Madde Detay

Asıl adı Ahmed’dir. Rodoslu'dur. Medrese eğitimini tamamlayıp Bostan Efendi’den mülazım olduktan sonra Şam, İstanbul ve Edirne’de naiplik yaptı. Lala Mustafa Paşa’nın serdarlığı zamanında Edirne kadılığına getirildi. Paşa’nın İran seferi sırasında ordu kadılığı yaptı. Kınalı-zâde Hasan Çelebi’nin “Hâlâ orada kadı” olduğunu söylediğine göre tezkiresini yazdığı 1585 tarihinde bu görevde idi. Şam kadısı iken emeki oldu ve 1008’de (1599/1600) İstanbul’da öldü. Mesnevi’deki Pîr-i Çengi hikâyesine yenilerini ekleyerek şeyhleri anlatan müfteilün müfteilün fâilün kalıbında bir mesnevi yazmıştır. Tezkirelerde söz konusu mesneviden alıntı beyitler yer almakta, fakat eserin ismi zikredilmemektedir. Bugün için meçhul olan bu ilginç mesneviye dair bütün bilgilerimiz tezkirelerde yer alan beyitlerle sınırlıdır. Hasan Çelebi, sayısız şiiri olduğunu kaydetmektedir. Nazire mecmualarında bazı şiirlerine rastlanmaktadır.
 

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. C. 4. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Derin, Fahri Ç. Ve Vahit Çabuk (hzl.) (1985). Hâfız Hüseyin Ayvansarayî, Mecmû’a-i Tevârîh. İstanbul: İÜEF Yay.

İstanbul Kütüphaneleri Türkçe Yazma Divanlar Kataloğu (tarihsiz). C. 2. İstanbul: Maarif Vekaleti Yay. 522.

Kaf-zâde Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane, Yz. A. 679, vr. 101a.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.

Köksal, M. Fatih (2006). “Muhîtî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 413.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

“Muhîtî” (1986). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 6. İstanbul: Dergâh Yay. 431.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn. Mecelletü’n-nisâb fi’n-neseb ve’l-künâ ve’l-elkâb. Süleymaniye Kütüphanesi, Hâlet Ef. Nu. 628, vr. 387a.

Rızâ (1316). Tezkire-i Rızâ. İstanbul: İkdâm Matbaası.

Riyâzî. Riyâzü’ş-Şu’arâ. Süleymaniye Kütüphanesi, Es’ad Ef. Nu. 3871, vr. 97b.

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: Kültür Bakanlığı e-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83502/beyani----tezkiretus-suara.html [erişim tarihi: 20.03.2013]

Tataroğlu, Abdullah (1995). Muhîtî - Hayatı, Eserleri, Edebî Kişiliği ve Divanının Tenkitli Metni. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Selçuk Üniversitesi.

 GAZEL

 Pâdşâh-ı ışkam eşkümdür sipâh u haşmetüm

 Şu’lesidür âhumuñ başumda tâc-ı izzetüm

 Ben kalender meşrebem sâfî dilem âyînevâr

 Pes ne gam olsa tarîkinde adûdan hil’atüm

 Nâle-i şeb-gîrüm işidüp uyanmış hâbdan

 Bahtum el virüp yine uyandı şem’-i devletüm

 Gonçeveş pîrâhenini zâhid eylerdi kabâ

 Ger sabâ ile irişse aña bûy-ı hâletüm

 Tâb-ı mihre sâyebânumdur Muhîtî ebr-i âh

 Sâyesinde kimsenüñ bir zerre yokdur minnetüm  

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.1637)