Madde Detay

1075 yılı sonlarında (1665) Diyarbakır’da doğdu. İlköğrenimini memleketinde tamamladı. 1119/1707-08 yılında İstanbul’a geldi. Şeyhülislâm Ebezâde Abdullah Efendi’den dersler alarak mülâzım oldu. Bu arada birçok fazıl ve ediple tanıştı. 1135/1722-23 yılında İzmir müftüsü oldu. İki yıl müftülük yaptıktan sonra İstanbul’a döndü. 1137/1724-25 yılında Şeyhülislam Yenişehirli Abdullah Efendi’nin yapmış olduğu imtihanda başarılı olarak hariç rütbesiyle Saniye-i Ahaveyn Medresesi müderrisliğine getirildi. 1141/1728-29 yılında Şah Sultan Medresesi, Zilkade 1146/Nisan-Mayıs 1734’te Mimar Kasım Medresesi ve 21 Recep 1151/4 Kasım 1738’de Sahn medreselerinden birine müderris atandı. Zilkade 1151/Şubat-Mart 1739’da Süleymaniye Subaşı Medresesi’ne geçti. Davud Paşa Mahkemesi’nde naiplik yaptı. 1151/1738-39 yılında vefat etti. Tuhfe-i Nâilî (Kurnaz veTatçı 2001: 174)’ye göre Sicill-i Osmanî (Akbayar 1996: 650)’nin vefat tarihini 1152/1739-40 olarak göstermesi doğru değildir. Pek çok öğrenci yetiştirdi. Şâir Hâmî de bunlardan biridir.

Arapça ilimde akranlarından üstün olduğu gibi diğer ilimlerde de çok başarılı idi. Şiir ve inşası beğenilen bir şairdi.

 Eserlerine dair bir bilgi bulunmamaktadır. Ali Emirî (1328: 165-175), Safayî (Çapan 2005: 168-170), Râmiz (Erdem 1994: 66), Sâlim (İnce 2005: 278-279), Es'ad (Oğraş 2001: 105-106) tezkirelerinde şiirlerinden örnekler verilmiştir.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ Sicill-i Osmanî. C. 2. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 650.

Ali Emirî (1328). Tezkire-i Şu‘arâ-i Âmid. C. I. Matbaa-i Âmidî. 165-175.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî, İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 168-170.

Erdem, Sadık (hzl.) (1994). Râmiz ve Âdâb-ı Zurafâsı (İnceleme-Tenkitli Metin-İndeks-Sözlük). Ankara: AKM Yay. 65-66.

Güner, Galip ve  M. Güner (hzl.) (2003). Ali Emîrî Efendi Esâmî-i Şu‘arâ-yı Âmid. Ankara: Anıl Matbaa ve Ciltevi Yay. 15-16.

İnce, Adnan (2004). “Hâsim”. Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 4. Ankara: AKM Yay. 411.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 278-279.

İpekten, Halûk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 189.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 174.

Oğraş, Rıza (hzl.) (2001). Esad Mehmed Efendi ve Bağçe-i Safâ-Endûz’u İnceleme-Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10734,bahcepdf.pdf?0 [erişim tarihi: 21.05.2014]. 105-406.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1981). “Hâsim, İbrahim Efendi”. C. 4. İstanbul: Dergâh Yay. 137.

Gazel

Lutf-ı hatt-ı siyehin hüsn-i cihân-tâbdadır

Ragbet-i sürme-i şeb dîde-i meh-tâbdadır

Magz-ı bâdâm şeker-pûş kadar şîrîndir

Gûşe-i çeşmi o şûhun ki şeker-hâbdadır

O siyeh-mest-i günehiz ki çü çeşm-i dildâr

Bâde-i ve sâgarımız gûşe-i mihrâbdadır

Zerk için âlemi ser-geşte edipdir gûyâ

Mîzbân-ı felegin sofrası gird-âbdadır

Leb-i dildârda tebhâle degildir Hâsim

Jâledir dâ’ire-i gonce-i sîr-âbdadır

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 278.)