Madde Detay
NOKSANÎ
(d. ?/? - ö. ?/?)
âşık
(Âşık / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Şiirlerinde Noksanî mahlasını kullanan âşığın hayatı hakkında kaynaklarda ayrıntılı bir bilgi bulunmamaktadır. Abdullah Ercan 14. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler adlı kitabında Noksanî’nin Çorum’un Ortaköy ilçesine bağlı Cevizli köyünden olduğunu, 19. yüzyılda yaşadığını ve okumuş yazmış bir âşık olduğunu ifade etmiştir (1998: 157; Yakar 2007: 73). Doğan Kaya’nın Şairnameler adlı eserinde de Noksanî mahlaslı iki âşığın adı geçmektedir. İlki, 18. yüzyılın sonlarında ve 19. yüzyılın başlarında yaşayan, Erzurum’da doğan ve asıl adı Mürşidi Sâdık Dede olan Noksanî’dir. İkincisi ise, asıl adı Ahmet olan ve Sivas’ın Kangal ilçesinde doğan Noksanî’dir. Kaya, Sivaslı olan Noksanî’nin şiirlerinde, Erzurumlu Noksanî ile karıştırılması endişesiyle sonradan Zâkiri mahlasını kullandığını belirtmiştir (1990: 37, 56-57). Bu eserde adı geçen Noksanî mahlaslı bu iki âşığın da 19. yüzyılda yaşayan ve Çorumlu olan Noksanî ile aynı kişi olmadığı anlaşılmaktadır.
Abdullah Ercan ayrıca Noksanî’nin deyişlerinin didaktik ögeler ağırlıklı olduğunu ve deyişlerinin toplanıp yayımlanmadığını dile getirmiştir. Yapıtında ise, Noksanî’nin örnek bir şiirine yer vermiştir (Ercan 1998: 157, 158).
Kaynakça
Ercan, Abdullah (1998). 14. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay.
Kaya, Doğan (1990). Şairnâmeler. Ankara: Kültür Bakanlığı Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yay.
Yakar, İsmail Serdar (2007). Çorum İli Âşıklık Geleneği Ve Âşık Rıfat Kurtoğlu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. ZEYNEP SAFİYE BAKİYayın Tarihi: 27.02.2015Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlahi
Nefse uyup gönül yolundan çıkma
Yolların bağlanır şaşarsın bir gün
Hakkın yapısıdır hiç gönül yakma
Sen de o acıyı yaşarsın bir gün
Arılara bakıp ibret alsana
Her çiçeğin hamın hasın bilsene
İkilikten geçip biri bulsana
Ters izde gezersen şaşarsın bir gün
Can gözün görmezse edersin inat
Sûret-i güzeli seversin gayet
Nefse kul olana yoktur hidayet
İmandan gümana düşersin bir gün
İman ile güman bir kapta durmaz
Nefse uyan münkir dîdârı görmez
İlrâr ile iman kandedir sormaz
Dar kabda kaynama taşarsın bir gün
İrfanlıdan okur ilmim çok dersin
Tenhalarda inkâr edip yok dersin
Kız gelin aldatıp hem de
Hak dersin Nefsin ateşinde pişersin bir gün
Zâhirinde Ummanlarda yüzersin
Batının da türlü hile düzersin
Ebu Cehil gibi kuyu kazarsın
Kendi tuzağına düşersin bir gün
Balı zehir edip sonra içersin
Bâtılı görürsün Hak’tan kaçarsın
Dilber görsen pervaz edip uçarsın
Çok yükseğe çıkma düşersin bir gün
“El harisi kelmahrum” buyurdu Ahmet
Nefsine hakim ol dilersen sıhhat
Noksanî mürşide kıl candan hürmet
Korktuğun bellerden aşarsın bir gün
Ercan, Abdullah (1998). 14. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 157, 158.
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 27.02.2015Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlahi
Nefse uyup gönül yolundan çıkma
Yolların bağlanır şaşarsın bir gün
Hakkın yapısıdır hiç gönül yakma
Sen de o acıyı yaşarsın bir gün
Arılara bakıp ibret alsana
Her çiçeğin hamın hasın bilsene
İkilikten geçip biri bulsana
Ters izde gezersen şaşarsın bir gün
Can gözün görmezse edersin inat
Sûret-i güzeli seversin gayet
Nefse kul olana yoktur hidayet
İmandan gümana düşersin bir gün
İman ile güman bir kapta durmaz
Nefse uyan münkir dîdârı görmez
İlrâr ile iman kandedir sormaz
Dar kabda kaynama taşarsın bir gün
İrfanlıdan okur ilmim çok dersin
Tenhalarda inkâr edip yok dersin
Kız gelin aldatıp hem de
Hak dersin Nefsin ateşinde pişersin bir gün
Zâhirinde Ummanlarda yüzersin
Batının da türlü hile düzersin
Ebu Cehil gibi kuyu kazarsın
Kendi tuzağına düşersin bir gün
Balı zehir edip sonra içersin
Bâtılı görürsün Hak’tan kaçarsın
Dilber görsen pervaz edip uçarsın
Çok yükseğe çıkma düşersin bir gün
“El harisi kelmahrum” buyurdu Ahmet
Nefsine hakim ol dilersen sıhhat
Noksanî mürşide kıl candan hürmet
Korktuğun bellerden aşarsın bir gün
Ercan, Abdullah (1998). 14. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 157, 158.
