Madde Detay
MUHYÎ, Muhyî Mehmed Çelebi
(d. ?/? - ö. 1005/1596)
divan şairi, danişment
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Niğde’de doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Mehmed Çelebi, öğrenimini tamamladıktan sonra danişment oldu. Gelibolulu Âli’nin ders arkadaşıdır. Ebussuûd Efendi’nin oğlu Ahmed Çelebi’den mülazım oldu. Değişik yerlerde kadılık görevinde bulundu. Genç yaşında 300 akçe ile baş kadılığa tayin edildi (İsen 1994: 325). Edirne kadısı oldu. Edirne kadısı iken 1005/1596 tarihinde vefat etti.
Tezkirelerde Muhyî’nin şiir ve inşâda usta olduğu; Arapça, Farsça ve Türkçe şiirler yazdığı, pek çok kaside ve gazeli olduğu, özellikle de mesnevide tanındığı söylenir. Şiirlerindeki manalar orijinaldir (Hasan Çelebi 2009: 270). Künhü’l-Ahbâr’da nakledilen şu anekdot şiirlerinin başarısını göstermesi bakımından önemlidir. Gelibolulu Âli’nin bildirdiğine göre Muhyî, 970/1563 tarihinde bir gece âşık oldu ve âşık olduğu kişiye,
Gezerken yâr ben bîmâr ile âheste âheste
Didiler kim ölümlü oldı cânun gezdürür haste
matlalı gazeli yazdı. Bu gazele o devirde yaşayan 30 kadar şair nazire söyledi. Nazire yazanlar arasında Bâkî de vardır. (İsen 1994: 325) Biyografik kaynaklarda Muhyî’nin Leylâ ile Mecnûn mesnevisi yazdığı söylense de bu eseri ve şiirleri hakkında bilgi mevcut değildir.
Kaynakça
https://www.yazmalar.gov.tr/tarama.php?cmd=liste&ss=3 [erişim tarihi: 08.02.2014]
Eyduran-Sungurhan, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü'ş-şuarâ. http:// ekitap. kulturturizm.gov.tr/dosya/1-215416/h/giris.pdf . [erişim tarihi: 07.02.2014].
Eyduran-Sungurhan, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuarâ. B. Tenkitli Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0. [erişim tarihi: 07.02.2014].
İpekten, Haluk, M. İsen, R. Toparlı, N. Okçu, T. Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.
İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Alî, Künhü'l-ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.
Sungurhan, Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü'ş-şuarâ. http:// ekitap. kulturturizm.gov. tr /dosya/1-215416/h/giris.pdf . [erişim tarihi: 07.02.2014].
Solmaz, Süleyman (hzl.) (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şu’ârâsı (İnceleme-Metin). Ankara: AKM Yay.
Şemseddin Sâmî (1311). Kâmûsü'l-A’lâm. 4.C. İstanbul.
Tuman, Mehmet Nail (2001). Tuhfe-i Nâilî. Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. Ankara: Bizim Büro Yay.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. FİLİZ KILIÇYayın Tarihi: 21.02.2014Güncelleme Tarihi: 31.10.2020Eserlerinden Örnekler
Reh-i ışk içre idersem n’ola da’vâ-yı kadem
Nûh yaşından urur merdümek-i dîdem dem
Sen lebi âb-ı hayâtı koçan ölmez dirler
Ahdüm olsun seni cânâ koçayum ölmez isem
Yâr ellerle yabanlarda el oyunın oynar
Çekdirür âşık-ı pâmâl olana derd ü elem
Tâb-ı meyden rûh-ı sâkîde olan katre-i mey
Görinür gözüme berk-i gül-i terde şebnem
Her gazel kim okudı Muhyî ruhun vasfında
Başladı şevk ile tahrîre anı nây-ı kalem
(Eyduran-Sungurhan, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuarâ. B. Tenkitli Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0. [erişim tarihi: 07.02.2014]. 271).
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 21.02.2014Güncelleme Tarihi: 31.10.2020Eserlerinden Örnekler
Reh-i ışk içre idersem n’ola da’vâ-yı kadem
Nûh yaşından urur merdümek-i dîdem dem
Sen lebi âb-ı hayâtı koçan ölmez dirler
Ahdüm olsun seni cânâ koçayum ölmez isem
Yâr ellerle yabanlarda el oyunın oynar
Çekdirür âşık-ı pâmâl olana derd ü elem
Tâb-ı meyden rûh-ı sâkîde olan katre-i mey
Görinür gözüme berk-i gül-i terde şebnem
Her gazel kim okudı Muhyî ruhun vasfında
Başladı şevk ile tahrîre anı nây-ı kalem
(Eyduran-Sungurhan, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuarâ. B. Tenkitli Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0. [erişim tarihi: 07.02.2014]. 271).
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 31.10.2020Eserlerinden Örnekler
Reh-i ışk içre idersem n’ola da’vâ-yı kadem
Nûh yaşından urur merdümek-i dîdem dem
Sen lebi âb-ı hayâtı koçan ölmez dirler
Ahdüm olsun seni cânâ koçayum ölmez isem
Yâr ellerle yabanlarda el oyunın oynar
Çekdirür âşık-ı pâmâl olana derd ü elem
Tâb-ı meyden rûh-ı sâkîde olan katre-i mey
Görinür gözüme berk-i gül-i terde şebnem
Her gazel kim okudı Muhyî ruhun vasfında
Başladı şevk ile tahrîre anı nây-ı kalem
(Eyduran-Sungurhan, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuarâ. B. Tenkitli Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0. [erişim tarihi: 07.02.2014]. 271).
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
Reh-i ışk içre idersem n’ola da’vâ-yı kadem
Nûh yaşından urur merdümek-i dîdem dem
Sen lebi âb-ı hayâtı koçan ölmez dirler
Ahdüm olsun seni cânâ koçayum ölmez isem
Yâr ellerle yabanlarda el oyunın oynar
Çekdirür âşık-ı pâmâl olana derd ü elem
Tâb-ı meyden rûh-ı sâkîde olan katre-i mey
Görinür gözüme berk-i gül-i terde şebnem
Her gazel kim okudı Muhyî ruhun vasfında
Başladı şevk ile tahrîre anı nây-ı kalem
(Eyduran-Sungurhan, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-şuarâ. B. Tenkitli Metin. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/Eklenti/10739,tsmetinbpdf.pdf?0. [erişim tarihi: 07.02.2014]. 271).
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | SADIK | d. 1864 - ö. 1951 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | SADIK | d. 1864 - ö. 1951 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | SADIK | d. 1864 - ö. 1951 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | SADIK | d. 1864 - ö. 1951 | Meslek | Görüntüle |
11 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Meslek | Görüntüle |
12 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
13 | SADIK | d. 1864 - ö. 1951 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
14 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
15 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
16 | SADIK | d. 1864 - ö. 1951 | Madde Adı | Görüntüle |
17 | Ebubekir Hazım Tepeyran | d. 1864 - ö. 5 Haziran 1947 | Madde Adı | Görüntüle |
18 | Osman Üçer | d. 1940 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |