Madde Detay

İstanbul’da doğdu. İstanbul Şehit Adem Tavuz İlkokulu'nun ardından (1986), Kâğıthane İmam Hatip Lisesi'nden mezun oldu (1994). Yüksek öğrenimini Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı (1998). Millî Eğitim Bakanlığı bünyesinde öğretmenlik yaptı. “Hayata Dair” adlı hikâyesiyle 2003 yılı Orhan Kemal Öykü Ödülü'nü ve yine aynı yıl Kral Suban isimli romanıyla Beyan Yayınları İlk Roman Başarı Ödülü'nü kazandı. Çocuk kitapları üzerine yoğunlaştı, "Ömer Seyfettin Külliyatı"nı hazırladı. Dinî alanda kaleme aldığı bilimsel incelemelerle Arapçadan yaptığı çevirilerin yanı sıra Osmanlı Türkçesinden aktardığı çalışmaları ile Türk ve Doğu klasiklerinden bazılarını günümüz diline kazandırdı. Beyan Yayınları ve Yedi İklim dergisinde editör olarak çalıştı. Arapça ve İngilizce bilmektedir. Evli ve iki çocuk babası olan Osman Koca, hâlen İstanbul'da yaşamaktadır.

Osman Koca, Yedi İklim, Hece Öykü, Türk Edebiyatı, Dergâh, Bizim Külliye, Aşkar gibi dergilerde yayımladığı öykü ve incelemeleriyle edebiyat hayatına girdi. Yazın alanında öykü, inceleme, çeviri, roman, deneme ve köşe yazısı gibi farklı türlerde eser vermiş olmakla birlikte öykü ve roman yazarı olarak ön plana çıkar. Osman Koca’nın altı öykü kitabı ve iki romanı vardır. Düşnâne (2007), Koca’nın ilk öykü kitabıdır. "Lobelya", "Yitik Ben", "Vakit Arası", "Gönül Bağı" ve "Dost Eli" adlı beş öyküden oluşan bu kitabında modern kent yaşamını doğrudan değil, kahramanlarının iç burkuntuları, trajedileri, sarsıntıları yoluyla eleştirmiştir. Osman Koca’nın öykü dünyasında, gündelik yaşamın basit kahramanlarından dejenere tiplere, sıradan insanlardan idealist kişilere hatta insanlar dışında hayatta yer alan diğer varlıklara kadar pek çok zenginlik göze çarpar. Düşnâne’den itibaren yayımlanmış eserlerinde yer alan öykülerde, genel olarak zengin betimlemeler, karakter çeşitliği ve üslûptaki ironi öne çıkar.

Onun öykülerindeki konular toplumsal değişimden köy ve şehir öğelerine, Anadolu'nun sadeliğinden metropolün keşmekeşliğine kadar uzanmaktadır. Öykülerinde yüzeyde görülen ironik anlatımlar belirli bir düşüncenin kökleriyle bağlantılı olmakla beraber klasik ve fantastik edebiyatla da güçlü bir bağ kurar. İroniyi bir anlatı tekniği olarak kullanan yazar, böylelikle okurunu şaşırtan, metni canlı ivmelerle hareket halinde ve diri tutan bir anlatıma ulaştırır. Osman Koca öyküsünde ironi, genellikle olay örgüsüne yayılmış bir halde ya da bizatihi kahramanın iç konuşmalarında görülür. Bu yönüyle Koca’nın ironiyi aynı zamanda anlatımda sadeliğin bir aracı olarak ve gündelik yaşam gerçekliğine kolay ulaşmak amacıyla kullandığı ve bunu başardığı söylenebilir.

Gökhan Serter, Osman Koca'nın öykü dünyasını bir bütün hâlinde şu cümlelerle değerlendirir: "Osman Koca, herkesin yanı başında akan, sıradan bir hayatın içinden yakaladığı kahramanın ya da olayın peşi sıra giderek bir bakıma "gizem" kovalıyor. Etkileyici bir gerçeklikle yaşanan hayatlara bir düş perdesi indirerek ilgi çekici hale getiriyor öyküsünü. Metinlerde çoğu kez farklı heceler yoluyla ya da yapım eklerini kuraldışı kullanarak kurduğu yeni sözcükler, söz öbekleri yapısal hamleler olarak göze çarpıyor. Osman Koca; gerilimli bütün sahneleri sakin bir dil yordamıyla sunmayı başarıyor. Ev ya da kalbinin odalarında koşturan kadınlar, kızlar; metroda, hastane koridorlarında bekleyen babalar, telaşlı veya trafiğin yoğunluğunu öykünün orta yerine taşıyan adamların, en çok da yorgun ya da bile bile susanların gerçekliğe yaslanan öyküler yazıyor. Koca; iki bin kuşağında yer alan ve öyküsünü yazarken mekan-olay örgüsünde yer alan betimlemeler kadar kahramanlarını da zengin tutan öyküler yazıyor. Öyküde kullandığı yenilikler ve dinamik anlatım üslûbuyla eserler vermesi yazar tasarrufunun sınırlarını göstermesi bakımından edebiyatımızda kendisine 'bir yer" açmaktadır. Osman Koca; sesiyle, soluğuyla kendi öz yatağını bulmuş bir yazı ırmağı olarak edebiyatımızın ummanına doğru akmaktadır." (2016: 42-44).

