Madde Detay
KUL ÂDİL
(d. ?/? - ö. ?/?)
tekke şairi
(Tekke / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Kul Âdil, Bektaşi şairi olup 16. asırda yaşamıştır. S. Nüzhet Ergun’un Bektaşî Şairleri ve Nefesleri adlı eserinde Menâkıbü’l-Esrâr Behçetü’l-Ahrâr isimli Kızılbaşlık adab ve erkânınan bahseden bir kitaptan nakledilen bir şiiri yer almaktadır (TDEA 1982: 484; Ergun 1956: 199). Tespit edilen şiirinde Kul Âdil mahlasını kullanmıştır: “Kul Âdil ider bu kudret lokması /Kudret hânıdır yiyebilürsen”. Bektaşilerce düzenlenmiş dergilerde şiirlerine rastlanmaktadır. Oldukça başarılı nefesleri vardır (Koca 1990: 189). Kul Âdil’in ne zaman vefat ettiği hakkında bilgi bulunmamaktadır.
Kaynakça
Ergun, Sadeddin Nüzhet (1956). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. 1. İstanbul: Maarif Kitaphanesi.
Koca, Turgut (1990). Bektaşi Şairleri ve Nefesleri. İstanbul: Naci Kasım İstanbul Maarif Kitaphanesi ve Matbaası.
“Kul Âdil” (1982). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 5. İstanbul: Dergâh Yay. 484.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIRYayın Tarihi: 03.12.2014Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Gece gündüz âşık olup isteyen
İstediğin sende görebilürsen
Hakkın hikmetine bir nazar eyle
Ger teselli bulup durabilürsen
Baş u canı alup meydana gelmek
Aşkla bahri olup ummâna dalmak
Sermâyen ne ise kantara koymak
Şâhının yoluna virebilürsen
Okumaktan murad hemen tutmaktır
Fâniliğe kandırub teselli itmektür
Dervişlik sofîlik attan gömlektir
Hakikat donudur giyebilürsen
Her insanda yetmiş ikidir melek
Feleğin misali hemen bir elek
Dört kapısı vardır on iki çerağ
Delili bürhandır uyabilürsen
Güzeller de güzel haslardır gayet
Bulunmak gerektir hep bî-nihayet
Doksan bin gizlüsü otuz bin âyet
Üstadsın ey can bilebilürsen
Ali Muhammed’dir Muhammed Ali
Kahrına lütfuna dimişüz beli
Anlayasın bu erkânı bu yolu
Kırklar meclisine varabilürsen
Mansur gibi gelüp Enelhak diyüb
Abdürrezzak gibi gök donlar giyüb
Nesîmî gibi derini yüzdürüp
Gerçek âşık olup durabilürsen
Tecellidir dost yüzüne bakması
Göz görmek iledir gönül akması
Kul Âdil ider bu kudret lokması
Kudret hânıdır yiyebilürsen
Ergun, Sadeddin Nüzhet (1956). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C.1. İstanbul: Maarif Kitaphanesi. 199-200.
Yayın Tarihi: 03.12.2014Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Gece gündüz âşık olup isteyen
İstediğin sende görebilürsen
Hakkın hikmetine bir nazar eyle
Ger teselli bulup durabilürsen
Baş u canı alup meydana gelmek
Aşkla bahri olup ummâna dalmak
Sermâyen ne ise kantara koymak
Şâhının yoluna virebilürsen
Okumaktan murad hemen tutmaktır
Fâniliğe kandırub teselli itmektür
Dervişlik sofîlik attan gömlektir
Hakikat donudur giyebilürsen
Her insanda yetmiş ikidir melek
Feleğin misali hemen bir elek
Dört kapısı vardır on iki çerağ
Delili bürhandır uyabilürsen
Güzeller de güzel haslardır gayet
Bulunmak gerektir hep bî-nihayet
Doksan bin gizlüsü otuz bin âyet
Üstadsın ey can bilebilürsen
Ali Muhammed’dir Muhammed Ali
Kahrına lütfuna dimişüz beli
Anlayasın bu erkânı bu yolu
Kırklar meclisine varabilürsen
Mansur gibi gelüp Enelhak diyüb
Abdürrezzak gibi gök donlar giyüb
Nesîmî gibi derini yüzdürüp
Gerçek âşık olup durabilürsen
Tecellidir dost yüzüne bakması
Göz görmek iledir gönül akması
Kul Âdil ider bu kudret lokması
Kudret hânıdır yiyebilürsen
Ergun, Sadeddin Nüzhet (1956). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C.1. İstanbul: Maarif Kitaphanesi. 199-200.
