Madde Detay

Bulgaristan/Şumnuludur. Kâdirî şeyhidir. Biyografi kitaplarının hiçbirinde hayatı hakkında bilgiye rastlanılamamış olmasından dolayı kendisi hakkındaki tüm bilgiler Dîvân'ının mevcut nüshası üzerindeki incelemelere dayanmaktadır. Dîvân'ındaki bazı bilgilerden yola çıkılarak son dönem divan şairlerinden olduğu söylenebilir. Dîvân nüshasının ilk varağında bir tarikat silsilesi vardır ve silsile Abdülkadir-i Geylânî’nin oğlu Mûsâ’dan başlayıp Kudsî-yi Şumnuvî’ye kadar gelir. Bu silsilenin Kudsî’yi tarif eden kısımda şu ifadeler yer almaktadır: “...minhü ilâ eş-şeyhi’l-müsemmâ Kudsiyyü’l-Şumnuviyyü’l-kutbu’l-’ârifìn ve seyyidü’l-’uşşâkîn nevvarallâhu merkadehu." Yapılan araştırmalarda bu silsilede çeşitli kopuklar olduğu anlaşılmıştır.

Bilinen tek edebî eseri Dîvân'ıdır. Nüshası Ankara Millî Kütüphane’de “06 Mil Yz. A 6689/1” numarası ile kayıtlıdır ve bir mecmuanın içinde yer almaktadır. Mürettep olmayan Dîvân'ında, biri Sıfat-ı Enfüs başlıklı 2 küçük mesnevi, 60 gazel, 26 murabba, 10 ilahi, 7 kıta-yı kebîre, 1 lugaz ve nazım şekli tespit edilemeyen 6 manzume ile birlikte 112 şiir vardır. Bunların 96’sı aruz, 16’sı ise hece vezniyle yazılmıştır.

Klasik Türk edebiyatı şairlerinin birçoğunda olduğu gibi Kudsî-yi Şumnuvî'nin manzumeleri farklı yorumlanmaya müsait remizlerle örtülü değildir. Bu da onun şiirlerinin neredeyse tamamını sadece tasavufi açıdan yorumlanabilir kılmıştır. Hece ve aruz vezniyle teması açıkça tasavvuf olan manzumeler yazmıştır. Bu manzumelerde ilahi aşktan, Hz. Peygamber'den, pîri Abdülkadir-i Geylânî’den bahsetmektedir. İfade ettiğine ve şiirlerdeki telkinlerine göre Kudsî, varlığını tamamıyla ilahi aşkı bulmaya, anlamaya ve anlatmaya adamış birisidir. Bir zahid değildir, fakat rind de değildir. O, kendisini “ârif” olarak tanımlamaktadır. Daha anasının karnındayken manen kutsandığını ve manevi hâllerde hayli mertebe katettiğini yine şiirlerinden anlamaktayız. Şairin hem hece hem de aruz veznini zorlanmadan ustalıkla kullandığı söylenebilir.

Kılıç, Ahmet (2010). Kudsî Dîvânı (Transkripsiyonlu Metin-İnceleme).Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi.

Kılıç, Ahmet (2013). "Kudsî Dîvânı Üzerine". Uluslararası Klasik Türk Edebiyatı Sempozyumu, Prof. Dr. Mehmed Çavuşoğlu Anısına (10-11-12 Mayıs 2012). Ordu: Ordu Üniversitesi Yay. 98-107.

Gazel

Ey gönül n’oldun bugün sen sırr-ı Sübhân istedin

Katre iken zât-ı Hakdan bahr-ı Ummân istedin

Bir aceb derd üzre oldun kimse bilmez hâlini

Cânı terk idüp bu yolda câna cânân istedin

Bahr-ı ummân içre daldın sen bugün gavvâs-vâr

Ol hakîkat külzümünde dürr ü mercân istedin

Mâsivâ kaydı kodun dünyâ vü ukbâdan geçüp

Bakmadın cennât-ı hûra kurb-ı Rahmân istedin

Kudsiyâ çünkim bu yolda âh u zârı kesmedin

Bülbül-âsâ gâlibâ sen verd-i handân istedin

(Kılıç, Ahmet (2010). Kudsî Dîvânı (Transkripsiyonlu Metin-İnceleme). Yüksek Lisans Tezi. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi. 217.)