Madde Detay
KÂZIM, Kâzım Efendi
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 18. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kâzım hakkında biyografik kaynaklarda herhangi
bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak Hekimoğlu Ali Paşa’nın 1155/1742 yılında
ikinci defa sadrazam olması üzerine çeşitli şairlerin tanzim ettiği
manzumelerin derlendiği Mecmûa-i Tevârîh’te, bir tarih bir de kaside
olmak üzere şaire ait iki manzume kayıtlıdır. Her ne kadar bu manzumeler şairin
biyografisine ışık tutacak bir bilgiden mahrum olsa da Hekimoğlu Ali Paşa’nın sadareti
vesilesiyle yazılmış olmaları, Kâzım’ın
18. yüzyılın ortalarında hayatta olduğunu göstermektedir.
Kaynakça
Mecmûa-i Tevârîh. Süleymaniye
Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DOÇ. DR. YUNUS KAPLANYayın Tarihi: 08.05.2021Güncelleme Tarihi: 08.05.2021Eserlerinden Örnekler
Kasîde-i Kâzım Efendi
Ey muhyî-yi müceddidi dîn-i Muhammedüñ
Hâmî
hudûd-ı kâtıʻası şerʻ-i Ahmedüñ
Islâh-ı
nazm-ı hâli musâfât-ı devletüñ
Hallâl-i
müşkilâtı umûr-ı muʻakkaduñ
Kâşif
rumûzı dikkat-i ser-pûş-ı himmetüñ
Fâtih
beyânı gâmız-ı fikr-i müseddedüñ
Fikret
vukûfı maʻnâ-yı kayd-ı hüviyyetüñ
Aslus-saʻîd-i
matlaʻ-ı şevket müşeyyedüñ
Hâris
emânı hâl-i gürûh-ı raʻiyyetüñ
Vâkıf
usûli resm-i kadîm ü müceddedüñ
Takrîb-i
re’yüñ ile görür kâr-gâh-ı çarh
Emniyye-i
derûn-ı mezâyâ-yı ebʻaduñ
İmʻân-ı
fikretüñle tasavvur ider iseñ
Bulur
netîce sûreti şekl-i müreddedüñ
Sarf-ı zihin
idince makâm-ı misâlde
Nahv-i
beyân kelâm-ı nikâtı müberredüñ
Âdâb-ı
saltanatda ki mîr-i kelâmsın
Kalmaz
zebân-ı kuvveti menʻ-i mücerredüñ
Îkâʻ-ı hükm-i hâs-ı hikem emr ü nehyüñe
İnkârı
yok lâ vü neʻamla mümerredüñ
Râcih
vücûd-ı madde olur retk u fetkuña
İmkân-ı sülb-i
kayd-ı zarûret mukayyedüñ
ʻİlmüñ
kemâl-i gâyete şîrâze-benddür
Fazluñ
sahâyifine sıgışmaz mücelledüñ
Kılduñ
tazabbutuñla yine intizâm-ı hâl
Ahvâl-i
dîn-i mülket-i kâr-ı mütebdedüñ
Der-gerden-i
emânda çâsâr u çâriçe
Te’sîr
itdi bîm-i süyûf-ı müşeddedüñ
Evvelden
oldı emrüñe tâbiʻ tebâyiʻa
Çokdan
bilindi zât-ı mekârim mümeccedüñ
Re’yüñle
rây mülzem ü hâkân lâldür
Cârî
cihâna ser-te-ser emr-i mü’ekkedüñ
Minnet
ne şimdi hükmüñe mahkûm-ı hâkimi
