Madde Detay

İzmir'de doğdu. Tam adı İsmail Engin Geçtan'dır. İlk, orta ve lise öğrenimini burada tamamladı. 1956'da İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesini bitirdikten sonra uzmanlık eğitimi için ABD'ye gidip New York ve Columbia üniversitelerinde öğrenim gördü (1956-1961). Bu süreçte genel psikoloji, dinamik psikiyatri, çocuk psikolojisi ve nöroloji alanlarında çalışmalar yaptı. 1968'de doçent, 1974'te profesör unvanlarını aldı. ODTÜ, Ankara, Boğaziçi ve Marmara üniversitelerinde öğretim üyesi olarak görev yaptı. Üniversitedeki görevi dışında klinik psikoterapist olarak çalışmalarını sürdürdü. Uzmanlık alanı psikiyatri olan Engin Geçtan, kendine özgü terapi yöntemleri geliştirdi ve özellikle insan ilişkileri üzerine kitaplar yazdı. Psikiyatri üzerine yazdığı kitaplarda, genel anlamda varoluşçu psikiyatri ve psikanalitik düşünceyi konu aldı. Bunun yanında özgürlük, depresyon, birey ve toplum ilişkileri, çocukluk, yaşam ve ölüm gibi varlığın temelinde yer edinmiş kavramları inceledi. Çalışma alanına gönül veren Geçtan, yaşamın inceliklerine değindiği ve bilgilerini paylaştığı bir hayat yaşadı. Bütün malvarlığını Türk Eğitim Vakfına bağışladı. 19 Şubat 2018'de İstanbul'da hayatını kaybetti. Cenazesi İzmir'de toprağa verildi. Geçtan'ın tüm eserleri Metis Yayınları tarafından yayımlanmaktadır.

Edebiyat dünyasında "romancı" kimliğiyle öne çıkan Engin Geçtan'ın toprakla bağını koparmış çaresizlerin gözlerini kozmosa çevirdiği ve alışılagelmiş sistemlerin geçerliğini hızla yitirdiği bir dünyanın öyküsü niteliğindeki romanı Dersaadet'te Dans (1990)'ta, kültürel birikimiyle teknolojinin sentezini başarıyla gerçekleştirip, kendini kendi içinde kilitlenmeye mahkûm eden yakın tarihin egemen güçlerinin düzenine ayrıksı bir kent ele alınır. Yazar, Bir Günlük Yerim Kaldı İster misiniz? (1997)'de yaşamı düşlerinde sürdürmeyi seçmiş, dik başlı eski zaman bakiresini; dünyaya kaydını bir türlü yaptıramamanın tragedyasını komik bir imgeye dönüştürerek yadsımaya çalışan hüzünlü palyaçoyu; yaşamla buluşmasına, bitişe çok az kala yetişen geçmişi karışık yalnız kadını ve doğmak için ölen yaşayamamış yazar eskisini anlatır. Bora'ya göre bir tür Sürrealizmin sınırlarında gidip gelen Bir Günlük Yerim Kaldı İster misiniz?, kahramanları, Zeus, Karyoka, Muhteşem, Azize, İsa, Meryem gibi sıradışı adlar taşıyan Dersaadette Dans'ı okuyanları pek şaşırtmayacak niteliktedir: "Ölüm, hayat, zaman, zamansızlık, varlık, hiçlik gibi felsefi kavramlara, büyü, sihir, aynalar ya da televizyon ekranı gibi ilkel ve modern göstergeler aracılığıyla yaklaşmayı deneyen Geçtan, kozmik yolculukların gerçeküstücü tasvirlerinden, Doğu mistizminin gizemli atmosferine kadar farklı yollar denemekten de kaçınmıyor." (Bora 1997).

Kızarmış Palamutun Kokusu (2001) Geçtan'ın romanları içerisinde fantastik anlatımıyla öne çıkmıştır. Mildan, bu roman için "Havaalanından Taksim Meydanına bakan oteline geldiği anda başlayan ve klişe birtakım polisiye olaylar dizisinin art arda sıralandığı sayfalarda ilerlerken, fantastik özelliklerle dikkati çeken farklı zaman dilimleri arasındaki geçişlerde, ipucu için bırakılan izler, klasik kurgu tadında da olsa okurun keyfini kaçırmıyor." (Mildan 2001) değerlendirmesini yapmıştır. Kuru Su (2008) iklimin altüst olduğu, 2012 yılının Aralık ayında geçen bir İstanbul romanıdır. Çok katmanlı yapısıyla dikkat çeken Tren (2004) her yönüyle ilginç bir romandır. Yazar, kitap boyunca okuru elinden tutup metnin içinde gezdirir, ona felsefe ve teoloji eğitimi verir. Bir tren yolculuğunda yaşanan anlık kırılmaların, kesişmelerin, yansımaların, yeniden oluşmaların sembollerle anlatımı/tanıtımı okura aktarıldığı romanda tüm evrenin bir "yansıma" olduğu anlatılmaya çalışılır. "Zamanın" çizgisel değil de, hologram içkinliğinde "döngüsel" bir kurgu olduğunu, her şeyin spiral bir kara deliğe aktığını ve tüm bunların sonunda da okurun karşısına oluş-yok oluşun birbirini tamamladığı canlı bir mozaik çıkar (Erbarıştıran 2004). Roman bu yönleriyle postmodern bir anlatı özellği taşımaktadır.

Mesela Saat Onda (2012) romanında yazar, İstanbul'un muhtelif semtleri, zamanları, kuşakları ve yaşamları arasında gezinir. Beyhude'nin, Hamasettin'in, Hükümet'in, Karamela'nın, Karanfil'in, Macun'un, Muhtelif Rivayet'in, Otuz'un, Ömrügüzel'in, Reçel'in, Takiye'nin, Tango'nun hikâyeleri üzerinden okura yine kendi hikâyesini anlatır. Ak, bu romanı ve Geçtan'ın romancılığını şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Engin Geçtan yapıtlarını okuyanlar bilir her satırda keskin bir zekânın kol gezdiğini. Bu keskin zekâ, okurunu bazen sürprizli sona doğru akan bir nehirde yolculuğa, bazen insan arası ilişkileri dumura uğratan noktalardaki kesişmelere bazen de toplumsal konuların tam göbeğine götürür... Mesela Saat Onda her şeyden önce bir kaos roman. Bellibaşlı bir kahramanı, düz çizgide akan bir kurgusu ya da tek konuya odaklanmış bir yapısı yok ama bir taraftan da tüm bunların hepsini tek tek içinde barındırıyor." (Ak 2012). Rastgele Ben (2014), Geçtan'ın hayat hikâyesini yakın bir dosta anlatır gibi kaleme alınmış bir anlatıdır.