KÂDİRÎ, Îsâ Fakîhoğlu

(d. ?/? - ö. 917 civarı/1512 civarı)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Edirnelidir. Asıl adı Îsâ’dır. II. Murâd zamanında Edirne’de kadılık ve defterdarlık yapan Îsâ Fakîh’in oğludur. Îsâ Fakîh’in, Edirne’nin önde gelen âlimlerinden olduğu, Edirne’de adına bir medrese bulunduğu ve bir mahalleye de adının verildiği bilinmektedir. Şair, babasının lakabına istinaden Îsâ Fakîhoğlu diye tanınmıştır. Medrese eğitimini tamamladıktan sonra müderrisliğe başlamıştır. II. Bâyezîd devrinin sonlarında Edirne’de müderris iken genç yaşta vefat etmiştir. Latîfî (1314: 271), şairin ömrü vefa etmediği için şiirlerini tedvin edemediğini, üstelik bunların çok da yaygınlaşıp şöhret bulamadığını belirtmiştir. Kâdirî’nin, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmû’ası’nda çok sayıda şiiri tespit edilmiştir. Latîfî (1314: 271); annesi ve babası sevdiğini bir başkasına vermeye kalkınca şairin, durumu şikâyet makamında II. Bâyezîd’e “Ey şehenşeh ki âsitânunda / Cümle-i müşkilât olur münhal” matlalı arz-ı hâli sunduğuna ve padişahtan yardım talep ettiğine dair bir nükteyi de tezkiresine kaydetmiştir. Gerek tezkirecilerin ifadelerinden gerekse nazire mecmualarındaki şiirlerinden Kâdirî’nin, devrinde beğenilen ve ilgi gören bir sanatkâr olduğu anlaşılmaktadır. Sehî (1325: 92), Kâdirî’nin hayâlengiz, parlak ve benzersiz gazeller yazdığını belirtmiştir. Latîfî (1314: 271) de onun el değmemiş düşünceler ve özgün hayaller icat etmeye kâdir bir şair olduğunu işaret etmiştir. 

Kaynakça

Canım, Rıdvan (1995). Edirne Şairleri. Ankara: Akçağ Yay.

Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane. Yz. A 679. vr. 89a.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 25.08.2013].

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Latîfî (1314). Tezkire-i Latîfî. İstanbul.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 110a, 122b, 157a…

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 04.10.2013
Güncelleme Tarihi: 05.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Çeşme-i çeşmüm kenârında koyalı kadd yâr

Bir nihâl-i tâzedür baglanmış etrâfında hâr

 

Cânumı odlara yandurdı hevâ-yı zülf-i yâr

Dökdi yüzüm suyını topraga çeşm-i eşk-bâr

 

Dil görüp çâh-ı zenahdânunda hattundan eser

Didi kim ol mûr kılmış âşyânında karâr

 

Cân u dil sînemde sensüz nice ârâm eylesün

Yâr içün âsân olur ışk ehline terk-i diyâr

 

Göz yaşından Kâdirî ol hak-i pâyı sakla kim

Bir şehün atı ayagından kalupdur yâdigâr

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 25.08.2013]. 570.)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1SENÂ'Î, Şeyh Ali Senâ'î Efendid. ? - ö. 1784-85Doğum YeriGörüntüle
2Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Doğum YeriGörüntüle
3SEVDAYÎ, Ahmed Çelebid. ? - ö. 1590Doğum YeriGörüntüle
4SENÂ'Î, Şeyh Ali Senâ'î Efendid. ? - ö. 1784-85Doğum YılıGörüntüle
5Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Doğum YılıGörüntüle
6SEVDAYÎ, Ahmed Çelebid. ? - ö. 1590Doğum YılıGörüntüle
7SENÂ'Î, Şeyh Ali Senâ'î Efendid. ? - ö. 1784-85Ölüm YılıGörüntüle
8Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Ölüm YılıGörüntüle
9SEVDAYÎ, Ahmed Çelebid. ? - ö. 1590Ölüm YılıGörüntüle
10SENÂ'Î, Şeyh Ali Senâ'î Efendid. ? - ö. 1784-85MeslekGörüntüle
11Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949MeslekGörüntüle
12SEVDAYÎ, Ahmed Çelebid. ? - ö. 1590MeslekGörüntüle
13SENÂ'Î, Şeyh Ali Senâ'î Efendid. ? - ö. 1784-85Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15SEVDAYÎ, Ahmed Çelebid. ? - ö. 1590Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16SENÂ'Î, Şeyh Ali Senâ'î Efendid. ? - ö. 1784-85Madde AdıGörüntüle
17Rıza Tevfik Bölükbaşıd. 1869 - ö. 30 Aralık 1949Madde AdıGörüntüle
18SEVDAYÎ, Ahmed Çelebid. ? - ö. 1590Madde AdıGörüntüle