Îrân u Hind ü niçe diyâr-ı mübaʻʻaduñ
Yokdur
derûnda zerrece şübhe Hudâ bilür
Emn ü
emân-ı ʻâleme vakt-i muʻahhaduñ
Kâr-ı
cihân olmaga me’mûn-ı gâ’ile
İtdi
zuhûr devlet-i nusret-mü’eyyedüñ
Ber-vefk-ı
nûr-ı tâliʻ-i ikbâl-i devletüñ
Pîşânesinde
baht-ı saʻâdet murassaduñ
Nâm-ı
şerîfüñ oldı ʻAlî-vasf-ı ʻâliye
Aʻlâ-sıfât-ı
ahsen-i ahlâk-ı erşedüñ
Dânâ-dilâ
müdebbir ü âgâh-ı âsafâ
Ey zübde-i
hulâsası ikbâl-i esʻaduñ
Sensin
müşîri saltanat-ı ʻayn-ı şevketüñ
Sensin
vezîri şâh-ı muzaffer mü’eyyedüñ
Düşmenlerin
zıbâta-i zûr-ı şecâʻatüñ
Kırdı
geçirdi rişte-i ʻıkd-i mükeyyedüñ
Dest-i
isâbet ile muhill-i ʻukûdsun
Buldı
güşâd ʻukdesi emr-i mücaʻʻadüñ
Geldi
husûle buldı nizâm himmetüñ ile
Ser-haddi
mülk-i gâye-i İslâm-ı muhaddidüñ
Her kavl
ü fiʻl ü vazʻ-ı sadâkat muʻayyenüñ
Makbûl-i
tabʻı şâh-ı şehen-şâh-ı emcedüñ
Sıgmaz
beyân-ı silk-i güher-pâş-ı hâmeye
Vasf-ı
cemîl-i nâdir-i gayr-ı muʻaddidüñ
İtsün
duʻâ-yı zâtını Kâzım kuluñ müdâm
Budur
ehemm-i lâzımı tabʻ-ı müstaʻʻaduñ
İkbâl-i
nev-be-nev kerem-i pâdişâhda
Der-kâr-ı
kâruñ ola murâdât-ı maksaduñ
Düşmenlerini
eyleye Allâh hâk-sâr
Zâtuñ
masûn-ı savnı ola zât-ı Sermedüñ
Yâ Rab
be-âl ü sahb u be-nûr-ı çehâr-yâr
Olsun şefîʻ-i mahşeri mahbûb-ı Ahmedüñ
(Mecmûa-i
Tevârîh. Süleymaniye Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.)
Yayın Tarihi: 08.05.2021Güncelleme Tarihi: 08.05.2021Eserlerinden Örnekler
Kasîde-i Kâzım Efendi
Ey muhyî-yi müceddidi dîn-i Muhammedüñ
Hâmî
hudûd-ı kâtıʻası şerʻ-i Ahmedüñ
Islâh-ı
nazm-ı hâli musâfât-ı devletüñ
Hallâl-i
müşkilâtı umûr-ı muʻakkaduñ
Kâşif
rumûzı dikkat-i ser-pûş-ı himmetüñ
Fâtih
beyânı gâmız-ı fikr-i müseddedüñ
Fikret
vukûfı maʻnâ-yı kayd-ı hüviyyetüñ
Aslus-saʻîd-i
matlaʻ-ı şevket müşeyyedüñ
Hâris
emânı hâl-i gürûh-ı raʻiyyetüñ
Vâkıf
usûli resm-i kadîm ü müceddedüñ
Takrîb-i
re’yüñ ile görür kâr-gâh-ı çarh
Emniyye-i
derûn-ı mezâyâ-yı ebʻaduñ
İmʻân-ı
fikretüñle tasavvur ider iseñ
Bulur
netîce sûreti şekl-i müreddedüñ
Sarf-ı zihin
idince makâm-ı misâlde
Nahv-i
beyân kelâm-ı nikâtı müberredüñ
Âdâb-ı
saltanatda ki mîr-i kelâmsın
Kalmaz
zebân-ı kuvveti menʻ-i mücerredüñ
Îkâʻ-ı hükm-i hâs-ı hikem emr ü nehyüñe
İnkârı
yok lâ vü neʻamla mümerredüñ
Râcih
vücûd-ı madde olur retk u fetkuña
