Madde Detay

Diyarbakır'ın "Gavur Mahallesi" olarak da bilinen Hançepek Mahallesi'nde doğdu. On beş yaşına kadar Diyarbakır'da yaşayan Margosyan; Süleyman Nazif İlkokulu ve Ziya Gökalp Ortaokulunda başladığı eğitimini İstanbul'daki Bezciyan Ortaokulu ve Getronagan Lisesi'nde sürdürdü. Getronagan Ermeni Lisesi ve İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi (1965). 1966 yılında Selma Hanım'la evlendi. Üsküdar Surp Haç Tıbrevank Lisesinde felsefe, psikoloji, edebiyat öğretmenliği ve okul müdürlüğü yaptı (1966-72). Daha sonra öğretmenliği bırakarak ticaret hayatına atıldı.

Mıgırdiç Margosyan; Zaven Biberyan, Kirkor Ceyhan, Agop Arslanyan ve Markar Eseyan ile birlikte günümüz Türkçe-Ermeni edebiyatının önemli temsilcilerinden biri olarak karşımıza çıkar. Ermenice öykülerinin bir bölümü Mer Ayt Goğmerı (Bizim Oralar) adıyla 1984 yılında basılan yazar, Türkçe öykülerini sırasıyla Gavur Mahallesi (1992), Söyle Margos Nerelisen? (1995), Biletimiz İstanbul'a Kesildi (1998) adlı kitaplarında bir araya getirmiştir. Mıgırdiç Margosyan, öykülerinde özellikle 1940'lı, 1950'li yıllarda Diyarbakır'da yaşayan sıradan insanların günlük yaşamlarından renkli kesitler sunmuş,özelikle çocukluğundan mülhem otobiyografik öğeleri sıklıkla işlemiştir. Diyarbakır özleminin belirgin bir şekilde gözlemlendiği bu öykülerde, bölgenin yöresel ağzı ve Ermenice unsurlar belirgindir. Ömer Lekesiz, Margosyan'ın öykü dünyasını şu cümlelerle değerlendirmiştir: "Margosyan, Ermenilerin 'kavaragan, kraganutyun' dedikleri ve Türkçe 'köy edebiyatı' veya 'taşra edebiyatı' olarak çevrilebilecek bir ekolün son temsilcisi olarak adlandırılagelmiştir. Ancak bu adlandırma son tahlilde hem çok mütevazı hem de eksik bir adlandırmadır. Çünkü onun öyküleri yerel, etnik folklorik değerleri içerdikleri kadar, içerik, biçim olarak Evangelinos Misailidis'in Temâşâ-i Dünya ve Cefâkâr u Cefâkeş (1871-1872; 1988) adlı romanıyla, Ahmet Mithat Efendi'nin Letâif-i Rivayat'taki (1870-1894) hikâyeleriyle, Ahmet Rasim'in İstanbul'un kültürel hayatına ilişkin anlatılarıyla ve Osman Cemal Kaygılı'nın öyküleriyle uyum içindedir. Margosyan'ın öyküleri, köy-taşra edebiyatının marjinalliğini aşıp, Türk ve Batı edebiyatına kısaca modern edebiyata dahil olarak geleneksel edebiyat, halkbilimi ve modern edebiyat üçgenine oturur." (Lekesiz 2006: 152). 2009 yılında yayımlanan Tespih Taneleri ismindeki anı-roman türündeki eseri yanında deneme ve fıkralar da kaleme alan yazar bu yazılarını ise Çengeliğne (1999), Zurna (2009), Kürdan (2009), Kirveme Mektuplar (2011) adıyla kitaplaştırmiş, 2016'da Tanrı'nın Seyir Defteri adlı mitolojik bir esere imza atmıştır.

Mer Ayt Goğmeri (Bizim Oralar) ile 1988 Eliz Kavukçuyan Vakfı Edebiyat Ödülü'nü kazanan sanatçının Gavur Mahallesi eseriı, 2015 yılında Yusuf Kenan Beysülen tarafından beyaz perdeye aktarılarak belgesel film yapıldmıştır. Hâlen İstanbul'da yaşayan yazar, Evrensel gazetesinde köşe yazıları yazmayı sürdürmektedir.