Madde Detay

Asıl adı Ahmet Kartalkanat olan Âşık Kul Ahmet, 1932 yılında Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesine bağlı Bozlar köyünde dünyaya gelmiştir. Babası sonradan Pazarcık’ın Kantarma köyüne yerleşmiş olan Mehmet Bey'dir. Babası Mehmet Bey de aynı zamanda şairdir. Dedesi ise yine Pazarcık’ın Köroğlu köyünden ve oradaki aşiret reislerinden Bilal Ağa'dır. Bilal Ağa’nın ninesinin ise Türk halk edebiyatımızın destan kahramanlarından Köroğlu’nun eşi Benli Döne’nin soyundan geldiği söylenmektedir. Annesi Satiha Hatun, o civarın eşrafından Mustafa beyin kızıdır. Henüz bir yaşındayken babasını kaybeden Âşık Kul Ahmet, Hatice ve Fidan Sultan isminde iki kız kardeşiyle birlikte öksüz kalmıştır. Annesi henüz yaşı genç olduğu için Memiş isminde birisiyle evlilik yapmış ve Kul Ahmet, üvey babasının himayesinde zor şartlarda büyümüştür. Doğduğu köyde ilkokulu bitiren âşık, ailevi sorunlar nedeniyle çocuk yaşlardayken köyünden ayrılarak gurbete çıkmıştır.

On beş yaşından itibaren saz çalıp şiirler söylemeye başlayan Kul Ahmet, sırtında sazıyla başta Malatya, Sivas, Şarkışla, Zara ve Banaz olmak üzere âşıklık geleneğinin yaygın olduğu birçok yöreyi gezip dolaşmış, âşık meclislerinde yer almış ve nihayetinde Ankara’da ikamet etmeye karar kılmıştır. Ankara’da çeşitli radyo ve televizyon programlarına katılan Kul Ahmet, beş yıl kadar da çeşitli devlet dairelerinde devlet memuru olarak görev yapmıştır. 1963 yılında Ali Tatlıbel’in kızı Fatma ile evlenen âşığın Mehmet ve Kenan isminde iki çocuğu olmuştur. 1971 yılında eşi Fatma Hanım’ı kaybetmiş ve öksüz kalan iki çocuğunu Ankara Atatürk Çocuk Yuvası’na vermiştir. Bu tarihten itibaren sazını sırtına alıp tekrar yöre yöre gezmeye başlayan Kul Ahmet, Elazığ, Diyarbakır, İzmir, İstanbul gibi illerin yanı sıra yurtdışında da İngiltere’de konserler vermiştir. Âşık Veysel ile de arkadaşlık yapan ve karşılıklı çalıp söyleyen Âşık Kul Ahmet, 16 Temmuz 1996 tarihinde vefat etmiş ve Ankara’da toprağa verilmiştir (Özmen 1998: 409; www.turkuler.com).

Saz çalıp şiir söylemeye on beş yaşlarındayken başlayan Âşık Kul Ahmet, şiirlerini hece ölçüsüyle söylemiştir. Tabiata ve yeryüzündeki güzelliklere âşık olan Kul Ahmet, olaylara insanî ve ahlaki yönleriyle yaklaşmıştır. Şiirlerinde Karacaoğlan’dan, Pir Sultan Abdal’dan, Şah Hatayi’den, Fuzuli’den ve Âşık Veysel’den etkilendiği görülür (www.turkuler.com). Alevi-Bektaşi inancına mensup olan Âşık Kul Ahmet, şiirlerinde ayrıca insanlar arasında adalet, kardeşlik, özgürlük ve bağımsızlık düşüncelerinin yerleşmesini savunmuş ve konu edinmiştir. 1973 yılında “Güzel Anadolu’m Halk Ozanı Âşık Kul Ahmet ile Âşık Veysel” adını verdiği bir şiir kitabı yayımlamıştır (Özmen 1998: 409). Kul Ahmet, çağdaşı olan diğer Alevi- Bektaşi âşıklara ve şairlere nazaran şiirlerinde Alevi-Bektaşi inancına ait terim ve kavramlara çok fazla yer vermemiştir. Şiirlerinde daha ziyade mensubu olduğu inancın eğitsel ve ahlaki yönlerini ön plana çıkararak çalışmak, ilim öğrenmek, çağdaş ve gelişen dünyayı takip etmek, bilime, okumaya ve yazmaya değer vermek gibi konulara değinmiştir. “Seher yeli nazlı yâre/ Bildir beni bildir beni/ Düşmüşüm elden ayaktan/ Kaldır beni kaldır beni” dizeleriyle başlayan eseri Arif Sağ, Erdal Erzincan, Özlem Özdil ve Erkân Oğur gibi ünlü sanatçılar başta olmak üzere sayısız sanatçı tarafından seslendirilmiş ve yine çok sayıda eseri çeşitli saz ve ses sanatçıları tarafından günümüzde de albümlerde, TV ya da radyo programlarında ve çeşitli konserlerde icra edilmeye devam etmektedir. Oğlu Mehmet Kartalkanat 2013 yılında babasını konu alan Âşık Kul Ahmet Bir Şah Olsam, Hayatı ve Şiirleri isimli bir kitap yayımlamıştır.