Madde Detay
Ayfer Gürdal Ünal
(d. 15 Ekim 1953 / ö. -)
Yazar, eleştirmen, araştırmacı
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
İstanbul’da doğan Ayfer Gürdal Ünal, Beylerbeyi İlkokulu'nu (1964) ve Üsküdar Amerikan Kız Lisesi'ni (1971) bitirdi. 1975 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi'nden mezun oldu. 1975-1979 yıllarında Piar Piyasa Araştırma Ltd. Şirketinde, 1979-1986 yıllarında Ciba-Geigy İlaç Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinde pazarlama servisinde, 1986-1991 yıllarında Tüyap Fuarcılık Yapım Anonim Şirketinde Halkla İlişkiler bölümünde çalıştı. 1991-1996 yılları arasında Tüyap Kongreler Yapım Anomin Şirketinde genel müdür olarak görev yaptı. 1996-2005 yılları arasında Tüyap Holding Anonim Şirketinde yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. 2007 yılında Boğaziçi Üniversitesi'nde yaz okulunda Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı dersi verdi. 1996 yılında ilk kitabı Doğum Gününde Gelen Ağaç, Çınar Yayınları tarafından yayımlandı. 2006 yılından itibaren her ay Dünya Gazetesi'nde "Çocuk Gözü" köşesinde yazılar yazmaktadır. 2010 yılında Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde "Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (1969-2009)" başlıklı yüksek lisans tezini tamamladı. Ayfer Gürdal Ünal çeşitli sosyal sorumluluk projelerinde görev aldı. 2004-2005 yıllarında İlkyar Vakfı tarafından 16 ilde düzenlenen İlkyar Gezici Deneyler projesinde çocuk edebiyatı dalında gönüllü çalışan yazar, 2005-2006 ders yılında da Küçükyalı Çocuk Yuvasında çocuklarla çeşitli dallarda edebiyat etkinlikleri hazırladı.
Ayfer Gürdal Ünal, 2011 yılında Oğuz Tansel Çocuk Yazını Ödülü'nü "Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili” adlı dosyasıyla kazandı. 2012 ve 2014 yıllarında çocuk edebiyatı alanında önemli ödüllerden biri olan Hans Christian Andersen Ödülü'nde seçici kurulda jüri üyesi olarak görev aldı. İngilizce ve İspanyolca bilen yazar; ÇEV (Çağdaş Eğitim Vakfı), ÇGYD (Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği),Türk Pen Derneği, SCWIB (Society of Chidren's Books Writers and Illustrators) ve Children’s Literature Association üyesidir. Yazarın hikâye, çeviri ve inceleme tarzında eserleri bulunmaktadır. Ayfer Gürdal Ünal'ın Takma Adı Gagalı adlı eseri, “Kültür ve Turizm Bakanlığı Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi” kapsamında Emir Hukallo tarafından 2013 yılında Arnavutçaya çevrildi. Evli ve bir çocuk annesi olan yazar, çocuk edebiyatı alanında yazın çalışmalarını devam ettirmektedir.
Yazarın çalışmaları bilimsel araştırma-inceleme eserleri ile çocuklar için kaleme aldığı eserler olmak üzere iki temel başlıkta incelenebilir. Ayfer Gürdal Ünal'ın önemli eserlerinden biri olan ve kendisine Oğuz Tansel Çocuk Yazını Ödülü'nü kazandıran "Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (1969-2009)" adlı çalışması yazarın çocuk ve gençlik eserlerinde "engellilik" kavramına değinmesi açısından önem taşır. Tez çalışmasından hareketle hazırlanan bu eser, Türkiye’de çocuk ve gençlik edebiyatı eserlerinde konu ile ilgili yapılmış ilk eserdir. Ünal, bu çalışmasında 1969-2009 yılları arasında çocuklar için yazılmış 40 kitapta engelli imgesini incelemiş, zaman içerisinde engelliliğe bakış açısındaki değişimleri ele almıştır. Ayfer Gürdal Ünal, "söz konusu metinlerde engelliliğin, pencere arkasında sokakta oynayan arkadaşlarını izleyen 'zavallı, sakat' yaklaşımından, toplum içine girmiş, aktif bir engelli imgesine doğru bir değişim gösterdiğini belirtmektedir. Yazar; engelliyi, aile, okul, arkadaş ve dış çevre ilişkileri içinde inceledikten sonra, ayrı bir bölümde engellinin iç dünyasını da mercek altına almıştır" (https://www.insanokur.org). Ayfer Gürdal Ünal, çocuk ve gençlik edebiyatı içerisinde engellilik imgesinin algılanmasında "edilgenden etkene doğru" bir farklılık olduğunu belirtmektedir. Ünal'a göre, ilk anlatılarda eksik, kusurlu gösterilen engelli bireyler, son dönem eserlerinde "farklı" olarak algılanmaktadır. Eserlerin pek çoğunda engelli bireyler olaylara yön veren değil, yardım alan konumdadır. Ancak son dönem eserlerinde akranları arasında olaylara yön verebilen engelli bireylere az da olsa rastlanmaktadır.
