NİKÂTÎ

(d. ?/? - ö. 1127/1715)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Kimi kaynaklarda mahlası "Nükâtî" olarak yer alsa da (İpekten vd. 1988: 353; Abdulkadiroğlu 1999: 495) doğrusu, "incelikler" anlamına gelen "Nikâtî"dir. Nikâtî'nin asıl adı Ali olup İstanbul'da doğmuştur. Öğrenimini tamamlayıp önce mülazım sonra kadı olmuş, ülkenin farklı beldelerinde ve askeri mahkemelerde kadılık ve kâtiplik yapmış, Mora Seferi'nde ordu kadılığı görevinde bulunmuştur. Nikâtî, 1127/1715'de vefat etmiştir. Mezarı, Edirne Kapısı haricinde bulunmaktadır. Nikâtî'nin elmizdeki şiirleri biyografik kaynakların örnek olarak verdiklerinden ibarettir. Sâlim’de bir, Beliğ’de üç, Safâyî'de yedi beyti kayıtlıdır.

Kaynakça

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü'l-Âsâr Min Fevâ'idi'l-Eş'âr) İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 623-24.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: AKM Yay. 679.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1998). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.)(2001). Mehmed Nâil Tuman Tuhfe-i Nâilî-Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 1093.

M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsu'l-Alam. C. 4. Ankara: Kaşgâr Neşriyat.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî Yâhud Tezkire-i Meşâhir-i Osmâniyye. C. 4. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Müstakimzade Süleyman Sadeddin (2000). Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Nisbi ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. (Tıpkı Basım). Ankara: KB Yay.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fudalâ.” C. 2. İstanbul: Çağrı Yay.

 

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
Yayın Tarihi: 07.12.2013
Güncelleme Tarihi: 26.11.2020

Eserlerinden Örnekler

O hat kim safha-i ruhsâr-ı yâra zîb ü fer virmiş

Hümâ-yı evc-i hüsne sun-ı Hak gûyâ ki per virmiş

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Anılmazdı adûnun cünbiş-i murg-ı nigâhından

Eger kim olmasaydı ol nihâl-i işve-cû tâze 

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Zahm-ı tîr-i siteme merhem-i vaslun meded it

Görsün adâ da sarılmak nic'olurmış yâre 

(Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Beliğ Nuhbetü’l-Âsâr li-zeyli Zübdetil-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 495.)

 

Görünse rûy-ı Leylî bend iderdi revzen-i çeşmin

Gözünden sakınırdı sevdigin Kays-ı belâ-dîde 

(İnce, Adnan (hzl.) (2005). Sâlim Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Ankara: AKM Yay. 679.)

 


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1NÂ'İLÎ-İ KADÎM, Mustafad. ? - ö. 1666Doğum YeriGörüntüle
2HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Doğum YeriGörüntüle
3OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886Doğum YeriGörüntüle
4NÂ'İLÎ-İ KADÎM, Mustafad. ? - ö. 1666Doğum YılıGörüntüle
5HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Doğum YılıGörüntüle
6OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886Doğum YılıGörüntüle
7NÂ'İLÎ-İ KADÎM, Mustafad. ? - ö. 1666Ölüm YılıGörüntüle
8HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Ölüm YılıGörüntüle
9OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886Ölüm YılıGörüntüle
10NÂ'İLÎ-İ KADÎM, Mustafad. ? - ö. 1666MeslekGörüntüle
11HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851MeslekGörüntüle
12OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886MeslekGörüntüle
13NÂ'İLÎ-İ KADÎM, Mustafad. ? - ö. 1666Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16NÂ'İLÎ-İ KADÎM, Mustafad. ? - ö. 1666Madde AdıGörüntüle
17HAYRÎ, Müderris-zâde Ahmed Hayrî Efendid. ? - ö. 1851Madde AdıGörüntüle
18OSMAN SELÂHADDÎN DEDEd. 1820 - ö. 1886Madde AdıGörüntüle