İmkân-ı sülb-i
kayd-ı zarûret mukayyedüñ
ʻİlmüñ
kemâl-i gâyete şîrâze-benddür
Fazluñ
sahâyifine sıgışmaz mücelledüñ
Kılduñ
tazabbutuñla yine intizâm-ı hâl
Ahvâl-i
dîn-i mülket-i kâr-ı mütebdedüñ
Der-gerden-i
emânda çâsâr u çâriçe
Te’sîr
itdi bîm-i süyûf-ı müşeddedüñ
Evvelden
oldı emrüñe tâbiʻ tebâyiʻa
Çokdan
bilindi zât-ı mekârim mümeccedüñ
Re’yüñle
rây mülzem ü hâkân lâldür
Cârî
cihâna ser-te-ser emr-i mü’ekkedüñ
Minnet
ne şimdi hükmüñe mahkûm-ı hâkimi
Îrân u Hind ü niçe diyâr-ı mübaʻʻaduñ
Yokdur
derûnda zerrece şübhe Hudâ bilür
Emn ü
emân-ı ʻâleme vakt-i muʻahhaduñ
Kâr-ı
cihân olmaga me’mûn-ı gâ’ile
İtdi
zuhûr devlet-i nusret-mü’eyyedüñ
Ber-vefk-ı
nûr-ı tâliʻ-i ikbâl-i devletüñ
Pîşânesinde
baht-ı saʻâdet murassaduñ
Nâm-ı
şerîfüñ oldı ʻAlî-vasf-ı ʻâliye
Aʻlâ-sıfât-ı
ahsen-i ahlâk-ı erşedüñ
Dânâ-dilâ
müdebbir ü âgâh-ı âsafâ
Ey zübde-i
hulâsası ikbâl-i esʻaduñ
Sensin
müşîri saltanat-ı ʻayn-ı şevketüñ
Sensin
vezîri şâh-ı muzaffer mü’eyyedüñ
Düşmenlerin
zıbâta-i zûr-ı şecâʻatüñ
Kırdı
geçirdi rişte-i ʻıkd-i mükeyyedüñ
Dest-i
isâbet ile muhill-i ʻukûdsun
Buldı
güşâd ʻukdesi emr-i mücaʻʻadüñ
Geldi
husûle buldı nizâm himmetüñ ile
Ser-haddi
mülk-i gâye-i İslâm-ı muhaddidüñ
Her kavl
ü fiʻl ü vazʻ-ı sadâkat muʻayyenüñ
Makbûl-i
tabʻı şâh-ı şehen-şâh-ı emcedüñ
Sıgmaz
beyân-ı silk-i güher-pâş-ı hâmeye
Vasf-ı
cemîl-i nâdir-i gayr-ı muʻaddidüñ
İtsün
duʻâ-yı zâtını Kâzım kuluñ müdâm
Budur
ehemm-i lâzımı tabʻ-ı müstaʻʻaduñ
İkbâl-i
nev-be-nev kerem-i pâdişâhda
Der-kâr-ı
kâruñ ola murâdât-ı maksaduñ
Düşmenlerini
eyleye Allâh hâk-sâr
Zâtuñ
masûn-ı savnı ola zât-ı Sermedüñ
Yâ Rab
be-âl ü sahb u be-nûr-ı çehâr-yâr
Olsun şefîʻ-i mahşeri mahbûb-ı Ahmedüñ
(Mecmûa-i
Tevârîh. Süleymaniye Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.)
Güncelleme Tarihi: 08.05.2021Eserlerinden Örnekler
Kasîde-i Kâzım Efendi
Ey muhyî-yi müceddidi dîn-i Muhammedüñ
Hâmî
hudûd-ı kâtıʻası şerʻ-i Ahmedüñ
Islâh-ı
nazm-ı hâli musâfât-ı devletüñ
Hallâl-i
müşkilâtı umûr-ı muʻakkaduñ
Kâşif
rumûzı dikkat-i ser-pûş-ı himmetüñ
Fâtih
beyânı gâmız-ı fikr-i müseddedüñ
Fikret
vukûfı maʻnâ-yı kayd-ı hüviyyetüñ
Aslus-saʻîd-i
matlaʻ-ı şevket müşeyyedüñ
Hâris
emânı hâl-i gürûh-ı raʻiyyetüñ
Vâkıf