Ayfer Gürdal Ünal'ın Enformasyon Altyapısı, Ruh Eşlerini Nasıl Buldular, 20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli? adlı çalışmaları; sosyoloji, tarih vb. konularda olup yazarın edebiyat dışında farklı disiplinlerdeki çeviri eserleridir. Yazarın çocuk edebiyatı alanındaki önemli eserlerinden biri Minik Ayı Vadu serisidir. Ayfer Gürdal Ünal, Minik Ayı Vadu: Babam Beni Seviyor Mu?, Annem Beni Seviyor mu?, Sevginin Gücünü Kanıtlıyor, Arkadaş Arıyor, Canı Sıkılıyor vb. eserleri ile okul öncesi dönem çocuklarına temel değerleri aşılamayı hedeflemektedir. Yazar, Takma Adı Gagalı adlı eserinde ise çocukluk/ilk gençlik dönemindeki arkadaşlık ilişkilerine değinmektedir. Pera’da Nefes Nefese adlı eser polisiye-macera türünde olup Ayfer Gürdal Ünal'ın 13.Engel adlı eseri ise insan sevgisi, dostluk, başarı, değerbilirlik, güven kavramlarını ele almaktadır. Yazarın çocuklar için kaleme aldığı eserlerinde dil ve üslubu genel olarak, sürükleyici ve yalındır. Hitap ettiği hedef kitle ise okul öncesi ile ortalama 7-12 yaş arası çocuklardır.
Ünal, çocukların okudukça başka dünyalar, duygular, düşünceler olduğunu fark edeceklerini, bu durumun onların daha hoşgörülü ve daha kucaklayıcı olmalarına katkı sunacağını belirtmekedir. Böylece okuyan çocukların kendilerini dünyanın merkezinde göreyeceklerini, sevgi dolu ilişkiler kurma fırsatları elde edeceklerini ve karşılaştıkları sorunların üstesinden gelme olasılıklarının daha yüksek olduğunu ifade etmektedir (http://highfro.com/tag/ayfer-gurdal-unal/).
