HÂKÎ, Mehmed Şâh

(d. ?/? - ö. 946/1539-40)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

İsmi Mehmed Şâh’dır. Doğum yeri ve tarihi hakkında kayraklarda bilgi bulunmamasına rağmen Âşık Çelebi’nin küçük kardeşi oluşu göz önünde tutularak Bursa'da doğduğu söylenebilir. Küçük yaştan itibaren iyi bir eğitim aldı. Yaradılış itibariyle ilim tahsiline meraklıydı. Birçok ilimde başlangıç derecesinde bilgi sahibi, bilhassa talik hatla yazı yazmada usta bir hattat idi. Ayrıca İslâm miras hukukunu inceleyen ilm-i ferâizde meşhur bir âlimdi. Fenârî Muhyiddin Efendi, Rumeli kazaskeri iken onun danişmendi oldu. 946/1539-40 senesinde genç yaşta vefat etti. Şiirlerinde Hâkî mahlasını kullandı. İlm-i ferâize dair küçük bir risalesi ve birkaç manzumesi vardır. Kütüphane kayıtları ve kataloglarda yapılan taramalarda Hâkî mahlaslı şairlere ait şiirler tespit edilmiştir. Ancak bu şiirlerden hangilerinin Hâki Mehmed Şâh’a, hangilerinin Hâkî mahlaslı diğer şairlere (İstanbullu Mehmed Hâkî, Urfalı Hâkî, Üsküplü Hâkî, Kastamonulu Hâkî) ait olduğunu belirleyebilmek güçtür. Şairden günümüze ağabeyi Âşık Çelebi’nin naklettiği iki beyti ulaşmıştır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri, (hzl.), (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmânî. C.II. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 565.

İpekten, Haluk vd. (1988). Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay. 170.

Kılıç, Filiz,(hzl.), (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü’ş-Şu‘arâ. C.3. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. 1505-06.

Komisyon, (1981),“HÂKÎ, Mehmed Şâh Çelebi”. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C.4. İstanbul: Dergâh Yay. 24.

Kurnaz, Cemal-M. Tatcı, (hzl.), (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî. C.I.  Ankara: Bizim Büro Yay. 946.

Kutluk, İbrahim, (hzl.), (1989). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu‘arâ, Ankara: TTK Yay. 327.

Müstakim-zâde Süleymân Sa‘deddin Efendi, (2000). Mecelletü’n-Nisâb, Tıpkıbasım. Ankara: KB Yay. vr. 194b.

Sungurhan, Aysun, (hzl.), (2013). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu‘arâ, Kültür Bak. e-kitap. https://ekitap.ktb.gov.tr/TR-194494/kinalizade-hasan-celebi-tezkiretus-s-uara.html [erişim tarihi: 01.01.2013]. 269.

Şemseddin Sâmî, (1306). Kâmûsü’l-A‘lâm. C.3.  İstanbul: Mihrân Matbaası. 2013.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. RAMAZAN EKİNCİ
Yayın Tarihi: 30.03.2014
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Gözlerinin ağrıması üzerine yazdığı gazelden bir beyit

Göz karardup girmişem bir çeşm-i âhû şevkına

Çeşm-i hûn-bârum görüp sanman beni sahib-remed

***

Kalender ol terâş ol tâ ki dehrün rind ü kallâşı

Dimeye ta‘n yüzinden gözi üstinde var kaşı

(Kılıç, Filiz,(hzl.), (2010). Âşık Çelebi, Meşâirü’ş-Şu‘arâ, İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay. C. 3, s. 1506).