HALİLÎ, Mustafa

(d. ?/? - ö. ?/1597/1598)
tekke şairi
(Tekke / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4


Konyalı olan şairin asıl adı Mustafa, mahlası ise Halilî’dir. Babasının adı Yusuf, büyük babasınınki Hayreddin’dir. En büyük babası İbn-i El Mar’aşî’dir. Kuran-ı Kerim yazan meşhur bir hattat olan şair, güzel sanatların yazı kısmındaki yeteneği ile adını hattatlar tezkiresine yazdırmıştır. Halveti tarikatına mensuptur. Rum Kaleli Ahmed Efendi’den yararlanmıştır. Bir çok yerleri gezmiş ve seyahatine ait hatıralarını Ravzatü’l-İmân adlı eserinde manzum olarak anlatılmıştır. Bu zatın mezarı, Mevlânâ’ya dil uzattığı için Konya’lıların gözünden düşen Selçuk Kadılkuzat’ı Serâceddin Urmevi’nin kabri sanılarak, halk tarafından yıllardan beri taşlanmıştır. Halbuki türbe kapısındaki şu kitâbe, kabrin Şeyh Mustafa Halilî’ye ait olduğunu ispat etmektedir: "Şeyh Halilî ân rûh-ı kudsî /Mâh-ı Muharrem çün nühde öldi/Hak kıldı işâret buyurdı târîh/Kubbenün oldı târihi ravza / Eflâk ü insün ol âfitâbı /‘Azm itdi zât-ı ‘âlî-cenâbı /Vey evliyâ’î tahte kıbâbî/Pencini tarh it eyle hisâbı" Bu kitabeden anlaşılıyor ki vefâtı: H. 1006/M. 1597/8' dedir. Yetiştiği zaman göz önünde bulundurulursa Halilî'yi Konya’nın en iyi şairlerinden biri saymak gerekir. İfadeleri kuvvetlidir (Ergun ve Uğur 2002: 67).

Kaynakça

Ergun, S. N., M. F. Uğur (2002). Konya Vilayeti Halkiyat ve Harsiyatı. (sadeleştiren Hüseyin Ayan). Konya: Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Antunarı - Ofset Matbaa.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: ARAŞ. GÖR. HİLAL ERDOĞAN
Yayın Tarihi: 02.12.2014
Güncelleme Tarihi: 07.12.2020

Eserlerinden Örnekler


 

Gazel

 

Ey celâl-i izzetin bahrında Âdem çün habâb

Vey kemâl-i kudretin sahnında âlem ke’s-serâb

 

Zâtının derkinde kudret bulmadı ehl-i usûl

Künhünün ilminde âciz âlim-i lübb-i lübâb

 

Fikr-i vasfında tahayyür içredür cümle fuhûl

Zikr-i vasfında tasavvur içre kaldı şeyh u şâb

 

Şeş cihetten zât-ı bîçûnun münezzeh nûrdur

Bu zehî kudret ki nûrı nûra gösterdi hicâb

 

Eyledün zâhir nihânı “Hâzihî şey’ün ‘Acîb”

Gizledün gâyet ayânı “İnnehû sırrun ‘ucâb”

 

‘Âlimi bilmez kılursun bilmezi gâyet ‘alîm

Hikmet ü esrâr-ı ilmün bî-hisâb u bî-kitâb

 

Hâzır-ı ilmün durur hep nokta nokta mümkinât

Yok durur tahsîle sende ihtiyâc u irtikâb

 

“Kün” dedün oldı imâret bu sarây-ı kâ’inât

Kâf, nûna degmedin istersen olur hep harâb

 

Her ne itsen mâni’ün yok, fâil-i muhtârsun

İstersen ir, istersen giç çekmedin hiç ıztırâb

 

Ergun, S.N. ve M.F. Uğur (2002). Konya Vilayeti Halkiyat ve Harsiyatı. (sadeleştiren Hüseyin Ayan). Konya: Konya Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Antunarı Ofset Matbaa. 67-68.

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1(ÇAYHANLI) CUMALİ EFE, Cumali Efed. 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888Doğum YeriGörüntüle
4(ÇAYHANLI) CUMALİ EFE, Cumali Efed. 1950 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888Doğum YılıGörüntüle
7(ÇAYHANLI) CUMALİ EFE, Cumali Efed. 1950 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
8OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?Ölüm YılıGörüntüle
9MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888Ölüm YılıGörüntüle
10(ÇAYHANLI) CUMALİ EFE, Cumali Efed. 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
11OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?MeslekGörüntüle
12MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888MeslekGörüntüle
13(ÇAYHANLI) CUMALİ EFE, Cumali Efed. 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16(ÇAYHANLI) CUMALİ EFE, Cumali Efed. 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
17OZAN VELİ, Veli Kırboğad. 1962 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
18MATLÛBÎ, Ömerd. ? - ö. 1888Madde AdıGörüntüle