Madde Detay

Asıl adı Hadi Sarpyalçın olan âşık, 1886'da Kayseri’nin Kurşunlu mahallesinde doğmuştur (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33). Arapgirlizâde Hoca Mesud Efendi’nin torunu ve Yeni Daire Medresesi müderrisi Tahir Efendi’nin oğludur (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33). Soyadı Kanunu’ndan sonra “Sarpyalçın” soyadını alır (Satoğlu 2002: 151; Deniz 2013: 33).

Âşık, ilk olarak 1896-1899 yılları arasında Ahmet Paşa Mekteb-i İbtidaisinde okur (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33). Buradan en iyi dereceyle mezun olduktan sonra da 8-10 sene kadar Yeni Daire Medresesinde Arapça, sarf, nahiv ve mantık dersleri alır (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194). Daha sonra, Muammer Bey’in Kayseri mutasarrıflığı zamanında muallimlik sınavını kazanarak, Kayseri’nin Efkere [=Gesi/Bahçeli] köyünde göreve başlar (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33). Burada beş sene muallimlik yaptıktan sonra 1. Dünya Savaşı’nın başlamasından iki ay kadar önce bu mesleğinden ayrılarak polis olmaya karar verir (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33). Adana Polis Okulunda altı ay okur ve daha sonra yine Kayseri’de görevine başlar (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33). 1919’da mahkemeye intikal eden bir dava yüzünden polislik mesleğinden ayrılır, mahkemece davası reddedilmişse de bir daha bu mesleğe dönmez. Ömrünün kalan kısmını da halı, cehri ve yapağı ticareti yaparak geçirir (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194; Deniz 2013: 33).

Âşığın ölüm tarihi kesin değildir. Rasim Deniz, Hâdî’nin genç yaşta Kayseri’de 22 Ekim 1947’de vefat ettiğini bildirir (Deniz 2013: 33). Abdullah Satoğlu ise onun Soyadı Kanunu’ndan [=1934] sonra vefat ettiğini söyler. Fahri Bilge’nin derlemelerinde ölüm tarihinin verilmemiş olması ve oğlunun ölümü üzerine yazdığı bir şiirde geçen “Altmışından sonra bir zehir yuttu” dizesi onun 1950’den sonra öldüğünü akla getirir (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96; Güven 2000: 194). Hayatı seven, çalışkan ve güçlü biri olan Hâdî, oğlunun genç yaşta ölümü üzerine büyük bir üzüntü yaşar (Kalkan 1988: 76). Hatta bu üzüntüden dolayı hastalanıp vefat ettiği de düşünülür (Deniz 2013: 33). Bu üzüntüyü şiirlerinde de sık sık dile getirir (Kalkan 1988: 76).

Hâdî mahlasını kullanan âşığı kültür çevrelerine ilk tanıtan Eski Erciyes Dergisi'ndeki yazılarıyla Kazım Yedekçioğlu olur. Yedekçioğlu vasıtasıyla Hâdî’nin şiirlerini topladığı eski yazılı bir defter elde edilmişse de yazısı bozuk olduğu için şiirlerinin tamamı okunup yayımlanamaz (Kalkan 1988: 76). Kalem şuarasından olan Hâdî, âşık tarzı şiir geleneğine bağlı olarak eserler verir. Oğlunun ölümüne kadar daha ziyade lirik tarzda eserler veren Hâdî, oğlunun ölümünden sonra ise ıstırabını ve perişan hâlini dile getirir (Kalkan 1988: 76). Şiirlerinde yalın, anlaşılır ve içten bir söyleyişe sahiptir. Şiirlerini hece ölçüsü ve dörtlükler ile yaratır. Fahri Bilge’ye ait defterde ise ona ait tek bendi yazılmış bir aşk türküsü yer alır (FB 426: 65; Çapraz 2014: 96).