usûli resm-i kadîm ü müceddedüñ
Takrîb-i
re’yüñ ile görür kâr-gâh-ı çarh
Emniyye-i
derûn-ı mezâyâ-yı ebʻaduñ
İmʻân-ı
fikretüñle tasavvur ider iseñ
Bulur
netîce sûreti şekl-i müreddedüñ
Sarf-ı zihin
idince makâm-ı misâlde
Nahv-i
beyân kelâm-ı nikâtı müberredüñ
Âdâb-ı
saltanatda ki mîr-i kelâmsın
Kalmaz
zebân-ı kuvveti menʻ-i mücerredüñ
Îkâʻ-ı hükm-i hâs-ı hikem emr ü nehyüñe
İnkârı
yok lâ vü neʻamla mümerredüñ
Râcih
vücûd-ı madde olur retk u fetkuña
İmkân-ı sülb-i
kayd-ı zarûret mukayyedüñ
ʻİlmüñ
kemâl-i gâyete şîrâze-benddür
Fazluñ
sahâyifine sıgışmaz mücelledüñ
Kılduñ
tazabbutuñla yine intizâm-ı hâl
Ahvâl-i
dîn-i mülket-i kâr-ı mütebdedüñ
Der-gerden-i
emânda çâsâr u çâriçe
Te’sîr
itdi bîm-i süyûf-ı müşeddedüñ
Evvelden
oldı emrüñe tâbiʻ tebâyiʻa
Çokdan
bilindi zât-ı mekârim mümeccedüñ
Re’yüñle
rây mülzem ü hâkân lâldür
Cârî
cihâna ser-te-ser emr-i mü’ekkedüñ
Minnet
ne şimdi hükmüñe mahkûm-ı hâkimi
Îrân u Hind ü niçe diyâr-ı mübaʻʻaduñ
Yokdur
derûnda zerrece şübhe Hudâ bilür
Emn ü
emân-ı ʻâleme vakt-i muʻahhaduñ
Kâr-ı
cihân olmaga me’mûn-ı gâ’ile
İtdi
zuhûr devlet-i nusret-mü’eyyedüñ
Ber-vefk-ı
nûr-ı tâliʻ-i ikbâl-i devletüñ
Pîşânesinde
baht-ı saʻâdet murassaduñ
Nâm-ı
şerîfüñ oldı ʻAlî-vasf-ı ʻâliye
Aʻlâ-sıfât-ı
ahsen-i ahlâk-ı erşedüñ
Dânâ-dilâ
müdebbir ü âgâh-ı âsafâ
Ey zübde-i
hulâsası ikbâl-i esʻaduñ
Sensin
müşîri saltanat-ı ʻayn-ı şevketüñ
Sensin
vezîri şâh-ı muzaffer mü’eyyedüñ
Düşmenlerin
zıbâta-i zûr-ı şecâʻatüñ
Kırdı
geçirdi rişte-i ʻıkd-i mükeyyedüñ
Dest-i
isâbet ile muhill-i ʻukûdsun
Buldı
güşâd ʻukdesi emr-i mücaʻʻadüñ
Geldi
husûle buldı nizâm himmetüñ ile
Ser-haddi
mülk-i gâye-i İslâm-ı muhaddidüñ
Her kavl
ü fiʻl ü vazʻ-ı sadâkat muʻayyenüñ
Makbûl-i
tabʻı şâh-ı şehen-şâh-ı emcedüñ
Sıgmaz
beyân-ı silk-i güher-pâş-ı hâmeye
Vasf-ı
cemîl-i nâdir-i gayr-ı muʻaddidüñ
İtsün
duʻâ-yı zâtını Kâzım kuluñ müdâm
Budur
ehemm-i lâzımı tabʻ-ı müstaʻʻaduñ
İkbâl-i
nev-be-nev kerem-i pâdişâhda
Der-kâr-ı
kâruñ ola murâdât-ı maksaduñ
Düşmenlerini
eyleye Allâh hâk-sâr
Zâtuñ
masûn-ı savnı ola zât-ı Sermedüñ
Yâ Rab
be-âl ü sahb u be-nûr-ı çehâr-yâr
Olsun şefîʻ-i mahşeri mahbûb-ı Ahmedüñ
(Mecmûa-i
Tevârîh. Süleymaniye Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.)