Kaynakça
Ünal, Ayfer (2010). Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (1969-2009). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
https://books.google.com.tr/books?id=qc5gAwAAQBAJ&pg=PP8&lpg=PP8&dq=T%C3%BCrk+%C3%87ocuk+Edebiyat%C4%B1nda+Engellilerin+Temsili+(1969-2009)&source=bl&ots=NSGQsYt_U5&sig=ACfU3U0AJoxyIvTgVKikW5c-E9KdXlHZCQ&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjvzZvBlZHhAhUO0aYKHduwBFcQ6AEwB3oECAgQAQ#v=onepage&q=T%C3%BCrk%20%C3%87ocuk%20Edebiyat%C4%B1nda%20Engellilerin%20Temsili%20(1969-2009)&f=false [erişim tarihi: 19.03.2019]
https://search.proquest.com/openview/a272866e1b5b01fc391454f1ac2f8f4d/1?pq-origsite=gscholar&cbl=47792 [erişim tarihi: 19.03.2019]
https://cicicee.com/%C2%93oguz-tansel-2011-cocuk-yazini-odulu%C2%94-ayfer-gurdal-unalin/ [erişim tarihi: 19.03.2019]
https://www.insanokur.org/turk-cocuk-edebiyatinda-engellilik-1969-2009-ayfer-gurdal-unal/ [erişim tarihi: 19.03.2019]
https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp [erişim tarihi: 19.03.2019]
https://muse.jhu.edu/article/502130/summary [erişim tarihi: 19.03.2019]
http://www.ayfergurdalunal.com/tr/page1.html [erişim tarihi: 19.03.2019]
http://highfro.com/tag/ayfer-gurdal-unal/ [erişim tarihi: 19.03.2019]
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAYYayın Tarihi: 28.05.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Yayın Tarihi: 28.05.2019Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Doğum Gününde Gelen Ağaç | Çınar Yayınları / İstanbul | 1996 | Hikâye |
Minik Ayı Vadu : "Babam Beni Seviyor Mu?" | Çınar Yayınları / İstanbul | 1997 | Hikâye |
Minik Ayı Vadu Arkadaş Arıyor | Çınar Yayınları / İstanbul | 1997 | Hikâye |
Minik Ayı Vadu'nun Canı Sıkılıyor | Çınar Yayınları / İstanbul | 1997 | Hikâye |
Minik Ayı Vadu Sevginin Gücünü Kanıtlıyor | Çınar Yayınları / İstanbul | 1998 | Hikâye |
Minik Ayı Vadu : Ormandaki Dedikodu | Çınar Yayınları / İstanbul | 1998 | Hikâye |
Enformasyon Altyapısı | Boyner Yayınları / İstanbul | 1999 | Çeviri |
Minik Ayı Vadu "Annem Beni Seviyor mu?" | Çınar Yayınları / İstanbul | 1999 | Hikâye |
13. Engel | Çınar Yayınları / İstanbul | 2001 | Hikâye |
Ruh Eşlerini Nasıl Buldular | Ötesi Yayıncılık / İstanbul | 2002 | Çeviri |
20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli? | Tarih Vakfı / İstanbul | 2003 | Çeviri |
Nisan Bebek | Çınar Yayınları / İstanbul | 2003 | Hikâye |
Sözcük Sihirbazı | Çınar Yayınları / İstanbul | 2004 | Hikâye |
Takma Adı Gagalı | Çınar Yayınları / İstanbul | 2004 | Hikâye |
Büyülü Bahçe | TUDEM / İzmir | 2008 | Hikâye |
Türk Çocuk Edebiyatında Engellilik : (1969-2009) | Evrensel Basım Yayın / İstanbul | 2011 | İnceleme |
Nofka e saj është soeporja | Publishing House Shkupi / Shkup | 2013 | Roman |
Arkadaşım Yılmaz | AÇEV / İstanbul | 2014 | Hikâye |
Pera'da Nefes Nefese | Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul | 2016 | Roman |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SIDKÎ, Hasırî-zâde Şeyh Süleymân Sıdkî Efendi | d. 1796 - ö. 1837 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | FAHRÎ, Hacı Fahreddîn Efendi | d. ? - ö. 1861 ds. | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ŞEYDÂ, Mehmed Dede | d. ? - ö. 1623-24\'te hayatta | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | Rüstem Gürler | d. 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Olcay Yazıcı | d. 1 Ocak 1953 - ö. 12 Eylül 2010 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Orhan Özdemir | d. 01 Mayıs 1953 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | Arzu Zengin | d. 1973 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
8 | İbrahim Balaban | d. 1921 - ö. 9 Haziran 2019 | Meslek | Görüntüle |
9 | Sezai Sarıoğlu | d. 11 Mart 1950 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | Hüseyin Güney | d. 1945 - ö. 17 Ocak 2019 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Burcu Aktaş | d. 1980 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Özlem Tezcan Dertsiz | d. 31 Ocak 1972 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | Ünal Yıldırım | d. 1945 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Zeynep Ünal | d. 07 Nisan 1970 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Ünal Şöhret Dirlik | d. 1938 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |