Madde Detay

1928 yılında Samsun’un Kavak ilçesine bağlı Kozansıkı köyünde doğmuştur. Asıl adı Kemal Bülbül olan âşık, şiirlerinde “Kavaklıoğlu", "Kemâlî Bülbül”, “Bülbül”, ve “Kemâlî” başta olmak üzere farklı mahlaslar kullanmıştır. İlkokul tahsilinden sonra Samsun'a gelerek Cavit Coşkundere’nin yayımladığı “Ali Baba Gazetesi”nde muhabirliğe başladı. Böylece basın-yayın hayatına adım attı. İlk şiirlerini “Kırık Sesler” adlı kitabında 1946 yılında yayımladı. Askerlikten sonra kısa bir süre İstanbul’da yaşadı. 1952 yılında Samsun’da “Vicdan Sesi” isimli gazetedeki bazı yazıları nedeniyle 6 ay tutuklu kaldı. 1961 yılında Ankara’ya yerleşti ve burada çeşitli gazetelerde çalıştı. Ankara'da 1974 yılında “Halk Ozanları Kültür Derneği” ve 1975 yılında “Halk Ozanlarını Tanıtma ve Eserlerini Yaşatma Derneği” (HOTEYDER)'nin kurucuları arasında yer aldı.1993’te emekli olduktan sonra tekrar Samsun’a yerleşti. Ankara’da bulunduğu dönemde ve sonrasında kendisinin düzenlediği veya davet edildiği birçok saz ve söz meclisinde şiirlerini seslendirdi. 23 Eylül 2012 tarihinde vefat etti.

Kemâlî Bülbül, saz çalamayan ancak eli sazlı âşıklarla atışma-deyişmelerde bulunabilen bir “kalem şuarası”dır. Âşıklık geleneğini rüya yoluyla veya çıraklık yoluyla öğrenmemiştir. Onun sanatını okumak ve ilham gibi biri kesbî diğeri vehbî iki sebebe bağlamak mümkündür. Eserlerini genellikle Türk şiirinin iki millî şekil özelliği olan dörtlüklerle ve hece vezniyle ve çoğunlukla destan, koşma ve semaî biçimleriyle kaleme almıştır. Beyitlerle yazdığı birkaç şiiri de hece vezniyledir. Hece vezninin de en çok 8’li ve 11’li kalıbını tercih etmiştir. Şairliğe, dünyanın, Türk dünyasının ve Türkiye’nin gündemini meşgul eden konuları dile getirdiği “destan”larla başlamış ve yazdığı bu destanları matbaalarda bastırıp çarşı-pazarda satarak geçimini temin etmeye çalışmıştır. Vicdan Sesi matbasının sorumlu müdürlüğünü yürüttüğü dönemde aynı gazetede şiirlerini de yayımlamıştır. Hergün gazetesinin "Anadolu'nun Dili Ozanlarımız" köşesinde "Âşık Kemalî" mahlasıyla Türkiye'nin farklı yörelerinden âşıkları tanıtmış, şiirlerinden örnekler vermiştir.

Kemalî Bülbül’ün, millî ve mahallî birçok dergide yayımlanan şiirleri tür açısından incelendiğinde taşlamaların ağırlıkta olduğu görülür. Bu tür şiirlerinde millî-manevî değerlerin aşındırılmasına, Türk kültürünün yozlaşmasına, ahlâkın zaafa uğratılmasına tepkisini ortaya koyar. İkinci tercih ettiği tür, başta İstanbul ve Samsun olmak üzere birçok şehre ve edebî şahsiyetlere yazmış olduğu güzellemelerdir.

“Âşık Kemâlî’yim millîyim millî / Sözümü konuşmam çapraşık dilli” mısraları şiir diline ışık tutar. Çocukluğu tabiatla iç içe geçen, ilk gençlik yıllarında şehirle, gençliğinde İstanbul’la tanışan, 33 yılını Ankara’da geçiren bir halk şairi olarak Kemalî Bülbül’ün dilinde bu mekânlarda yaşanan hayatların sözleri birikmiştir. Okumayı ve yazmayı seven bir insan olması da onun şiir dilini zenginleştirmiştir. Mahallî/millî ile modern zamanların kelimelerini; en eski ile en yeniyi, aşağıdaki dörtlükte olduğu gibi iç içe görmek mümkündür: "Mayoyla değişti çoktan peştemal/Morali bozulmuş telaşta Kemal/Korkarım gelecek faşing karnaval/Ziftlenip ziftlenip kuduracaklar". Şiirlerini atasözü ve deyimlerle güçlendirirken, "Kara toprak der mi doldum doluyum", "Âlimin üstüne gafla gidilmez". "Aşka tövbe eden tezden bozarmış" gibi atasözü değerinde mısralar telif eder. Tabiat, çevre ve toplum üzerine gözlemleri şiirinde başarılı tasvirlere dönüşür: "Karaca üzümün karası gibi/ Gamzenin komşusu bene vuruldum/Lebleri sultanın tuğrası gibi/Öldürttün dirilttin gene vuruldum". Seçmeler yaparak değişik adlarla kitap olarak bastırdığı şiirlerinde Kemalî Bülbül, "vefa, dostluk, ülkü, Türklük, modern-çağdaş hayat, aşk, siyaset, ölüm, ayrılık, gurbet, hasret, mizah, şikâyet, tabiat” temalarını dile getirmiştir. Şiirleri üzerine en kapsamlı çalışma Şahin Köktürk tarafından hazırlanmıştır.