Madde Detay

Asıl adı Ömer’dir. Babasının adı Hasan Bey’dir. Uzun süre Antep Mahkemesinde başkâtiplik yaptı. 1140/1727 senesinde de Antep’te vefat etti. Vefatına “rıhletü’l-âşık” tarihi düşüldü. Sicill-i Osmânî‘de vefatının 1145/1732 olduğu yazılıdır (Akbayar 1996: 1352). Tuhfe-i Nâilî'de bu tarihin yanlış olduğu belirtilir (Kurnaz ve Tatçı 2001: 869). Antep mahkemesi başkatibi Ahmet Efendi’nin ölümü üzerine 16 Muharrem 1127/ 23 Ocak 1715’te bu göreve atanmış, ölümüne kadar bu görevde kalmıştır. Kadı veya naibin görevden ayrılmaları veya yeni atanan kimsenin işe başlamasına kadar geçen sürelerde anılan görevleri de yapmıştır. Karşılıklı mülate­feleri ile meşhurdur.

Kusûrî, Lugat-ı Şâhidî’yi tazmin etmiştir. Râmiz, kendisinden kusursuz ve güzel söz söyleyen şair diye bahsederken (Erdem 1994: 249), şiirleri tahmis etme kabiliyetini de vurgular. Sâlim de, edâsının hoş olduğunu söyleyip, Nâbî’nin bir gazelini tah­mis etiiğinden ve gazellerine nazireler yazdığından bahseder (1315: 569). Kusûrî, bilhassa tarih yazmada mahir bir şairdir. O, Antep’teki cami, hamam ve çeşmelerde an fazla tarihi olan bir şairdir. 1100/1688’de Antep’te cami, hamam ve bedesten yaptıran Hüseyin Paşa Camiinin kapısı üzerinde, Hüseyin Paşa Bedesteninin (Zincirli) Kunduracılar pazarı yönüne bakan büyük kapısı üzerinde Kusûrî’nin tarihleri vardır. 

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmet Süreyya Sicill-i Osmânî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay. 4: 1352.

Altın, Kudret (2002). Tuhfe-i Kusûrî ,Tazmîn-i Şâhidî (İnceleme-Metin-Sözlük). Kayseri.

Dağlıoğlu, Hikmet Turhan (1939). Gaziantep Meşâhiri. Gaziantep: Cumhuriyet Halk Partisi Basımevi.

Dr. Mehmet Kutlar Şiir Defteri. Dr. Mehmet Kutlar Özel Kütüphanesi.

Erdem, Sadık (hzl.)(1994). Râmiz ve âdâb-ı Zürefâsı. Ankara: AKM Yay.

Göğüş, Oğuz (1962). Gaziantepi Tanıtıyoruz I. Gaziantep.

Güzelbey, Cemil Cahit (1962). “Gaziantep Suyuna Ait Birkaç Tarih ve Birkaç Şair”. Gaziantep Kültür Dergisi.(5): 33.

Güzelbey, Cemil Cahit. “Şeri Mahkeme Başkatibi Şair Ömer Kusûrî”. Gaziantep Sabah Gazetesi. 23-26. 8.1978.

İpekten Haluk, M. İsen vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Komisyon. Cumhuriyetin 5O.yılında Gaziantep. 1973 İl Yıllığı.

Kurnaz, Cemâl ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî -  Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.

Öz, Yusuf (1999). Tuhfe-i Şâhidî Şerhleri. Konya.

Râmiz Tezkiresi. İ.Ü. Ktp, TY. Nr. 91, vr.232b.

Sâlim. Sâlim Tezkiresi. İstanbul 1315.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1986). "Kusûrî Ömer Efendi". İstanbul: Dergâh Yay. 6: 10.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: YCM Yay.

Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.

Yener, Şakir Sabri (1958). Gaziantep Kitabeleri. Gaziantep: Kardeşler Matbaası.

Tazmîn-i Şâhidî

Git bi-rev [ü]söyle bi-gû gel biyâ

Hâl-i dilüm cümle ayân it ana

Tâ bu kadar terk-i sıla eylemek

Ez-çi neden çün nite niçün çerâ

İç dona şalvâr di yen âstîn

Ehl-i dile birisi eyler vefâ

Ârif olan hiç çeke mi ihtiyâc

Gönlege pîrâhen ü kaftân kabâ

Hâne-i dil ceng ile topdolu[dur]

Kûşe bucak orta miyân ev serâ

Tuz nemek ü ekmek ü et nân güşt

İlde ne denlü çog ise hoş gıdâ

Kendi evinde kişiye yek gelir

Mast yogurt bozca aşı mastabâ

Dikkat ile cümleye itsem nazar

Sencileyin kimse görinmez bana

Müfteilün Müfteilün Fâilün

Eyle kerem kıl seferi bu yana

Karşı vara diye Kusûrî o dem

Ey şeh-i hûbân-ı cihân merhabâ

El-Kıt'a Fi‘l-Bahrü’s-Serî‘

Hep eser-i fi‘lidür ins ü peri vü melek

Dahi büzürg ulu yol gösterici reh-nümây

Hem dahi peygamber ol kim vire Hakdan haber

Eyleye teblîg-i Hak sıdk u emânet berây

İki bölük eyledi zümre-i insânı Hak

Bay tuvânger durur yohsula dirler gedây

Leb dudak [u] ruh yanak çeşm gözi rûy yüz

Zînet idüp Âdem’i kudret ile hoş-nümây

Virdi her a‘zâya bir pâk-reviş nîk-nîm

Kirpige müjgân müje dest el ayak oldı pây

Gûş kulak dûş omuz mûş sıçan hûş us

Kişiye sermâyedür her biri izzet zidây

Hur güneş ü yer zemîn jâle çi gök âsumân

Cümle menâfi‘ içün çarh döner çün rahây

Kimisi sakka gibi âleme ferrâş olur

Yagmura bârân digil ebr ü bulut mâh ay

Gâv öküz ester katır har eşek üştür deve

Âmil ola her biri Âdem’e bir müttekây

Kimisini yüklede kimine nâzük bine

Esb at mâdiyân kısrag ve hem kurre tay

Âlet-i harb eylemiş hançer ü tig ola nîş

Nîze sünü zih kiriş tîr ü kemân ok u yay

Nâkır u tanbur durur çeng ile şeş-tâ rebâb

Cümle zebân ehlidür hâl ile ider nevây

Mu‘tebere her biri müntec-i kübrâ olur

Iklıg ü berbût kopuz demr düdük deff nây

Fâ‘idesiz bir abes nesneye bîhûde di

Degmede halk itmedi her neye baksan mür‘ây

Kim abes ile amel itse mu‘âteb olur

Hem dahi bîhûde söz söyleyici jâj-hây

Bu sözümi ezber it gönlünün aç pasını

Her ne eser kim olur ana mü’essir Hudây

Her ki çü bînî za‘îf bay [u] bûy dest-gîr

În sühenem yâd kun jeng ü let mîj-day

Müfte‘ilün fâ‘ilün müfte‘ilün fâ‘'ilün

Dinle Kusûrî sözün silk-i nasîhatde say

Tâlibe hem vir haber bilmege vezni tamam
Kim bu kitâbı okur ilm olur ana kolay

 (Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep:YCM Yay.84-87.)