Madde Detay

Manastır'da doğdu. Asıl adı Rızâ Nûrî'dir. Şiirlerinde Nûrî mahlasını kullandı. Nûrî'nin hayatının safhaları, görevleri ve hangi tarihte nerede vefat ettiği konusunda kaynaklarda bilgi yoktur.

Bilinen tek eseri Tahmîsât-ı Nevbahârım adlı kitaptır. Bu eser İstanbul'da 1308/1890 senesinde 48 sayfa hâlinde basılmıştır. Aşkî ve Hümâyî mahlaslarıyla şiirler yazan Mehmed Emîn Bey'in, ölümünden hemen sonra basılan Nevbahârım isimli eserine yazılan tahmislerden oluşmaktadır. Çok güçlü bir şair olan Mehmed Emîn Bey, 1301/1884 senesinde henüz yirmi iki yaşında iken vefat etmiş ve vefatı edebiyat aleminde büyük üzüntü yaratmıştı. İşte Rızâ Nûrî de onun adını yaşatmak için böyle bir eser meydana getirmiş adını Tahmîsât-ı Nevbahârım koymuş ve Hümâyî'nin 22 gazelini tahmis etmiştir. Eserin kapağında şu bilgi vardır: "Nâfi'a Nezâreti mektubçusu esbak İbrâhim Tevfîk Bey'in mahdûm-ı fetânet-mevsûmu şâ'ir-i mâhir merhûm Emîn Beyefendi'nin âsâr-ı müntahabesini hâvî olup Mu'allim Nâcî Efendi'nin delâleti ve birâderi Mehmed Ali Beyefendi'nin vesâtetiyle tab' ve neşrine teşmîr-i sâk-ı himmet olunan "Nevbahârım" nâm mecmû'a-i latîfedeki gazeliyyâtına yazılan tahmîsâtdır". Eserin sonunda Rızâ Nûrî'ye ait beş beyitlik bir gazel ile Hümâyî'ye ait Şûrâ-yı Devlet ketebesinden Abdurrahman Bey'in vefatı için yazılmış yirmi bendlik bir müseddes mersiye yer almaktadır. Rızâ Nûrî'nin tahmisleri incelendiğinde edebiyata hâkim bir şair hüviyeti taşıdığı görülmektedir.

Manastırlı Rızâ Nûrî (1308). Tahmîsât-ı Nevbahârım. İstanbul.

Tahmîs-i Gazel-i Hümâyî

Hây hû lâzım degil neyzen bırak mizmârını

Rûzgâra virme kalbin âh-ı âteş-bârını

Gör o cânânın ruh-ı mir'ât-ı revnak-dârını

Eyliyor tasvîr seyr it kâkül-i zer-târını

Ben perîşân hâtırın bir bâdî-i efkârını

Hüsnüne bakdıkça artdı dilde nâr-ı iştiyâk

Şu'le-i hüsni dile koydı safâ-yı ihtirâk

Nâr ile gûyâ safâ-yı huld itmiş ittifâk

Rûy-ı sâf u âteşîni eylemiş tevhîd bak

Hakk'ın envâr-ı cemâliyle celâl âsârını

Hey ne efsûn-kârdır bu şem'-i pür-envâr-ı aşk

Eyliyor pür-sûz bir pervâneyi gülnâr-ı aşk

Bak ne sûret gösterir mir'ât-ı âteş-zâr-ı aşk

Gönlümi bir gülşen-i pür-nûr kılmış nûr-ı aşk

Sînemi aç gör Halîlullâh'ın âteş-zârını

Murg-ı rûhum tutmamışken mülk-i ma'nîyi vatan

Dîde-i mestânesi reşk-âver-i Cemşîd iken

Ey Hümâ hestîligim yâd eylesün ol gül-beden

Andırırdım dîde tûfân-hîz-i feyz oldukça ben

Bezm-i cûşâ-cûş-ı aşkın sâgar-ı ser-şârını

Nefha-i sûrı ne bilsün hâk-i zillet olmayan

Vuslatın zevkin bilir mi dûş-ı hasret olmayan

Pek çok hâletler bilir Rıdvân-ı cennet olmayan

Müstefîz-i devr-i ikbâl-i melâmet olmayan

Âlemin ikbâli zann eyler idim idbârını

Nakş-ı lafz-ı mâ-sivâyı levh-i kalbinden silüp

Nûrî feyz-i izzeti âyîne-i ma'nâ bilüp

Sâye-i pür-vehmi koymuş sûret-i Hakk'a girüp

Hestî-i mevhûmdan geçmiş Hümâyî derk idüp

Zulmet-âbâd-ı fenâ içre bekâ envârını

(Manastırlı Rızâ Nûrî (1308). Tahmîsât-ı Nevbahârım. İstanbul. 39.)