Madde Detay

Hasan Ertuğrul, 1902 yılında Kırşehir Mucur'a bağlı Geycek köyünde doğmuştur. Babası Yusuf onbaşı, annesi Meryem Hanım'dır. Ertuğrul babasını küçük yaşta kaybetmesi ve annesinin maddi sıkıntı içerisinde olması sebebiyle okula gidememiştir. Çiftçilikle geçimini sağlamıştır. Akrabası olan Zeliha Hanım'la 1931 yılında evlenen âşığın on üç çocuğu vardır (Sever 2007: 13-14). Okuma yazması yoktur (Sever 2007: 14) ancak bu durum kendisini geliştirmesine engel olmamıştır. Hoşsohbet ve sosyal ortamlarda bulunmaktan hoşlanan bir şairdir. Sık sık seyahat etmiştir. Söylediği şiirleri bastırarak köylerde, pazarlarda ve panayırlarda varaklar hâlinde satmıştır. Böylece geniş bir okuyucu ve dinleyici kitlesine ulaşmıştır. Nakşibendîliğin Halidî koluna mensuptur. Ehl-i sünnet inanışına sahip bir mutasavvıftır. Hasan Ertuğrul 1988 yılında vefat etmiştir (Sever 2007: 17).

Hasan Ertuğrul gençlik çağlarından itibaren şiirle ilgilenmeye başlamıştır. Önceleri beşeri güzelliği konu alan şiirler söylemiştir. Orta yaşlarına doğru mensubu olduğu tarikatın etkisiyle dinî konulara ağırlık vermiştir. Millî konulara da duyarsız kalmamıştır. Şiirleriyle insanları bilgilendirmeyi ve çevresini aydınlatmayı amaçlamıştır. Âşığın bir destan şairi olduğu söylenebilir. Güçlü bir hafızaya sahip olması sebebiyle öğrendiği bilgileri ve tanık olduğu olayları kendi üslubuyla şekillendirerek dile getirmiştir. Özellikle tarihî ve siyasi gelişmeleri dillendirdiği destanlarını haber verme amacıyla söylemiştir. Kimi şiirlerinde ise devrin iktidarına ya da toplumda gördüğü aksaklıklara karşı çıkmıştır. Ahlâkî yozlaşmayı ve manevi değerlerin kaybedilmesini eleştirmiştir. Şiirlerinde toplumu ilgilendiren hemen her konuyu işlemiştir. Sosyal ve kültürel hayat, din, din büyükleri, tarikatlar, siyasi olaylar, doğal çevre ve burada yaşayan canlılar, insanlar, yöreye ait mekânlar onun şiirlerine konu edilmiştir. Halkı etkileyen kimi olayları halk zihninde ve vicdanında yer ettiği şekliyle dillendirmiştir (Sever 2007: 14- 35). Âşığın ağıt türünde şiirleri de vardır. Özellikle Kırşehir'in o dönemde siyasi nedenlerden dolayı ilçe statüsüne geçirilerek Nevşehir'e bağlanması dolayısıyla söylediği ağıt yörede meşhurdur (Altınok 2003: 2).

Âşık saz çalmamıştır. İrticalen şiir söyleme yeteneğine sahiptir. Söylediği bir şiirden yola çıkılarak badeli âşık olduğu söylenebilir (Sever 2007: 16). Şiirlerini genellikle düz koşma şeklinde söylemiştir. Mahlas olarak Âşık Hasan, Hasan, Nebioğlu ve Nebioğlu Âşık Hasan'ı kullanmıştır. Şiirlerinde genellikle akıcı ve anlaşılır bir dil kullanmıştır. Dinî ve tasavvufî terimlere yer vermiştir. Onun şiirlerinde yöreye özgü sözcüklere de rastlamak mümkündür. Söz sanatlarını ustaca kullanmıştır (Sever 2007: 16-21). Şiirlerinin bir kısmını Bugünkü Halk Şairlerinden Geycekli Âşık Hasan Nebioğlu (1977) adlı eserinde yayımlamıştır. Bu eserde âşığın çoğunlukla destan türünde söylediği altmış kadar şiiri yer almaktadır.