Ayfer Gürdal Ünal

(d. 15 Ekim 1953 / ö. -)
Yazar, eleştirmen, araştırmacı
(Çocuk Edebiyatı / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İstanbul’da doğan Ayfer Gürdal Ünal, Beylerbeyi İlkokulu'nu (1964) ve Üsküdar Amerikan Kız Lisesi'ni (1971) bitirdi. 1975 yılında İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi'nden mezun oldu. 1975-1979 yıllarında Piar Piyasa Araştırma Ltd. Şirketinde, 1979-1986 yıllarında Ciba-Geigy İlaç Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketinde pazarlama servisinde, 1986-1991 yıllarında Tüyap Fuarcılık Yapım Anonim Şirketinde Halkla İlişkiler bölümünde çalıştı. 1991-1996 yılları arasında Tüyap Kongreler Yapım Anomin Şirketinde genel müdür olarak görev yaptı. 1996-2005 yılları arasında Tüyap Holding Anonim Şirketinde yönetim kurulu üyeliğinde bulundu. 2007 yılında Boğaziçi Üniversitesi'nde yaz okulunda Çağdaş Türk Çocuk Edebiyatı dersi verdi. 1996 yılında ilk kitabı Doğum Gününde Gelen Ağaç, Çınar Yayınları tarafından yayımlandı. 2006 yılından itibaren her ay Dünya Gazetesi'nde "Çocuk Gözü" köşesinde yazılar yazmaktadır. 2010 yılında Boğaziçi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü'nde "Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (1969-2009)" başlıklı yüksek lisans tezini tamamladı. Ayfer Gürdal Ünal çeşitli sosyal sorumluluk projelerinde görev aldı. 2004-2005 yıllarında İlkyar Vakfı tarafından 16 ilde düzenlenen İlkyar Gezici Deneyler projesinde çocuk edebiyatı dalında gönüllü çalışan yazar, 2005-2006 ders yılında da Küçükyalı Çocuk Yuvasında çocuklarla çeşitli dallarda edebiyat etkinlikleri hazırladı.

Ayfer Gürdal Ünal, 2011 yılında Oğuz Tansel Çocuk Yazını Ödülü'nü "Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili” adlı dosyasıyla kazandı. 2012 ve 2014 yıllarında çocuk edebiyatı alanında önemli ödüllerden biri olan Hans Christian Andersen Ödülü'nde seçici kurulda jüri üyesi olarak görev aldı. İngilizce ve İspanyolca bilen yazar; ÇEV (Çağdaş Eğitim Vakfı), ÇGYD (Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği),Türk Pen Derneği, SCWIB (Society of Chidren's Books Writers and Illustrators) ve Children’s Literature Association üyesidir. Yazarın hikâye, çeviri ve inceleme tarzında eserleri bulunmaktadır. Ayfer Gürdal Ünal'ın Takma Adı Gagalı adlı eseri, “Kültür ve Turizm Bakanlığı Türk Kültür, Sanat ve Edebiyat Eserlerinin Dışa Açılımını Destekleme Projesi” kapsamında Emir Hukallo tarafından 2013 yılında Arnavutçaya çevrildi. Evli ve bir çocuk annesi olan yazar, çocuk edebiyatı alanında yazın çalışmalarını devam ettirmektedir.

