NASÎBÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Şair hakkında biyografik kaynaklarda bilgi mevcut değildir. Aynı mahlası taşıyan birkaç şair bulunmakla birlikte Nasîbî’nin, 16. yüzyılda yazılan nazire mecmualarında şiirleri bulunan bu Nasîbî’lerden biri olması da mümkün değildir. Çünkü nazirelerinin 15. yüzyılın her iki yarısında da yaşamış Cem Sultan, Necâtî Bey, Ahmed Paşa, Atâyî, Ca’fer Çelebi, Dâî, Abdulkerîm-zâde Hayâlî, Hafî ve Çâkerî gibi şairlerin şiirlerine yazıldığı görülmektedir. Gerek buradan gerek Câmi’u’n-Nezâ’ir’deki bir zemin şiirini Şeyhî’nin tanzir etmesinden hareketle Nasîbî’nin 15. yüzyıl şairi olduğu söylenebilir. Hayatı gibi eserleri konusunda da bilgimiz bulunmamakla beraber Mevlid-i Nebî sahibi Nasîbî mahlaslı şairin bu Nasîbî olması kuvvetle muhtemeldir. Mevlid’in iki nüshasının da Balıkesir İl Halk Kütüphanesi’nde olması ise şairin Balıkesirli olduğunu düşündürmektedir. Eserdeki dil özellikleri de müellifin 15. yüzyılda yaşadığını teyit eder mahiyettedir. Nasîbî Mevlid'i 520 beyit uzunluğundadır ve aruzun iki farklı kalıbıyla yazılmış olmak gibi mesnevîlerde fazla görülmeyen bir özelliğe sahiptir. Eserin mevcut iki nüshası karşılaştırmalı olarak yayımlanmıştır (Köksal 2011). Nasîbî’nin -bazıları mükerrer olmak üzere- Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde 4, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda 6 ve Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde 7 şiiri mevcuttur. Şairin bu şiirlerinde rindane bir üslup ve rahat bir söyleyiş hâkimdir.

Kaynakça

Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 126a, 190a, 231a, 41a.

Köksal, M. Fatih (2006). “Nâsîbî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 534-535.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2011). Mevlid-nâme. İstanbul: TDV Yay.

Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013].

Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 31a, 265b, 331a vd. 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 20.09.2013
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Bülbül-i gülzâr-ı cennet gibi ey gül her nefes

Tûti-i cân ravza kûyunı kılur her dem heves

Ârzû-yı Ka’be-i kûyunla efgân eylesem

Kârbân-ı ışk kıblem pür olur bâng-i ceres

Fikr-i hattun bu müşebbek sînem içre ey hümâ

Tûti-i gülzâr-ı cennetdür giriftâr-ı kafes

Olalıdan gönlüme sevdâ hevâsı sünbülün

Gam degül dîvâne olursa ana her bü’l-heves

Ey semen-ber gûyiyâ gonçende hâl-i anberün

Al tûtîdür dehânında tutar müşkîn meges

Gün yüzüni zîr-i zülfünde görenler didi kim

Dâmeni altında fânûsın nihân itmiş ases

Ey Nasîbî ol ruh-ı mihrün degüldür kadr ile

Mâh-ı tâbân hırmen-i hüsninde bir müşkîn meges

(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013]. 1155.)