Eserlerinden Örnekler
Kasîde-i Kâzım Efendi
Ey muhyî-yi müceddidi dîn-i Muhammedüñ
Hâmî
hudûd-ı kâtıʻası şerʻ-i Ahmedüñ
Islâh-ı
nazm-ı hâli musâfât-ı devletüñ
Hallâl-i
müşkilâtı umûr-ı muʻakkaduñ
Kâşif
rumûzı dikkat-i ser-pûş-ı himmetüñ
Fâtih
beyânı gâmız-ı fikr-i müseddedüñ
Fikret
vukûfı maʻnâ-yı kayd-ı hüviyyetüñ
Aslus-saʻîd-i
matlaʻ-ı şevket müşeyyedüñ
Hâris
emânı hâl-i gürûh-ı raʻiyyetüñ
Vâkıf
usûli resm-i kadîm ü müceddedüñ
Takrîb-i
re’yüñ ile görür kâr-gâh-ı çarh
Emniyye-i
derûn-ı mezâyâ-yı ebʻaduñ
İmʻân-ı
fikretüñle tasavvur ider iseñ
Bulur
netîce sûreti şekl-i müreddedüñ
Sarf-ı zihin
idince makâm-ı misâlde
Nahv-i
beyân kelâm-ı nikâtı müberredüñ
Âdâb-ı
saltanatda ki mîr-i kelâmsın
Kalmaz
zebân-ı kuvveti menʻ-i mücerredüñ
Îkâʻ-ı hükm-i hâs-ı hikem emr ü nehyüñe
İnkârı
yok lâ vü neʻamla mümerredüñ
Râcih
vücûd-ı madde olur retk u fetkuña
İmkân-ı sülb-i
kayd-ı zarûret mukayyedüñ
ʻİlmüñ
kemâl-i gâyete şîrâze-benddür
Fazluñ
sahâyifine sıgışmaz mücelledüñ
Kılduñ
tazabbutuñla yine intizâm-ı hâl
Ahvâl-i
dîn-i mülket-i kâr-ı mütebdedüñ
Der-gerden-i
emânda çâsâr u çâriçe
Te’sîr
itdi bîm-i süyûf-ı müşeddedüñ
Evvelden
oldı emrüñe tâbiʻ tebâyiʻa
Çokdan
bilindi zât-ı mekârim mümeccedüñ
Re’yüñle
rây mülzem ü hâkân lâldür
Cârî
cihâna ser-te-ser emr-i mü’ekkedüñ
Minnet
ne şimdi hükmüñe mahkûm-ı hâkimi
Îrân u Hind ü niçe diyâr-ı mübaʻʻaduñ
Yokdur
derûnda zerrece şübhe Hudâ bilür
Emn ü
emân-ı ʻâleme vakt-i muʻahhaduñ
Kâr-ı
cihân olmaga me’mûn-ı gâ’ile
İtdi
zuhûr devlet-i nusret-mü’eyyedüñ
Ber-vefk-ı
nûr-ı tâliʻ-i ikbâl-i devletüñ
Pîşânesinde
baht-ı saʻâdet murassaduñ
Nâm-ı
şerîfüñ oldı ʻAlî-vasf-ı ʻâliye
Aʻlâ-sıfât-ı
ahsen-i ahlâk-ı erşedüñ
Dânâ-dilâ
müdebbir ü âgâh-ı âsafâ
Ey zübde-i
hulâsası ikbâl-i esʻaduñ
Sensin
müşîri saltanat-ı ʻayn-ı şevketüñ
Sensin
vezîri şâh-ı muzaffer mü’eyyedüñ
Düşmenlerin
zıbâta-i zûr-ı şecâʻatüñ
Kırdı
geçirdi rişte-i ʻıkd-i mükeyyedüñ
Dest-i
isâbet ile muhill-i ʻukûdsun
Buldı
güşâd ʻukdesi emr-i mücaʻʻadüñ
Geldi
husûle buldı nizâm himmetüñ ile
Ser-haddi
mülk-i gâye-i İslâm-ı muhaddidüñ
Her kavl
ü fiʻl ü vazʻ-ı sadâkat muʻayyenüñ
Makbûl-i
tabʻı şâh-ı şehen-şâh-ı emcedüñ
Sıgmaz
beyân-ı silk-i güher-pâş-ı hâmeye
Vasf-ı
cemîl-i nâdir-i gayr-ı muʻaddidüñ
İtsün
duʻâ-yı zâtını Kâzım kuluñ müdâm
Budur
ehemm-i lâzımı tabʻ-ı müstaʻʻaduñ
İkbâl-i
nev-be-nev kerem-i pâdişâhda
Der-kâr-ı
kâruñ ola murâdât-ı maksaduñ
Düşmenlerini
eyleye Allâh hâk-sâr
Zâtuñ
masûn-ı savnı ola zât-ı Sermedüñ
Yâ Rab
be-âl ü sahb u be-nûr-ı çehâr-yâr
Olsun şefîʻ-i mahşeri mahbûb-ı Ahmedüñ
(Mecmûa-i
Tevârîh. Süleymaniye Kütüphanesi “Esad Efendi 3388”. vr. 50b-51a.)