Güncelleme Tarihi: 08.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Gece gündüz âşık olup isteyen
İstediğin sende görebilürsen
Hakkın hikmetine bir nazar eyle
Ger teselli bulup durabilürsen
Baş u canı alup meydana gelmek
Aşkla bahri olup ummâna dalmak
Sermâyen ne ise kantara koymak
Şâhının yoluna virebilürsen
Okumaktan murad hemen tutmaktır
Fâniliğe kandırub teselli itmektür
Dervişlik sofîlik attan gömlektir
Hakikat donudur giyebilürsen
Her insanda yetmiş ikidir melek
Feleğin misali hemen bir elek
Dört kapısı vardır on iki çerağ
Delili bürhandır uyabilürsen
Güzeller de güzel haslardır gayet
Bulunmak gerektir hep bî-nihayet
Doksan bin gizlüsü otuz bin âyet
Üstadsın ey can bilebilürsen
Ali Muhammed’dir Muhammed Ali
Kahrına lütfuna dimişüz beli
Anlayasın bu erkânı bu yolu
Kırklar meclisine varabilürsen
Mansur gibi gelüp Enelhak diyüb
Abdürrezzak gibi gök donlar giyüb
Nesîmî gibi derini yüzdürüp
Gerçek âşık olup durabilürsen
Tecellidir dost yüzüne bakması
Göz görmek iledir gönül akması
Kul Âdil ider bu kudret lokması
Kudret hânıdır yiyebilürsen
Ergun, Sadeddin Nüzhet (1956). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C.1. İstanbul: Maarif Kitaphanesi. 199-200.
Eserlerinden Örnekler
Nefes
Gece gündüz âşık olup isteyen
İstediğin sende görebilürsen
Hakkın hikmetine bir nazar eyle
Ger teselli bulup durabilürsen
Baş u canı alup meydana gelmek
Aşkla bahri olup ummâna dalmak
Sermâyen ne ise kantara koymak
Şâhının yoluna virebilürsen
Okumaktan murad hemen tutmaktır
Fâniliğe kandırub teselli itmektür
Dervişlik sofîlik attan gömlektir
Hakikat donudur giyebilürsen
Her insanda yetmiş ikidir melek
Feleğin misali hemen bir elek
Dört kapısı vardır on iki çerağ
Delili bürhandır uyabilürsen
Güzeller de güzel haslardır gayet
Bulunmak gerektir hep bî-nihayet
Doksan bin gizlüsü otuz bin âyet
Üstadsın ey can bilebilürsen
Ali Muhammed’dir Muhammed Ali
Kahrına lütfuna dimişüz beli
Anlayasın bu erkânı bu yolu
Kırklar meclisine varabilürsen
Mansur gibi gelüp Enelhak diyüb
Abdürrezzak gibi gök donlar giyüb
Nesîmî gibi derini yüzdürüp
Gerçek âşık olup durabilürsen
Tecellidir dost yüzüne bakması
Göz görmek iledir gönül akması
Kul Âdil ider bu kudret lokması
Kudret hânıdır yiyebilürsen
Ergun, Sadeddin Nüzhet (1956). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C.1. İstanbul: Maarif Kitaphanesi. 199-200.