Yazarın çalışmaları bilimsel araştırma-inceleme eserleri ile çocuklar için kaleme aldığı eserler olmak üzere iki temel başlıkta incelenebilir. Ayfer Gürdal Ünal'ın önemli eserlerinden biri olan ve kendisine Oğuz Tansel Çocuk Yazını Ödülü'nü kazandıran "Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (1969-2009)" adlı çalışması yazarın çocuk ve gençlik eserlerinde "engellilik" kavramına değinmesi açısından önem taşır. Tez çalışmasından hareketle hazırlanan bu eser, Türkiye’de çocuk ve gençlik edebiyatı eserlerinde konu ile ilgili yapılmış ilk eserdir. Ünal, bu çalışmasında 1969-2009 yılları arasında çocuklar için yazılmış 40 kitapta engelli imgesini incelemiş, zaman içerisinde engelliliğe bakış açısındaki değişimleri ele almıştır. Ayfer Gürdal Ünal, "söz konusu metinlerde engelliliğin, pencere arkasında sokakta oynayan arkadaşlarını izleyen 'zavallı, sakat' yaklaşımından, toplum içine girmiş, aktif bir engelli imgesine doğru bir değişim gösterdiğini belirtmektedir. Yazar; engelliyi, aile, okul, arkadaş ve dış çevre ilişkileri içinde inceledikten sonra, ayrı bir bölümde engellinin iç dünyasını da mercek altına almıştır" (https://www.insanokur.org). Ayfer Gürdal Ünal, çocuk ve gençlik edebiyatı içerisinde engellilik imgesinin algılanmasında "edilgenden etkene doğru" bir farklılık olduğunu belirtmektedir. Ünal'a göre, ilk anlatılarda eksik, kusurlu gösterilen engelli bireyler, son dönem eserlerinde "farklı" olarak algılanmaktadır. Eserlerin pek çoğunda engelli bireyler olaylara yön veren değil, yardım alan konumdadır. Ancak son dönem eserlerinde akranları arasında olaylara yön verebilen engelli bireylere az da olsa rastlanmaktadır.

Ayfer Gürdal Ünal'ın Enformasyon Altyapısı, Ruh Eşlerini Nasıl Buldular, 20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli? adlı çalışmaları; sosyoloji, tarih vb. konularda olup yazarın edebiyat dışında farklı disiplinlerdeki çeviri eserleridir. Yazarın çocuk edebiyatı alanındaki önemli eserlerinden biri Minik Ayı Vadu serisidir. Ayfer Gürdal Ünal, Minik Ayı Vadu: Babam Beni Seviyor Mu?, Annem Beni Seviyor mu?, Sevginin Gücünü Kanıtlıyor, Arkadaş Arıyor, Canı Sıkılıyor vb. eserleri ile okul öncesi dönem çocuklarına temel değerleri aşılamayı hedeflemektedir. Yazar, Takma Adı Gagalı adlı eserinde ise çocukluk/ilk gençlik dönemindeki arkadaşlık ilişkilerine değinmektedir. Pera’da Nefes Nefese adlı eser polisiye-macera türünde olup Ayfer Gürdal Ünal'ın 13.Engel adlı eseri ise insan sevgisi, dostluk, başarı, değerbilirlik, güven kavramlarını ele almaktadır. Yazarın çocuklar için kaleme aldığı eserlerinde dil ve üslubu genel olarak, sürükleyici ve yalındır. Hitap ettiği hedef kitle ise okul öncesi ile ortalama 7-12 yaş arası çocuklardır.

Ünal, çocukların okudukça başka dünyalar, duygular, düşünceler olduğunu fark edeceklerini, bu durumun onların daha hoşgörülü ve daha kucaklayıcı olmalarına katkı sunacağını belirtmekedir. Böylece okuyan çocukların kendilerini dünyanın merkezinde göreyeceklerini, sevgi dolu ilişkiler kurma fırsatları elde edeceklerini ve karşılaştıkları sorunların üstesinden gelme olasılıklarının daha yüksek olduğunu ifade etmektedir (http://highfro.com/tag/ayfer-gurdal-unal/).

Kaynakça

Ünal, Ayfer (2010). Türk Çocuk Edebiyatında Engellilerin Temsili (1969-2009). Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.

https://books.google.com.tr/books?id=qc5gAwAAQBAJ&pg=PP8&lpg=PP8&dq=T%C3%BCrk+%C3%87ocuk+Edebiyat%C4%B1nda+Engellilerin+Temsili+(1969-2009)&source=bl&ots=NSGQsYt_U5&sig=ACfU3U0AJoxyIvTgVKikW5c-E9KdXlHZCQ&hl=tr&sa=X&ved=2ahUKEwjvzZvBlZHhAhUO0aYKHduwBFcQ6AEwB3oECAgQAQ#v=onepage&q=T%C3%BCrk%20%C3%87ocuk%20Edebiyat%C4%B1nda%20Engellilerin%20Temsili%20(1969-2009)&f=false [erişim tarihi: 19.03.2019]

https://search.proquest.com/openview/a272866e1b5b01fc391454f1ac2f8f4d/1?pq-origsite=gscholar&cbl=47792 [erişim tarihi: 19.03.2019]

