Madde Detay
NASÎBÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / Başlangıç-15. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şair hakkında biyografik kaynaklarda bilgi mevcut değildir. Aynı mahlası taşıyan birkaç şair bulunmakla birlikte Nasîbî’nin, 16. yüzyılda yazılan nazire mecmualarında şiirleri bulunan bu Nasîbî’lerden biri olması da mümkün değildir. Çünkü nazirelerinin 15. yüzyılın her iki yarısında da yaşamış Cem Sultan, Necâtî Bey, Ahmed Paşa, Atâyî, Ca’fer Çelebi, Dâî, Abdulkerîm-zâde Hayâlî, Hafî ve Çâkerî gibi şairlerin şiirlerine yazıldığı görülmektedir. Gerek buradan gerek Câmi’u’n-Nezâ’ir’deki bir zemin şiirini Şeyhî’nin tanzir etmesinden hareketle Nasîbî’nin 15. yüzyıl şairi olduğu söylenebilir. Hayatı gibi eserleri konusunda da bilgimiz bulunmamakla beraber Mevlid-i Nebî sahibi Nasîbî mahlaslı şairin bu Nasîbî olması kuvvetle muhtemeldir. Mevlid’in iki nüshasının da Balıkesir İl Halk Kütüphanesi’nde olması ise şairin Balıkesirli olduğunu düşündürmektedir. Eserdeki dil özellikleri de müellifin 15. yüzyılda yaşadığını teyit eder mahiyettedir. Nasîbî Mevlid'i 520 beyit uzunluğundadır ve aruzun iki farklı kalıbıyla yazılmış olmak gibi mesnevîlerde fazla görülmeyen bir özelliğe sahiptir. Eserin mevcut iki nüshası karşılaştırmalı olarak yayımlanmıştır (Köksal 2011). Nasîbî’nin -bazıları mükerrer olmak üzere- Eğridirli Hacı Kemâl’in Câmi’u’n-Nezâ’ir’inde 4, Pervâne Bey Mecmû’ası’nda 6 ve Edirneli Nazmî’nin Mecma’u’n-Nezâ’ir’inde 7 şiiri mevcuttur. Şairin bu şiirlerinde rindane bir üslup ve rahat bir söyleyiş hâkimdir.
Kaynakça
Eğridirli Hâcı Kemâl. Câmi’u’n-Nezâ’ir. Bayezıd Kütüphanesi. No. 5782. vr. 126a, 190a, 231a, 41a.
Köksal, M. Fatih (2006). “Nâsîbî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 6. Ankara: AKM Yay. 534-535.
Köksal, M. Fatih (hzl.) (2011). Mevlid-nâme. İstanbul: TDV Yay.
Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013].
Pervâne Bey. Mecmû’a-i Nezâ’ir. Topkapı Sarayı Kütüphanesi. Bağdat. No. 406. vr. 31a, 265b, 331a vd.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSALYayın Tarihi: 20.09.2013Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül-i gülzâr-ı cennet gibi ey gül her nefes
Tûti-i cân ravza kûyunı kılur her dem heves
Ârzû-yı Ka’be-i kûyunla efgân eylesem
Kârbân-ı ışk kıblem pür olur bâng-i ceres
Fikr-i hattun bu müşebbek sînem içre ey hümâ
Tûti-i gülzâr-ı cennetdür giriftâr-ı kafes
Olalıdan gönlüme sevdâ hevâsı sünbülün
Gam degül dîvâne olursa ana her bü’l-heves
Ey semen-ber gûyiyâ gonçende hâl-i anberün
Al tûtîdür dehânında tutar müşkîn meges
Gün yüzüni zîr-i zülfünde görenler didi kim
Dâmeni altında fânûsın nihân itmiş ases
Ey Nasîbî ol ruh-ı mihrün degüldür kadr ile
Mâh-ı tâbân hırmen-i hüsninde bir müşkîn meges
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013]. 1155.)
Yayın Tarihi: 20.09.2013Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül-i gülzâr-ı cennet gibi ey gül her nefes
Tûti-i cân ravza kûyunı kılur her dem heves
Ârzû-yı Ka’be-i kûyunla efgân eylesem
Kârbân-ı ışk kıblem pür olur bâng-i ceres
Fikr-i hattun bu müşebbek sînem içre ey hümâ
Tûti-i gülzâr-ı cennetdür giriftâr-ı kafes
Olalıdan gönlüme sevdâ hevâsı sünbülün
Gam degül dîvâne olursa ana her bü’l-heves
Ey semen-ber gûyiyâ gonçende hâl-i anberün
Al tûtîdür dehânında tutar müşkîn meges
Gün yüzüni zîr-i zülfünde görenler didi kim
Dâmeni altında fânûsın nihân itmiş ases
Ey Nasîbî ol ruh-ı mihrün degüldür kadr ile
Mâh-ı tâbân hırmen-i hüsninde bir müşkîn meges
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013]. 1155.)
Güncelleme Tarihi: 06.11.2020Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül-i gülzâr-ı cennet gibi ey gül her nefes
Tûti-i cân ravza kûyunı kılur her dem heves
Ârzû-yı Ka’be-i kûyunla efgân eylesem
Kârbân-ı ışk kıblem pür olur bâng-i ceres
Fikr-i hattun bu müşebbek sînem içre ey hümâ
Tûti-i gülzâr-ı cennetdür giriftâr-ı kafes
Olalıdan gönlüme sevdâ hevâsı sünbülün
Gam degül dîvâne olursa ana her bü’l-heves
Ey semen-ber gûyiyâ gonçende hâl-i anberün
Al tûtîdür dehânında tutar müşkîn meges
Gün yüzüni zîr-i zülfünde görenler didi kim
Dâmeni altında fânûsın nihân itmiş ases
Ey Nasîbî ol ruh-ı mihrün degüldür kadr ile
Mâh-ı tâbân hırmen-i hüsninde bir müşkîn meges
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013]. 1155.)
Eserlerinden Örnekler
Gazel
Bülbül-i gülzâr-ı cennet gibi ey gül her nefes
Tûti-i cân ravza kûyunı kılur her dem heves
Ârzû-yı Ka’be-i kûyunla efgân eylesem
Kârbân-ı ışk kıblem pür olur bâng-i ceres
Fikr-i hattun bu müşebbek sînem içre ey hümâ
Tûti-i gülzâr-ı cennetdür giriftâr-ı kafes
Olalıdan gönlüme sevdâ hevâsı sünbülün
Gam degül dîvâne olursa ana her bü’l-heves
Ey semen-ber gûyiyâ gonçende hâl-i anberün
Al tûtîdür dehânında tutar müşkîn meges
Gün yüzüni zîr-i zülfünde görenler didi kim
Dâmeni altında fânûsın nihân itmiş ases
Ey Nasîbî ol ruh-ı mihrün degüldür kadr ile
Mâh-ı tâbân hırmen-i hüsninde bir müşkîn meges
(Köksal, M. Fatih (hzl.) (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf [erişim tarihi: 22.07.2013]. 1155.)