Madde Detay

Asıl adı Nemet Kasımlı Yusufoğlu’dur. 27 Temmuz 1972 tarihinde Azerbaycan’ın Gedebey ilçesinin Küçük Karamurad köyünde doğmuştur. Babası matematik öğretmeni, annesi ise doktor olan aydın bir ailenin beş çocuğundan dördüncüsüdür. Âşık Nemet, gözünü kitaplar ve musiki âletlerinin arasında açtığını, babası ve annesinden sonra ilk öğretmeninin ablası olduğunu ifade etmektedir. Evlerinde pek çok müzik âleti olmasına rağmen ablası Melahat Yusufkızı sayesinde saza gönül vermiş, âşıklık sanatının inceliklerini ve sırlarını ondan öğrenmiştir. Çocukluk çağlarında saz çalmaya başlamış, 7 yaşında sahneye çıkmış, 10 yaşında yaşıtları arasında ilk birinciliğini almış, beşinci sınıftan itibaren de çevrede düzenlenen âşık programlarına davet edilmiştir (Namazov 2004: 316; www.anl.az; www.visions.az; www.nemet-qasimli.net).

Âşık Kasımlı’nın çocukluk hayali saz öğretmeni olmaktır. 1990’da Medeniyet ve İncesanat Üniversitesi Rejisörlük Fakültesi’ne kaydolur. 1992 yılında Kara Karayev okulunda bir saz sınıfı açar. İki yıl içinde kendini ispat eder ve bu sınıfta saz havalarıyla ilgili teori ve pratiğe dayalı bir program hazırlar. 1995 yılında üniversiteyi bitirdikten sonra Azerbaycan Milli İlimler Akademisi Folklor Enstitüsünde çalışmaya başlar. Bu arada başka okullarda da saz sınıfları açar. Öğrencileri yarışmalarda birincilik almaya başlar. Kendisinin ve öğrencilerinin başarısı Nemet’i Azerbaycan genelinde saz icracılığında şöhret olmasını sağlar. Azerbaycan’da okullarda saz eğitimi ve âşık sanatı programı ilk kez Nemet Kasımlı tarafından başlatılmıştır (www.anl.az; www.azim.az).

Nemet’e göre âşıklık sanatında geleneksel usta-çırak ilişkisi günümüzde yerini öğretmen-öğrenci eğitim modeline bırakmıştır; yeni âşıklar artık musiki okullarından yetişmektedir. Kendisinin de geleneksel anlamda bir ustası olmamıştır. Âşıklık sanatında ustasının kim olduğu sorulduğunda “bütün üstad âşıklar” cevabını vermekte, karşılaştığı her usta âşıktan bir şey öğrendiğini belirtmektedir. Örneğin Adalet Nesibov, Hüseyn Saraclı ve Mehemmed Sadahlı’dan birçok eski âşık havalarını öğrenmiştir. Bu düşüncesine paralel olarak açtığı saz sınıflarında 600’den fazla öğrenciye âşıklık sanatını öğretmiş, bunlardan pek çoğu girdiği yarışmalarda birincilik almıştır. “Temelinde vatanın bütünlüğünü tebliğ etmek, dil ve edebiyatı koruyup saklamak ve geliştirmek, gelenek ve görenekleri yeni nesillere aktarmak vardır” dediği âşıklık sanatını mukaddes bir iş olarak kabul eden Nemet öğrencilerini de aynı düşünceyle yetiştirmekte, gerek sahnede gerekse özel hayatında onlardan bu mesleğe yakışır şekilde davranmalarını beklemektedir (Qoşalı 2010: 95; www.anl.az; www.azim.az).

Televizyon programları ve konserlere katılan Nemet Kasımlı çeşitli ulusal ve uluslararası âşık karşılaşmalarında birincilik ödülleri almıştır. Örneğin 2010 yılında Güney Kore’nin Yeoso şehrinde düzenlenen Dünya Master Festivali’nde 65 ülkeden gelen profesyonel müzisyenler arasında birinci seçilerek “The Certificate of World Master” diploması ile ödüllendirilmiştir. Ayrıca Türkiye, Fransa, Almanya, Rusya ve İran’da düzenlenen festivallerine katılmıştır. 2009 yılından itibaren UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi’ne giren Azerbaycan Âşık Sanatının icracıları arasında yer almıştır. Ulusal kültüre hizmetlerinden dolayı 2010 yılında Azerbaycan Cumhuriyeti Emektar Medeniyyet İşçici fahri unvanına layık görülmüştür. Edebiyat alanında doktora yapan Nemet Kasımlı hâlen Azerbaycan Devlet Medeniyet ve İncesanat Üniversitesi Âşık Sanatı Kürsüsü’de öğretim üyesi olarak görev yapmaktadır (www.visions.az; www.azim.az).

Nemet Kasımlı Azerbaycan’daki söyleyişiyle “ifacı” âşıklardan olup şiir yazmamaktadır. Daha çok bir saz virtüözü olarak tanınsa da usta malı şiirleri de seslendirebilmektedir. Azerbaycan’ın bütün eski âşık havalarını öğrendiğini belirten Kasımlı, bu havaların icrasında kendine has bir teknik geliştirmiştir. Bütün âşık muhitlerini yakından tanıyan ve 180 âşık havasını icra edebilen Kasımlı’nın akademik yönü de mevcuttur. Halk şairi Usta Abdulla ve Gedebey âşık muhiti ile ilgili çeşitli makaleleri vardır (Qoşalı 2010: 95-96).