Madde Detay
İsmail Hakkı Paşa
(d. 1839-40 / ö. 18 Ocak 1913)
Asker, Yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
1255 (1839-1840) yılında İstanbul’da
dünyaya gelen İsmail Hakkı Paşa, Kırım Muharebesi şehitlerinden Binbaşı Mehmet
Efendi’nin oğludur. 1265 (1848-1849) yılında Maçka Mekteb-i İdadi-i Askerisi’ne
girmiş, 1274 (1857-1858)’te Mekteb-i Harbiye’den piyade mülazım-ı sâniliği
unvanıyla çıktı. Kısa zamanda yüzbaşı ve kolağası oldu. 1860 Karadağ
Muharebesi'nde Yeniköy mevkiinde Karadağlıları taburuyla süngü hücumu yaparak
püskürtmesi üzerine Serdâr-ı Ekrem Ömer Paşa tarafından sağ kolağalığına terfi
ettirildi. Sultan Abdülazîz'in harp gören zabitlerden yaver istemesi üzerine
Askerî Dâ'ire tarafından yaverliğe seçilerek sekiz yıl kadar kaymakam
rütbesiyle bu görevde bulundu. 1868 senesinde Sultan Abdülazîz'in maiyetinde
Avrupa'ya gitti. 1288 (1871-1872)’de Beşinci Ordu’nun Üçüncü Piyade Alayı’na
miralay olmuş, Bu görevde iken mâbeynciliğe atandı, daha sonra iki yıl Şam ve
Beyrut’ta kaldı. İstanbul’a döndüğünde Sofya demir yolları inşaatına memur olan
İsmail Hakkı Paşa, sonra başmabeyinciliğe tayin olundu. Yine Sofya'ya, sonra
Dördüncü Ordu Meclisi'ne, 1876'da Rus harbinde gönüllü olarak Livâ
kumandanlığına tayin olundu. Büyük Yahniler Muharebesi'nde Kars'a yetişerek
ordunun dönüş hattını kesen Ruslara hücum etti ve muhasarayı kaldırdı. Harpten
sonra Erzincan'da, Antakya redif miralaylığında ve Adana Redif Livâlığında
bulundu. 1879'da İstanbul'da Jandarma Dairesi Şube Müdürlüğüne, sonra ferik
rütbesiyle daire başkanlığına tayin edildi. Muhakemat Dairesi üyeliği yaptı. Bu
görevden emekli oldu. 18 Ocak 1913 tarihinde İstanbul’da vefat ederek Yenikapı
Mevlevihanesi Kabristanı’na defnolundu (İnal 2000: 761-763; Yaz. Krl. 2004: 353).
Hakkı Paşa orta boylu, uzun kır sakallı, zarif, nevi şahsına münhasır bir
zattı. İki oğlu vardır, bunlardan birisi 1912 yılında vefat eden şair Mehmed
Celâl, diğeri de birinci ordu başkâtipliğinden emekli Hâlid Seyhan'dır.
Kaynaklarda “şair” olduğu ifade edilen İsmail Hakkı Paşa’nın şiirlerini ihtiva eden herhangi bir esere ulaşılamamıştır. Yazarın ulaşabildiğimiz, basılmış tek eseri Mebâdi-i Hikmet-i Edebiye’dir. Bu eserinin yanı sıra “Emsal-i Askeriye” isimli basılmamış bir eserinin de olduğu belirtilmiştir. Mebadi-i Hikmet-i Edebiye, hikmet ve ahlakın öneminden bahseden, mensur tarzda kaleme alınmış bir eserdir. Bunun yanı sıra İbnülemin Mahmut Kemal İnal, Son Asır Türk Şairleri isimli eserinde, yazarın bir gazeline ve kıtasına yer vermiştir (İnal 2000: 763).
Kaynakça
Gövsa, İbrahim Alaeddin (1945). Türk Meşhurları Ansiklopedisi. İstanbul.
Güldüoğlu, Emine (hzl.) (2008). Mehmed Zeki Pakalın-Sicill-i Osmânî Zeyli.
Ankara: TTK Yay.
İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. I. İstanbul:
Dergah Yay.
İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (2000). Son Asır Türk Şairleri. Cilt II. Ankara:
Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları
Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2004).
"Hakkı Paşa". C. IV. Ankara: AKM Yay. 353.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. TANER TUNÇ - PROF. DR. MEHMET ARSLANYayın Tarihi: 13.11.2019Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Yayın Tarihi: 13.11.2019Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020
Eser Adı | Yayın evi | Basım yılı | Eser türü |
---|---|---|---|
Mebâdi-i Hikmet-i Edebiye | Ceride-i Askeriye Matbaası / İstanbul | 1299 | Deneme |
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşa | d. ? - ö. 1769 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1734-35 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Ârif/Ahî, Mehmed Ârif Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşa | d. ? - ö. 1769 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1734-35 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Ârif/Ahî, Mehmed Ârif Efendi | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşa | d. ? - ö. 1769 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1734-35 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Ârif/Ahî, Mehmed Ârif Efendi | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşa | d. ? - ö. 1769 | Meslek | Görüntüle |
11 | AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1734-35 | Meslek | Görüntüle |
12 | Ârif/Ahî, Mehmed Ârif Efendi | d. ? - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşa | d. ? - ö. 1769 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1734-35 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Ârif/Ahî, Mehmed Ârif Efendi | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | RÂKIM, Boz Efendi-zâde Mehmed Râkım Paşa | d. ? - ö. 1769 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | AKLÎ, Eyyûbî Aklî Mehmed Efendi | d. ? - ö. 1734-35 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Ârif/Ahî, Mehmed Ârif Efendi | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |