NİGÂRÎ, Haydar Çelebi

(d. ?/? - ö. 980/1573)
divan şairi, nakkaş
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Galata’da doğdu. Asıl adı Haydar’dı. Nakkaş Haydar sanıyla tanındı. Satranç-bâz Arap’ın oğludur (Kılıç 2010: 893). Ahdî’de şairin babasının isminin Abdülkadir olduğu belirtilmektedir. Önce nakkaşlıkta ün yaptı, sonra başarılı bir gemi reisi oldu. Şemsî Paşa ile Şam’a gidip oradan da Mekke ve Medine’ye geçerek hac ziyaretini gerçekleştirdi (Kılıç 2010: 894). Bir dönem Sultân Selîm’in meclisine girdi. Kanunî Sultân Süleymân’a nedim oldu (İpekten 1988: 339). 980/1573 yılında vefat etti. Sicill-i Osmanî’de vefat tarihi 984/1576 olarak verilir.

Şiiri zarif ve güzeldir. Dürer-i Deryâ adlı bir eseri vardır (Solmaz 2005: 291).

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

İpekten, Haluk vd. (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KB Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kayabaşı, Bekir (1997). Kaf-zâde Fâ’izî’nin Zübdetü’l Eşâr’ı. Doktora Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Aşık Çelebi, Meşâirü'ş-Şuarâ. İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Solmaz, Süleyman (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şuarâsı. Ankara: AKM Yay.

Sungurhan Aysun (hzl.) (2008). Beyânî, Tezkiretü'ş-Şuarâ. Ankara: Kültür Bak. Yay. E-kitap:http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-215416/h/giris.pdf [erişim tarihi: 28.02.2014]

Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara:Kültür Bakanlığıe-kitap:http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219121/h/girishc.pdf [erişim tarihi 28.02.2014]

Şemseddin Sâmî (1311). Kâmûsü'l-A’lâm. C. 5. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. FİLİZ KILIÇ
Yayın Tarihi: 04.03.2014
Güncelleme Tarihi: 30.10.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Sahn-ı gülzâr-ı cihân bir ulu dergâh ancak

Her konan göçmede bir özge güzergâh ancak

Şu’le-i dürûd-ı leyle irişür kûyuna cân

Mürşid-i râh ana meş’ale-i âh ancak

Nâ-murâd itse beni çarh-ı sitem-kâr n’ola

Râh-ı maksûd uzak ‘ömr ise gütâh ancak

Ta’n iderse n’ola erbâb-ı harâbâta gönül

Zühd ü takvâyı bilür zâhid-i gümrâh ancak

Başuma gün mi togar bu ne sa’âdetdür kim

Togar ay gibi Nigârî gülen ol mâh ancak

(Solmaz, Süleyman (2005). Ahdî ve Gülşen-i Şuarâsı. Ankara: AKM Yay. 291)

***

Kefen ber-dûş idüp niçe sefîne

Götürdi barmagını geldi dîne (Kılıç 2010: 894)

***

La’l-i lebüm ısırdı diyü girme kanuma

Hiç ola mı efendi kıyam kendi cânuma  

***

Servden bâlâ-ter olmış kâmet-i dil-ber bugün

Nâ-resîde dahı bir açılmaduk gonçeydı dün  

***

Lezzetine la’lünün benzetdügiçün dadını

Başın ezdük sükkerün alduk lebünün dadını 

(Sungurhan Eyduran, Aysun (hzl.) (2009). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara:Kültür Bakanlığıe-kitap:http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-219121/h/girishc.pdf [erişim tarihi 28.02.2014]. 374)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1İHYÂ, Seyyid Şerif Yahya Efendid. ? - ö. 1813Doğum YeriGörüntüle
2MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendid. ? - ö. 1563Doğum YeriGörüntüle
3VÜCÛDÎ, Sûfî-zâde Mustafa Vücûdî Efendid. 1669-70 - ö. 1717-18Doğum YeriGörüntüle
4İHYÂ, Seyyid Şerif Yahya Efendid. ? - ö. 1813Doğum YılıGörüntüle
5MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendid. ? - ö. 1563Doğum YılıGörüntüle
6VÜCÛDÎ, Sûfî-zâde Mustafa Vücûdî Efendid. 1669-70 - ö. 1717-18Doğum YılıGörüntüle
7İHYÂ, Seyyid Şerif Yahya Efendid. ? - ö. 1813Ölüm YılıGörüntüle
8MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendid. ? - ö. 1563Ölüm YılıGörüntüle
9VÜCÛDÎ, Sûfî-zâde Mustafa Vücûdî Efendid. 1669-70 - ö. 1717-18Ölüm YılıGörüntüle
10İHYÂ, Seyyid Şerif Yahya Efendid. ? - ö. 1813MeslekGörüntüle
11MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendid. ? - ö. 1563MeslekGörüntüle
12VÜCÛDÎ, Sûfî-zâde Mustafa Vücûdî Efendid. 1669-70 - ö. 1717-18MeslekGörüntüle
13İHYÂ, Seyyid Şerif Yahya Efendid. ? - ö. 1813Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendid. ? - ö. 1563Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15VÜCÛDÎ, Sûfî-zâde Mustafa Vücûdî Efendid. 1669-70 - ö. 1717-18Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16İHYÂ, Seyyid Şerif Yahya Efendid. ? - ö. 1813Madde AdıGörüntüle
17MERDÜMÎ, Galata Emini Ali Çelebi-zâde Abdüsselâm Merdümî Efendid. ? - ö. 1563Madde AdıGörüntüle
18VÜCÛDÎ, Sûfî-zâde Mustafa Vücûdî Efendid. 1669-70 - ö. 1717-18Madde AdıGörüntüle