https://cicicee.com/%C2%93oguz-tansel-2011-cocuk-yazini-odulu%C2%94-ayfer-gurdal-unalin/ [erişim tarihi: 19.03.2019]

https://www.insanokur.org/turk-cocuk-edebiyatinda-engellilik-1969-2009-ayfer-gurdal-unal/ [erişim tarihi: 19.03.2019]

https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp [erişim tarihi: 19.03.2019]

https://muse.jhu.edu/article/502130/summary [erişim tarihi: 19.03.2019]

http://www.ayfergurdalunal.com/tr/page1.html [erişim tarihi: 19.03.2019]

http://highfro.com/tag/ayfer-gurdal-unal/ [erişim tarihi: 19.03.2019]

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: DR. ÖĞR. ÜYESİ MÜZEYYEN ALTUNBAY
Yayın Tarihi: 28.05.2019
Güncelleme Tarihi: 20.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Doğum Gününde Gelen AğaçÇınar Yayınları / İstanbul1996Hikâye
Minik Ayı Vadu : "Babam Beni Seviyor Mu?"Çınar Yayınları / İstanbul1997Hikâye
Minik Ayı Vadu Arkadaş ArıyorÇınar Yayınları / İstanbul1997Hikâye
Minik Ayı Vadu'nun Canı SıkılıyorÇınar Yayınları / İstanbul1997Hikâye
Minik Ayı Vadu Sevginin Gücünü KanıtlıyorÇınar Yayınları / İstanbul1998Hikâye
Minik Ayı Vadu : Ormandaki DedikoduÇınar Yayınları / İstanbul1998Hikâye
Enformasyon AltyapısıBoyner Yayınları / İstanbul1999Çeviri
Minik Ayı Vadu "Annem Beni Seviyor mu?"Çınar Yayınları / İstanbul1999Hikâye
13. EngelÇınar Yayınları / İstanbul2001Hikâye
Ruh Eşlerini Nasıl BuldularÖtesi Yayıncılık / İstanbul2002Çeviri
20. Yüzyıl Avrupa Tarihi Nasıl Öğretilmeli?Tarih Vakfı / İstanbul2003Çeviri
Nisan BebekÇınar Yayınları / İstanbul2003Hikâye
Sözcük SihirbazıÇınar Yayınları / İstanbul2004Hikâye
Takma Adı GagalıÇınar Yayınları / İstanbul2004Hikâye
Büyülü BahçeTUDEM / İzmir2008Hikâye
Türk Çocuk Edebiyatında Engellilik : (1969-2009)Evrensel Basım Yayın / İstanbul2011İnceleme
Nofka e saj është soeporjaPublishing House Shkupi / Shkup2013Roman
Arkadaşım YılmazAÇEV / İstanbul2014Hikâye
Pera'da Nefes NefeseTürkiye İş Bankası Kültür Yayınları / İstanbul2016Roman

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SIDKÎ, Hasırî-zâde Şeyh Süleymân Sıdkî Efendid. 1796 - ö. 1837Doğum YeriGörüntüle
2FAHRÎ, Hacı Fahreddîn Efendid. ? - ö. 1861 ds.Doğum YeriGörüntüle
3ŞEYDÂ, Mehmed Deded. ? - ö. 1623-24\'te hayattaDoğum YeriGörüntüle
4Rüstem Gürlerd. 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Olcay Yazıcıd. 1 Ocak 1953 - ö. 12 Eylül 2010Doğum YılıGörüntüle
6Orhan Özdemird. 01 Mayıs 1953 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Arzu Zengind. 1973 - ö. ?MeslekGörüntüle
8İbrahim Balaband. 1921 - ö. 9 Haziran 2019MeslekGörüntüle
9Sezai Sarıoğlud. 11 Mart 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Hüseyin Güneyd. 1945 - ö. 17 Ocak 2019Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Burcu Aktaşd. 1980 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Özlem Tezcan Dertsizd. 31 Ocak 1972 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Ünal Yıldırımd. 1945 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Zeynep Ünald. 07 Nisan 1970 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Ünal Şöhret Dirlikd. 1938 - ö. ?Madde AdıGörüntüle