Madde Detay

Asıl adı Abdülmü’min’dir. Prizren’de doğdu. Şair Nehârî’nin oğludur (Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi’nde Nihâdî-zâde olarak geçmesi yanlıştır). Babasından, Merhabâ Efendi’den ve bir müddet Sa’dî Çelebi’den ders aldıktan sonra Hoca Sa’deddin Efendi’ye danişmend ve daha sonra sarayda baltacılar hocası oldu. Bu makamın kendisine layık görülmesiyle yetinmeyerek kadılık istedi, verilmeyince layık görülen ulûfeye razı olarak uzlet köşesine çekildi. Halktan kendini tecrit etti ve ulemâyla irtibatını tamamen kopardı. Sonraları tekrar mansıp elde edebilmek için gayretleri olduysa da bir mevkiye ulaşamadı ve altı akçe zevayidle kanaat etmek zorunda kaldı. Şairin ölümüyle ilgili bilgimiz yoktur. Tezkirelerdeki ifadelerden Mü’min’in oldukça ilginç bir kişilik olduğu anlaşılmaktadır. Doğduğu şehri sevmek ve kendi şiirini övmek özelliği Mü’min’de marazî bir hâl derecesinde imiş. Vücudu ve kılık kıyafetiyle son derece pis, garip ve acaip biri olduğu da tezkirelerde kayıtlıdır. Ayrıca her yerde atalarının Safur denilen bir aileye mensup kâfir asıllı kimseler olduğunu söylermiş. Hatta Şehnâme vezninde -Gelibolulu Âlî’ye göre otuz bin beyitlik- Safur-nâme’sini bu yüzden kaleme aldığı ifade edilmektedir.

Eserleri: Yukarıda geçen Safûr-nâme’den başka Divan’ı ve Erkân-ı Hamse-i İslâmiyye adlı eserleri vardır. Üçüncü eserini Rüstem Paşa’ya sunmuştur. Osmanlı Müellifleri’nde ayrıca üç bin beyitlik Sâkî-nâme’si ve Âdâb-ı Mes’ûdî’ye Hâşiye’si olduğu bildirilmektedir. Bu eserlerin hiç biri ele geçmemiştir. Şiiriyle ilgili olarak Âşık Çelebi’nin nazım ve nesre kâdir olduğu doğrultusundaki ifadesinden başka tezkirelerde pek yorum yapılmamıştır. Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde beş, Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde ve Pervâne Bey Mecmuası’nda dörder şiiri bulunmaktadır.

Eğridirli Hacı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi No. 5782, vr. 215a, 215a, 288a, 289a.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kaf-zâde Fâizî. Zübdetü’l-Eş’âr. Milli Kütüphane, Yz. A. 679, vr. 102a.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013]

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

“Mü’min” (1986). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 6. İstanbul: Dergâh Yay. 468.

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi Bağdat No. 406, vr. 102b, 182a, 380b, 466a.

 GAZEL 

  N’ola ger rûy-ı dil-ârâm olsa cân eglencesi

 Andelîbüñ çihre-i güldür hemân eglencesi

 Hecr-i la’lüñde bu dem cân tasasıdur hâsılum

 Bûseñi gerçi umardum ola cân eglencesi

 La’lüñi medh eylesem göñlüm tesellîler bulur

 Tatlu sözdür şâ’ire zîrâ zebân eglencesi

 Bâgda hâlî oturma bâde nûş it yâr ile

 Çün mey ü mahbûb olur ehl-i cinân eglencesi

 Kûyuñı tolanmadan ben âşıkuñ men’ itme kim

 Seyr-i gülşendür hemîşe bâgbân eglencesi

 Zehr dirken bâdeye şevk-i lebüñle sâkiyâ

 Göñlümüñ oldı şarâb-ı ergavân eglencesi

 Gerçi pürdür sûret-i zîbâ ile rûy-ı zemîn

 Mü’min’üñ nakş-ı ruhuñdur her zamân eglencesi

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf. [erişim tarihi: 20.03.2013] 2959)