KOÇAK

(d. 03.07.1943 / ö. 19.11.2001)
eğitimci
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Nüfus kayıtlarında ismi Gavseddin Koçak olarak geçen âşık, Erzurum'un Oltu ilçesinde 3 Temmuz 1943 tarihinde dünyaya gelmiştir. Annesinin adı Fahriye, babasının adı Mehmet'tir. Babası, Oltu ve çevresinde Müftü Mehmet Efendi diye tanınır. Annesi ev hanımıdır. Gavseddin Koçak, altı çocuklu Koçak Ailesi'nin ikinci çocuğudur. İlk ve orta öğrenimini, babasının bir dönem görev yaptığı Hatay'ın Yayladağı ilçesinde tamamlar. Başarılı geçen ortaöğretim öğrencilik hayatına Erzurum Lisesi'nde devam eder ve buradan derece ile mezun olur. Edebiyata, sanata ve eğitimciliğe olan sevgisi dolayısıyla yükseköğretim için Erzurum Kâzım Karabekir Eğitim Enstitüsü'nün Türkçe bölümünü tercih eder. Eğitim süresi o zaman üç yıl olan eğitim enstitüsünü bitirdikten hemen sonra, öğretmenlik hayatına başlar. Sırasıyla Diyarbakır, Oltu, İzmit ve İstanbul’da, ortaokul ve liselerde Türkçe ve edebiyat öğretmenliği yapar. 1974-1978 yılları arasında İstanbul Fikirtepe Atatürk Eğitim Enstitüsünde öğretmen ve idareci olarak görev yapar. Çevresinde idealist bir eğitimci olarak tanınır. Ancak, dönemin siyasi problemleri sebebiyle çok sevdiği öğretmenlik mesleğinden ayrılarak 1978'de ticarete başlar (Muharremoğlu 2012-2019; Vural 2012 310-312). Aynı yıl Ahmet Arvasi başkanlığında Türk gençlerine önderlik edebilmek amacıyla beş kişilik bir mütevelli heyeti tarafından kurulan Türk Gençlik Vakfı’nın mütevelli heyetinde görev almıştır. "Koçak, Oltu eşrafından Nalbantoğlu ailesinin kızları Zehra Hanım ile evlenir. Gavseddin Koçak'ın bu evlilikten Selva, Hilal ve Murathan adlı üç çocuğu dünyaya gelmiştir. Koçak, 19 Kasım 2001 tarihinde İstanbul’da vefat etmiştir. Mezarı İstanbul'dadır (Muharremoğlu 2012-2019; Vural 2012).

Gavseddin Koçak, hayatının her döneminde edebiyatla iç içe olmuştur. Kızı Selva Maharremoğlu, hem edebiyat öğretmeni olarak hem de özel ilgisinden dolayı edebiyat, şiir ve sanatın onun hayatında daima çok özel bir yeri olduğunu belirtmektedir (Muharremoğlu 2012). Güzel sanatların pek çoğuyla ilgilenmiş, fakat yazarlığı ve şairliği daima ön planda olmuştur. Öğretmenlik hayatı boyunca çok sayıda şiir ve makale yazmıştır. Yazıları ve şiirlerinin bir kısmı 1964-1975 yılları arasında Ötüken dergisinde ve bir kısım yazıları da Türk Yurdu dergisinde yayımlanmıştır (Muharremoğlu 2012). Şiirlerinde, hece ölçüsünü kullanan ve halk şiiri kurallarına bağlı kalan Gavseddin Koçak, dinî, millî ve ahlâkî konular (Koçak 1971) başta olmak üzere çeşitli konularda şiirler yazmıştır. Halk edebiyatı nazım şekillerini tercih eder. Şiirleri, ölçü ve kafiye gibi şekil özellikleri bakımından sağlamdır. Sade, akıcı bir dili, zengin, tabii bir anlatımı vardır. Halk şiiri nazım şekillerini kullansa da bir saz şairi olmadığı için şiirlerini irticalen söylememiş, yazmıştır (Vural 2012: 310-312). Dilde sadeliği çok önemsemiş, dilimizin ve millî kültürümüzün korunmasını vatan savunması gibi aziz ve mukaddes bilmiştir (Koçak 1974: 11). Bunlar, onun bilinen en önemli ve taviz vermediği hususlardır. Ayrıca, şiirde özellikle şekille ilgili yeni arayışları ve tercihleri anlayışla karşılamakla beraber kendisi daima halk şiirindeki geleneksel şiir anlayışına yakın olmuştur (Muharremoğlu 2012). Şiirlerinde Koçak, Gavseddin Koçak bazen de Oltulu Gavseddin isimlerini mahlas olarak kullanarak geleneğe bağlı şiir anlayışını bu yönüyle de devam ettirmiştir (Vural 2012: 310-311). Gavseddin Koçak'ın şiirlerinden başka Türk Destanı adlı basılmış bir eseri de bulunmaktadır.

Kaynakça

http://www.turkgenclikvakfi.org/hakkimizda/tarihcemiz [Erişim Tarihi: 03.04.2019].

Koçak, Gavseddin (1971). “Öze Dönüş”. Ötüken. Yıl: 8. Haziran. 6 (90): 5.

Koçak, Gavseddin (1974). “Türkçem”. Ötüken. Yıl:11. Mayıs. 5 (125): 11.

Selva Muharremoğlu, Gavseddin Koçak’ın kızı, 1972 doğumlu [Temel Vural tarafından 2012 Haziran ve Temmuz aylarında, telefon ve elektronik ortamda yapılan görüşme ve yazışmalar. Muharremoğlu’nun 25.08.2012 ve 05.04.2019 tarihlerinde elektronik ortamda gönderdiği bilgi notları. Görüşme ve yazışma notları Temel Vural arşivindedir].

Vural, Temel (2012). Sümmânî'den Günümüze Oltu Havzası Şairleri. Ankara: Bizim Büro Basımevi Yayın Dağıtım.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: TEMEL VURAL
Yayın Tarihi: 18.04.2019
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Türk Destanı Milli HareketDede Korkut Yayınları /Tamer matbaası / İstanbul1977Destan

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1DEDE EFENDİ, Seyyid Mehmedd. 1640/41 - ö. 1733/1734Doğum YeriGörüntüle
2FERYADÎ, Osman Ertend. 1959 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Ali Karaavcıd. 1942 - ö. 4 Aralık 1995Doğum YeriGörüntüle
4DEDE EFENDİ, Seyyid Mehmedd. 1640/41 - ö. 1733/1734Doğum YılıGörüntüle
5FERYADÎ, Osman Ertend. 1959 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Ali Karaavcıd. 1942 - ö. 4 Aralık 1995Doğum YılıGörüntüle
7DEDE EFENDİ, Seyyid Mehmedd. 1640/41 - ö. 1733/1734Ölüm YılıGörüntüle
8FERYADÎ, Osman Ertend. 1959 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9Ali Karaavcıd. 1942 - ö. 4 Aralık 1995Ölüm YılıGörüntüle
10DEDE EFENDİ, Seyyid Mehmedd. 1640/41 - ö. 1733/1734MeslekGörüntüle
11FERYADÎ, Osman Ertend. 1959 - ö. ?MeslekGörüntüle
12Ali Karaavcıd. 1942 - ö. 4 Aralık 1995MeslekGörüntüle
13DEDE EFENDİ, Seyyid Mehmedd. 1640/41 - ö. 1733/1734Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14FERYADÎ, Osman Ertend. 1959 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15Ali Karaavcıd. 1942 - ö. 4 Aralık 1995Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16DEDE EFENDİ, Seyyid Mehmedd. 1640/41 - ö. 1733/1734Madde AdıGörüntüle
17FERYADÎ, Osman Ertend. 1959 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18Ali Karaavcıd. 1942 - ö. 4 Aralık 1995Madde AdıGörüntüle