Osman Koca ironiyi, olay ironisi dışında, diyalektik ironi şeklinde kullanır. Metnin ana kurgusuna dokunmadan kahramanlar arasındaki diyaloglarda ironi, rahat bir konuşma dili olarak karşımıza çıkar. Burada ironi, metni mizahileştirmeden ve küçümsemeden uzak durarak daha çok olayların ve olguların gerçekliğinin bir başka yönünün de fark edilmesini sağlamak için kullanılır. Osman Koca metnini özellikle eksiltili ve kısa cümlelerle, deyimleri ve atasözlerini ters yüz eden ifadelendirmelerle, kelime türetmeleriyle inşa eder.

Yazarın üzerinde durulması gereken bir diğer yönü romancılığıdır. Kral Suban (2004) ve 10altı otuz5 (2013) adlarıyla yayımlanan iki romanında fantastik ve tarihî öğeler ön plana çıkar (Aktürk 2016). 10altı Otuz5 romanında olaylar Dördüncü Murad döneminde geçer. Osmanlı saray teşkilatı içindeki huzursuz bekleyişler, isyan teşebbüsleri, imparatorluğun dışarıda zayıflayan gücü, içeride dönen dalavereler, saray içindeki hırs, iktidar ateşi, hile ve entrikalar sürükleyici bir dille anlatılırken çalkantılı devrin paradigmaları detaylarıyla aktarılır.

Osman Koca'nın dikkat çeken bir diğer yönü çocuk edebiyatı alanına sağladığı katkıdır. 10 ila 15 yaş aralığındaki çocuklara seslenen bu tarz kitaplarında sevgi, kardeşlik, dostluk ve dayanışma temalı özgün hikayeleriyle karşımıza çıkarken bize ait olan değerleri yine bizimle paylaşmak ister. Vaktiyle var olan değerlerini harcayan ve daha sonra bunları kazanabilme uğruna canhıraş şekilde mücadele veren ebeveynlere de adeta sitem eder. Çoğumuzun bir yerlerden aşina olduğu ama zamanla üzerini kaplayan sis perdeleri nedeniyle unuttuğu değerleri gündeme getirmeye çalışır. Kendisi ile yapılan bir söyleşide çocuk edebiyatı ile ilgili şu düşüncelerini paylaşır: "Çocuk kitapları yazmak başlangıçta kolay görünüyor insana. Çocuğun dünyasına inmek, hayata, çevreye, olaylara onun gözüyle bakmak olmazsa olmazımız. Sonra kullandığı dilsel evreni keşfetmek gerek. Çok yazarda bu gözardı ediliyor. Çocuk kahramanlar yaşlı insanların ağzıyla konuşuyor. Kimi zaman olaylara bilgece yaklaşıyor. Bu vadide koşup koşturmak isteyen dostların psikologlardan faydalanması kaçınılmaz diye düşünüyoruz. Çocuk ruhunu, psikolojisini okumalılar sıkça. Yazdıklarını mutlaka ama mutlaka hangi yaş çağında yazıyorlarsa o yaştaki çocuklara okutmalılar. Kendilerini tanımayan çocuklardan seçilmeli isimler. Bu önemli bi detay. Onların hayal ve düşüncelerine, akıl ve ruhlarına inebilmek başlı başına problem. Çözümü; saydığımız gibi uzman kişilerden profesyonel destek almakta, bu alanda yazılan kitap örneklerini okuyup anlamakta ve bizzat o kitapların sahibi ve efendileri olan çocukları tanımakta saklı.." (Demirel 2016 b: 69).

Söz Cangılı (2017) ise yazarın şimdilik tek deneme kitabıdır. Kitapta insan ve evren arasındaki dikey ve yatay iletişim kanalları sorgulanır. Gazete diline yaslanan üslubuyla yazar, bireyin iç ve dış dünyaya yaklaşımını bazen eleştirel bazen de olumlu ve ironik bir dille okuruna ulaştırmaya çalışır.