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 09.12.2020Eserlerinden Örnekler
İlahi
Nefse uyup gönül yolundan çıkma
Yolların bağlanır şaşarsın bir gün
Hakkın yapısıdır hiç gönül yakma
Sen de o acıyı yaşarsın bir gün
Arılara bakıp ibret alsana
Her çiçeğin hamın hasın bilsene
İkilikten geçip biri bulsana
Ters izde gezersen şaşarsın bir gün
Can gözün görmezse edersin inat
Sûret-i güzeli seversin gayet
Nefse kul olana yoktur hidayet
İmandan gümana düşersin bir gün
İman ile güman bir kapta durmaz
Nefse uyan münkir dîdârı görmez
İlrâr ile iman kandedir sormaz
Dar kabda kaynama taşarsın bir gün
İrfanlıdan okur ilmim çok dersin
Tenhalarda inkâr edip yok dersin
Kız gelin aldatıp hem de
Hak dersin Nefsin ateşinde pişersin bir gün
Zâhirinde Ummanlarda yüzersin
Batının da türlü hile düzersin
Ebu Cehil gibi kuyu kazarsın
Kendi tuzağına düşersin bir gün
Balı zehir edip sonra içersin
Bâtılı görürsün Hak’tan kaçarsın
Dilber görsen pervaz edip uçarsın
Çok yükseğe çıkma düşersin bir gün
“El harisi kelmahrum” buyurdu Ahmet
Nefsine hakim ol dilersen sıhhat
Noksanî mürşide kıl candan hürmet
Korktuğun bellerden aşarsın bir gün
Ercan, Abdullah (1998). 14. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 157, 158.
İlişkili Maddeler
Eserlerinden Örnekler
İlahi
Nefse uyup gönül yolundan çıkma
Yolların bağlanır şaşarsın bir gün
Hakkın yapısıdır hiç gönül yakma
Sen de o acıyı yaşarsın bir gün
Arılara bakıp ibret alsana
Her çiçeğin hamın hasın bilsene
İkilikten geçip biri bulsana
Ters izde gezersen şaşarsın bir gün
Can gözün görmezse edersin inat
Sûret-i güzeli seversin gayet
Nefse kul olana yoktur hidayet
İmandan gümana düşersin bir gün
İman ile güman bir kapta durmaz
Nefse uyan münkir dîdârı görmez
İlrâr ile iman kandedir sormaz
Dar kabda kaynama taşarsın bir gün
İrfanlıdan okur ilmim çok dersin
Tenhalarda inkâr edip yok dersin
Kız gelin aldatıp hem de
Hak dersin Nefsin ateşinde pişersin bir gün
Zâhirinde Ummanlarda yüzersin
Batının da türlü hile düzersin
Ebu Cehil gibi kuyu kazarsın
Kendi tuzağına düşersin bir gün
Balı zehir edip sonra içersin
Bâtılı görürsün Hak’tan kaçarsın
Dilber görsen pervaz edip uçarsın
Çok yükseğe çıkma düşersin bir gün
“El harisi kelmahrum” buyurdu Ahmet
Nefsine hakim ol dilersen sıhhat
Noksanî mürşide kıl candan hürmet
Korktuğun bellerden aşarsın bir gün
Ercan, Abdullah (1998). 14. Yüzyıldan Günümüze Çorumlu Şairler. İstanbul: Çorum Eğitim ve Kültür Vakfı Yay. 157, 158.
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | RIZA | d. ? - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | İFFET, Mehmed Efendi | d. 1843 - ö. 1896 | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltan | d. 1948 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | RIZA | d. ? - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | İFFET, Mehmed Efendi | d. 1843 - ö. 1896 | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltan | d. 1948 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | RIZA | d. ? - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
8 | İFFET, Mehmed Efendi | d. 1843 - ö. 1896 | Ölüm Yılı | Görüntüle |
9 | ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltan | d. 1948 - ö. ? | Ölüm Yılı | Görüntüle |
10 | RIZA | d. ? - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | İFFET, Mehmed Efendi | d. 1843 - ö. 1896 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltan | d. 1948 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | RIZA | d. ? - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
14 | İFFET, Mehmed Efendi | d. 1843 - ö. 1896 | Madde Adı | Görüntüle |
15 | ESERÎ/SALTAN, İbrahim Saltan | d. 1948 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |