Madde Detay

Bilal Ersarı, 1968'de Kars'ın merkez köylerinden (Ladikars) Kümbetli’de dünyaya gelmiştir. Aydın ve Güllü Ersarı’nın evliliklerinden dünyaya gelen sekiz çocuğun yedincisidir. Âşığın ailesi bugün Gürcistan sınırları içerisinde kalan Borçalı bölgesindeki Büyük Demirci Hasan ve Keşeli köylerinde yaşamaktayken 1850'de Kars’ın Ağbaba ve Ördekli köylerine göç eder, buradan da eski adıyla Ladikars şimdiki adıyla Kümbetli köyüne yerleşir. Âşık bir aileden gelen Bilal Ersarı’nın Keşeli’de dördüncü kuşak dedesi Âşık Kazım’dır. Babası çiftçi annesi ise ev hanımıdır. Âşığın babası da şiir denemeleri olan ve saz çalan ancak tanınmamış bir âşıktır. İlkokulu köyünde ortaokulu Kars’ta Gazi Kars Ortaokulu’nda liseyi ise yine Kars’ta Cumhuriyet Lisesi’nde tamamlar. 1988'de askere gider. Acemi birliğini Zonguldak/Devrek’de, usta birliğini de Ankara Güvercinlik’te tamalar. 1989'da Kars’a döner. Gençlik yıllarında köyde tarım ve hayvancılıkla uğraşan Ersarı ara ara İzmir, İstanbul gibi şehirlere giderek değişik işlerde çalışır. 1995'de Nazmiye Hanım ile evlenir. Bu evlilikten sırasıyla Ozan Aydın, Ülkü ve Doğukan adlarında üç çocuğu dünyaya gelir. Bilal Ersarı, çocukluk yıllarından itibaren âşıklık geleneğinin içinde büyür, özellikle köylerinde yaşayan büyük âşık İslam Erdener’den etkilenerek geleneğe katılır. Çocukluk yıllarında köy düğünleri için gelen âşıkların programlarını takip eden Ersarı âşıklık geleneği ile ilgili ilk bilgileri babasından öğrenir. Başlangıçta babasına ait sazla türküler söyleyen âşık, ilk sazını 1983'te Şahin Saz Evi’nden alır. Köylerindeki bir düğünde Âşık İslam Erdener’in sazıyla bir türkü söylerken Erdener kendisini dinler ve yanına çırak olarak alır. Dört yıl boyunca Erdener’e çıraklık eder. 2004'te Kars’ta yapılan bir âşık meclisinde Âşık Şeref Taşlıova kendisine “Ladikarslı Bilal” mahlasını verir. Ancak âşık, türkülerdeki söz ve heceye göre “Ladikarslı”, “Bilal” veya “Âşık Bilal” gibi mahlasları da tercih eder. Bilal Ersarı, ilk yurt dışı seyahatinde 2002’de davet üzerine Gürcistan Borçalı’ya gider. Daha sonra yine davet üzerine 2007'de Azerbaycan’a aynı yıl başka bir programa katılmak için İran’a gider. Türkiye’de değişik illerde yapılan âşık yarışmalarına katılır. Başta Kars olmak üzere Konya, Manisa, Sivas gibi illerde özellikle “Hikâyeli Türkü”, “Güzelleme” ve “Atışma” dallarında birincilikler alır. Âşık Bilal Ersarı bu güne kadar iki kaset çıkarmıştır. Bunlarda ilki 1994'te “Halk Türküsü” adıyla Gözüm Müzik’ten; diğeri ise 1995'te Can Müzik’ten “Hülya” adıyla çıkar. Çırak yetiştirerek de geleneğe katkı sağlayan âşığın tek çırağı Alperen Topkaya’dır (Balkaya 2019).

Âşıklık geleneğinin canlı olarak yaşatıldığı ve birçok ünlü âşığın yaşadığı bölgede dünyaya gelmek âşığa gelenekle ilgili her bilgiyi pratik yoluyla öğrenme imkânı sağlar. İlk eğitimini babasından ve komşuları olan Âşık İslam Erdener’den alır. Kars civarında çalınan âşık havalarının tamamını bu ustalardan öğrenir. Yörede hikâyeci âşık olarak bilinen Erdener’den hikâyeler öğrenir. Bunun dışında en çok etkilendiği âşıklar Hüseyin Saraçlı, Sabri Şimşekoğlu, Rüstem Alyansoğlu, Murat Çobanoğlu, Şeref Taşlıova ve Lütfü Aydın olur. İyi bir çıraklık dönemi geçiren âşık gelenekte kullanılan bütün şiir şekil ve türlerinde örnekler vermiştir. Özellikle Kars ve civarında yaygın olarak kullanılan cinaslı sözler şiirlerinde sıklıkla yer alır. Bununla birlikte şiirlerin çoğu hecenin sekizli, on birli ve on beşli ölçüsü ile oluşturulmuştur. Şiirlerinde zengin kafiyeyi çok kullanır. Sekiz ve on bir heceli şiirlerinde daha çok çapraz kafiye (abab cccb dddb) kullanan âşık on beşli divanlarında ise aaaa bbba ccca kafiye şemasını kullanır. Bilal Ersarı, çocukluk ve gençlik yıllarını köyde geçirdiği için köy hayatı ve tabiat şiirlerinde oldukça sık yer alan konular arasındadır. Ara ara iş bulmak ve çalışmak için başka bölgelere yapmış olduğu seyahatler nedeniyle de şiirlerinde gurbeti de işler. Aşk, vatan sevgisi, Kars, din ve devlet büyükleri de şiirlerinde yer alır. Şiirlerinde sade ve anlaşılır bir dil kullanır. Yabancı dillerden anlaşılması güç sözcükler neredeyse yok gibidir. Yerel ağız özelliklerine ait bazı kelimeler şiirlerinde geçmektedir. Kullandığı kimi kelimeler Azerbaycan Türkçesi’ndeki şekliyle geçer. Şiirleri toplu hâlde yayımlanmamıştır (Balkaya 2019).