Madde Detay

1849 yılında Kerkük'te doğdu. Kerküklü Molla İbrahim Efendi'nin oğludur. Kerkük'te özel öğretim gördü. Türkçenin yanında Arapça ve Farsça öğrendi. 1864 yılında İstanbul'a gitti. İstanbul'da Mustafa Fâzıl Paşa'ya intisap ederek paşanın çocuklarını okuttu. 1868'de Bâbıâlî Tercüme Odasına girdi. Dokuz yıl hariciyede çalıştıktan sonra İran'ın Hoy şehrine şehbender (konsolos) tayin edildi. Dört yıl bu görevde kaldıktan sonra İstanbul'a döndü. Mustafa Fâzıl Paşa'nın öldüğünü öğrendi ve bu yüzden Mısır'da bulunan ailesinin yanına gitti. Mısır'da ilgi gördü. Orada 1884 yılında yayımladığı Et-Tuhfetü'l-Abbâsiyye adlı eserini Mısır prensi Abbas Bey'e ithaf etti. İstanbul'a döndü ve 1897 yılında tekrar Tercüme Odasına verildi. Mısır prensi Ahmed Kâmil Bey'in oğlu prens Yûsuf Kâmil Bey'in refakatinde uzun yıllar İngiltere, Fransa ve Sudan'da seyahatler yaptı. Bu seyahatleri 1909 yılına kadar sürdü. Ölüm tarihi kesin olarak bilinmemekle beraber 1915-1920 tarihleri arasında vefat ettiği tahmin edilmektedir.

 Eserleri şunlardır:

 1. İlaveli Güldeste, Muharrerât-ı Resmiye ve Gayr-i Resmiye. 1303'te İstanbul'da basılmıştır.

2. Mu'allim-i İnşâ. 1306 yılında İstanbul'da basılmıştır.

3. Mu'allim-i Tercüme Ez-Fransevî Be-Türkî. 1306'da yılında İstanbul'da basılmıştır.

4. Muhtasar Sarf-ı Osmânî. 1312'de Kandiye'de basılmıştır.

5. Kitâbü't-Tuhfeti'l-Behiyye Fî Lisâni'L-İngilizî Ve'l-Fransevî Ve'l-Arabî Ve't-Türkî. 1301'de Bulak'ta basılmıştır.

6. Rehber-i Lisân. 1319 yılında İstanbul'da basılmıştır.

7. Sudan Seyahatnâmesi. 1326 yılında İstanbul'da basılmıştır. Prens Yusuf Kamil Paşa'nın maiyetinde Avrupa'ya gitmiş olan Mihrî, bu eserinde 1909'da yine Prens'le çıktığı Mısır ve Sudan gezisini siyasi, tarihi ve coğrafi yönleriyle anlatır.

8. Cülûsnâme-i Sultan Abdulhamid Hân-ı Sânî 1293 yılında İstanbul'da basılmıştır.

9. Tercüme-i Arûsnâme. Mîrzâ Han'dan tercüme. İstanbul'da basılmıştır, basım tarihi yoktur..

10. Fenn-i Bedî', diğer adıyla El-Eserü'l-Celîl Fî Medhi Alâ İsmâ'il. 1302 yılında Kâhire'de basılmıştır.

11. Hac Yolunda.

12. Divançe.

13. Et-Tuhfetü'l-Abbâsiye Li'l-Medreseti'l-İlliyyeti't-Tevfîkiyye. Kahire'de 1303 yılında basılmıştır. Yazarın Türçe, Arapça, Farsça ve Fransızca olarak yazıp Mısır prensi Abbas'a ithaf ettiği bu eser Fransız dilinin grameriyle ilgili olup dört dilde konuşmaları, mektuplaşmaları, atasözlerini, bazı küçük hikaye örneklerini içine alır.

Mehmed Mihrî'nin Türkçe'nin yanında Arapça ve Farsça'yı ana dili gibi kullandığı yazdığı eserlerinden anlaşılıyor. Bunun yanısıra Batı dillerinden Fransızca ve İngilizceye de vakıf olduğunu, hatta Fransızca grameri yazacak kadar bu dile hakim olduğunu Rehber-i Lisân ve Et-Tuhfetü'l-Behiyye gibi kitaplarından öğreniyoruz. 832 sayfa tutan Rehber-i Lisân'ı müellif Türkçe, Farsça, Fransızca ve İngilizce yazmıştır. Şiirlerinin çoğu medhiyedir. Türkçe, Arapça ve Farsça dillerinde şiirler yazmıştır. Bazen her üç dilde de aynı mânada şiirler yazmış, böylece şiir türünde de tercüme kudretini göstermiştir.

Cunbur, Müjgan (2006). "Mehmed Mihrî". Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. VI. Ankara: AKM Yay. 268.

Saatçi, Subhi (1986). "Mehmed Mihrî". Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. İstanbul: Dergah Yay. 210.