Madde Detay

Asıl adı Hakkı Mehmed olup doğum tarihi ve yeri bilinmemektedir. 1177/1763 yılında Girit’in Resmo kasabasında vefat eden ve Sokullu Mehmet Paşa’nın torunlarından olan Vezir Ahmet Kâmil Paşa’nın oğludur. Sevenleri tarafından Koca Hakkı Paşa, aleyhtarları tarafından da Deli Hakkı Paşa olarak anıldı (Uzunçarşılıoğlu 1939: 177). Babıâli’den yetişip hacelik verildi. 1196/1781-82’de Hareket muhasebecisi, 1198/1783-84’te yeniçeri kâtibi, Cemaziyelevvel 1200/Mart 1786’da matbah emini, Şevval 1202/Temmuz-Ağustos 1788’de rikab-ı hümayun defterdarı, Şevval 1203/Haziran-Temmuz 1789’da nişancı, sonra orduda reisülküttap vekili, Rebiyülâhır 1205/Aralık 1790’da kethüda-yı sadr-ı âlî oldu. Daha sonra azledilerek İbrail’e memur olarak gönderildi. 1206/1791-92’de defter emini olduktan sonra ikinci defa kethüda-yı sadr-ı âlî görevine getirildi (1207/1793). Bu görevi sonlanınca Rumeli tımar ve zeamet nâzırlığına atandı. 19 Cemaziyelâhır 1210/31 Aralık 1795’te vezirlikle Rumeli valisi oldu. Bu görevde iken çok sert bir şekilde asileri cezalandırmaya başladı. 1211 sonlarında (1797) Halep valisi oldu. Daha sonra vezirliği kaldırılarak İstanköy’e sürüldü. 1213/1788-89’da vezirliği iade edilerek Hanya, sonra Ağrıboz ve Zilkade 1215/Mart-Nisan 1801’de Bosna, ardından da Rumeli valisi oldu. Beş altı ay sonra rütbesi kaldırılarak Sakız’a sürüldü. 1222/1807’de yeniden vezirliğe getirilerek Erzurum, ardından Akdeniz Boğazı muhafızı ve seraskeri oldu. 1223/1808’de Konya, sonra Diyarbakır valiliği ile görevlendirildi. 1224/1809’da azledilip vezirliği kaldırıldı ve İstanköy’e sürüldü. Hanya isyanı üzerine geniş yetkilerle donatılarak Girit valiliği ile görevlendirildi (Muharrem 1225/Mart 1810). İsyanı bastırması üzerine Ağrıboz ve Karlı Eli sancakları muhafızlığına getirildi. Bu görevdeyken 11 Şaban 1226/31 Ağustos 1811’de Ağrıboz adasında vefat etti (Uzunçarşılıoğlu 1939: 178). Kâdîrî tarikatına mensup olan Hakkı Mehmed Paşa (Uzunçarşılıoğlu 1939: 221)’nın Mehmet Muhittin ve Ahmet İzzet adlarında iki oğlu ile Sare adında bir kızı vardır. Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 563)’ye göre ârif, kâtip, yönetimde sert, tedbirliydi. Uzunçarşılıoğlu (1939: 183)’na göre dürüst, sert tabiatlıydı, sözünü esirgemez ve hakikati saklamazdı, cesurdu, aceleci ve amansızdı.

Kaynaklarda edebî yönüne dair bir bilgi bulunmamaktadır. Uzunçarşılıoğlu (1939: 217)’na göre kalem sahibi bir kimse olup Nizam-ı Cedid hakkında III. Selim’e, içinde çok isabetli ve pratik düşünceler olan bir Layiha sunmuştur. Kaynaklarda eserlerinden örnek yoktur.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 562-563.

Uzunçarşılıoğlu, İ. Hakkı (1939). “Vezir Hakkı Mehmed Paşa”. Türkiyat Mecmuası. 6: 177-326. http://www.journals.istanbul.edu.tr/iuturkiyat/article/view/1023001248/pdf [erişim tarihi: 29.10.2014].