Madde Detay

Hüseyin Tatar, Bayburt’un eski adı Çıpkınıs, yeni adı Kırklıpınar köyünde 1899'da doğmuştur. Şiirlerinde Kul Burhan, Burhanî ve Burhan mahlaslarını kullanır. Baba adı Şaban, ana adı Esma’dır. Tataroğulları adıyla bilinen bir aileye mensuptur. 1934'da çıkan soyadı kanununda da bu sebeple Tatar soyadını almıştır. Herhangi bir eğitim görmemiştir. Tek atlı kızağıyla kışları şehre yük ve yolcu taşıyarak geçimini sağlamıştır. 28 yaşındayken Samsun’da işçi olarak çalışırken bir gün yorgun düşüp uykuya yattığı ve rüyasında bir pir elinden dolu içtiği rivayet edilir. Uyandıktan sonra içinde yanan aşk ateşiyle irticalen şiirler söylemeye başlamıştır. Bir başka rivayete göre bir gün çöpte bulduğu Kuran yapraklarını toplamış ve aynı gün Yalı Camii’ne akşam namazına gitmiştir. Namaz esnasında baygınlık geçirmiştir. Rüyasında Hindistanlı Ethem Han’ın kızı Mihriban Sultan’ı görmüş ve ona âşık olmuştur. İkinci rivayet doğrudur. Zira şiirlerine baktığımızda Mihriban Sultan’a daima serzenişte bulunduğu görülür. 1957'nin şubat ayında vefat etmiştir (Kalkan 1991: 190; Kırtan yty: 5; Özmen 1998: 151).

Çevresinde oldukça iyi tanınan Burhanî, birçok âşık karşılaşmasına katılmıştır. Bazı şiirlerinde Mihriban Sultan’a olan aşkı, serzenişi, kimilerinde de Allah’a iltica ettiği görülmektedir. 1938'de Bayburt’ta düzenlenen saz şairleri haftasına katılmış ve çok beğenilmiştir. Tasavvufi içerikli şiirler de yazmış olup Rifai tarikatına girdiği bilinmektedir. Tasavvuf konusunda Bayburt’un merkezindeki Kaleardı Mahallesi’nden Ahmet Baba’dan ders almıştır. Etkisinde kaldığı diğer isimler Dede Paşa, Ağlar Baba, Bayburtlu Zihni, İrşadi Baba ve Celali Baba’dır. Şiirlerinde aşk, özlem, inanç ve doğa olaylarını konu edinmektedir. Kemal Yanbeğ, ona ait bazı deyişleri Türk Folklor Araştırmaları dergisinde yayımlamıştır (Kalkan 1991: 190; Kırtan yty: 5, 11, 16, 17; Özmen 1998: 151; Yanbeğ 1963a: 3072-3074; Yanbeğ 1963b: 3101-3102; Yanbeğ 1963c: 3151-3152).