Madde Detay
KAÇIRAN, Hüseyin Kaçıran
(d. 02.11.1929 / ö. 25.11.1989)
?
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Hüseyin Kaçıran olan âşık, 2 Kasım 1929'da Adana'nın Misis nahiyesine bağlı Nacarlı köyünde doğmuştur. İlkokulu köyündeki okur; askerlik çağına kadar pamuk tarlalarında çalışır. 1951 yılında Gülistan Hanım ile evlenir ve bu evlilikten 8 çocuğu olur. Sonrasında Ceyhan Cezaevinde gardiyanlık yaparak geçimini sağlar; ancak bu işin kendi mizacına uygun olmadığı kanaatine vararak bu görevden istifa eder. Bir süre sonra İstanbul'a gider; orada Nesimi Çimen, Ali Ekber Çiçek, Arif sağ, Musa Eroğlu Feyzullah Çınar, İhsani gibi âşıklarla tanışır. Onlarla sazlı sözlü ortamlara katılır; diğer yandan da tansiyon ölçümü ile geçimini sağlamaya çalışır. Âşık, 1960 yılında memleketin sosyo-ekonomik durumunun kötüye gitmesi ve yöneticilerin bu duruma duyarsız kalmasına içerleyerek yazdığı bir şiiri Atatürk'ün kabrine koymak suretiyle protestosunu gerçekleştirir. Yine, Hüseyin Kaçıran'ın 1968 yılında Beymani ve İhsani ile birlikte Amerikan 6. Filosu'nu taşlayan öğrencilere de destek verdiği görülür (Arı 2009: 402). Âşık, 10 yıl kadar İstanbul'da yaşar ve sonrasında Osmaniye'ye yerleşir. Osmaniye'de de tansiyon ölçme işiyle geçimini sağlamaya devam eder. Âşık, 25 Kasım 1989'da vefat eder. Güçlü bir âşık olmasına rağmen hak ettiği üne bir türlü ulaşamadığı düşünülür (Karaburç 1995: 35).
Kaçıran mahlasını kullanan âşık, saz çalabilmektedir. Âşığın İhsani, Nesimi Çimen, Ali Ekber Çiçek, Feyzullah Çınar gibi âşıklarla tanışmasının âşıklık geleneğini öğrenmesinde etkili olduğu görülür. Âşığın 30 kadar şiiri elde mevcuttur. Şiirlerini genellikle koşma nazım biçimiyle destan türünde söyler. Kaçıran, şiirlerinde genellikle yarım kafiyeyi tercih eder. Şiirlerini genellikle 11'li ölçü ile oluşturur. Koşma tarzında taşlamalar söyleyen âşık, yoksulluğu ve yoksulluğun insanı düşürdüğü durumları kara bir mizahla verirken anlatım kalıplarından halk söyleyişleri, tekrir ve deyimlerden de çok fazla yararlanır. Şiirlerinde sıklıkla işlediği temaların yoksulluktan şikâyet, din istismarı olduğu görülür. Âşık, söylediği şiirlerde hikâye, soru-cevap ve açıklama yoluyla (doğrudan) anlatım tekniklerini kullanır. Kaçıran, ömrü boyunca yoksulluk çekişini ise şu sözlerle hikâye ederek mizah gücünü ve aynı zamanda da şiire hâkimiyetini gösterir: "Misafir sanıp bir de sevindik/ Merhaba sultanım hoş geldin dedik/ Rahat otur diye bir minder koyduk/ Köşede mekanı kurdu yoksulluk." Verilen örnekten de anlaşılacağı üzere, âşığın şiirlerinde arı bir Türkçe ile akıcı bir anlatım kullandığı görülür (Arı 2009: 404).
Kaynakça
Arı, Bülent (2009). Adana'da Geçmişten Bugüne Âşıklık Geleneği (Karacaoğlan-1966). Adana: Altınkoza Yay.
Karaburç, Mehmet (1995). Osmaniye Âşıklık Geleneği. Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. BÜLENT ARIYayın Tarihi: 27.12.2018Güncelleme Tarihi: 08.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 27.12.2018Güncelleme Tarihi: 08.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | GALİP MİCOZKADIOĞLU | d. 1926 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Taner Cindoruk | d. 13 Mayıs 1981 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Tarık Gülmen | d. 12 Temmuz 1951 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | GALİP MİCOZKADIOĞLU | d. 1926 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Taner Cindoruk | d. 13 Mayıs 1981 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Tarık Gülmen | d. 12 Temmuz 1951 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | GALİP MİCOZKADIOĞLU | d. 1926 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Taner Cindoruk | d. 13 Mayıs 1981 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Tarık Gülmen | d. 12 Temmuz 1951 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | GALİP MİCOZKADIOĞLU | d. 1926 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | Taner Cindoruk | d. 13 Mayıs 1981 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | Tarık Gülmen | d. 12 Temmuz 1951 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | GALİP MİCOZKADIOĞLU | d. 1926 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | Taner Cindoruk | d. 13 Mayıs 1981 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | Tarık Gülmen | d. 12 Temmuz 1951 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |