MÛSÂ, Bendînci Şeyh Mûsâ Efendi

(d. ?/? - ö. 1236-1239/1820-24)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Mûsâ mahlasını kullandı. Şeyh Ca'fer'in oğludur. Mevlana Şeyh Hâlid-i Nakşibendî Bağdat'a geldiklerinde Şeyh Mûsâ Efendi'ye halifelik verdi. 53 sene yaşadı. Vefat tarihi çelişkilidir. 1239/1824 senesinde Mendelcin Kasabası'nda şehit düştü. Zamanın şairleri vefatına mersiyeler kaleme aldı. Fevzî Efendi'nin yazdığı tarih, şairin mezar taşında yazılıdır. Fevzî Efendi'nin yazdığı tarih kıtasındaki tarih beyti şudur: "Alâyıktan dü-destin kaldırıp yâd itdi târihin / Gidüp Mûsâ fenâdan tûr-ı ukbâya münâcâta (1236/1821)". Hatîbî'nin tezkirede şairin ölümü için verdiği tarih ile Fevzî Efendi'nin düşürdüğü tarihler arasında 3 yıllık bir fark vardır. Kendisi için Arapça pek çok tarih düşürülmüştür. Arapça kâtibi olup masrafhanede görevli Hitâvî Ömer er-Ramazan'ın düşürdüğü Arapça tarih mısraıda 1235/1820 yılını göstermektedir (Akkuş 2008: 296-99).

Türkçe ve Farsça şiirler kaleme aldı. Farsça gazellerinin birinde Kâdirî ve Nakşibendî tarikatlarının yolunu tarif etti. Şairin eldeki tek şiiri "meşrebimcedir" redifini taşımaktadır. Bu gazel meşhur şair Nedîm'in aynı redif ve vezindeki gazeline güzel bir naziredir. Mûsâ'nın eldeki tek gazelinin Nedîm'e nazire olması onun Nedîmâne tarzı beğendiğini göstermektedir (Akkuş 2008: 296-99).

Kaynakça

Akkuş, Mehmet (hzl.)(2008). Hatîbî, Tezkire-i Şu'arâ-yı Bağdâd. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay.

Macit, Muhsin (hzl.) (1997). Nedîm Divânı. Ankara: Akçağ Yay.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 11.06.2014
Güncelleme Tarihi: 30.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Sîm-ten miyânın üzre kemer meşrebimcedir

Gülşende tarz-ı havz-ı şeker meşrebimcedir

Zahm-ı derûnı düşmeyicek pâyına rûyumuz

Tab-ı hınnâ vü hûn-ı ciger meşrebimcedir

Sahbâ-yı hicre nukl-i şeker-pâreler sunar

Bezm-i elemde dîde-i ter meşrebimcedir

İtsün nühüfte hande-i lutfun o meh bana

Mey olsa köhne her ne kadar meşrebmcedir

Tûfânı meşreb-i elem ü mihnetim Mûsâ

Tîg-ı fenâ-cû mevc-i hatar meşrebimcedir

(Akkuş, Mehmet (hzl.)(2008). Hatîbî, Tezkire-i Şu'arâ-yı Bağdâd. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yay. 297.)