Madde Detay
PÎR MEHMED
(d. ?/? - ö. ?/?)
tekke şairi
(Tekke / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Pîr Mehmed, 17. asır Kızılbaşlarındandır. Menkıbeye ve vücuda getirdiği bir manzumeye nazaran meşhur Pir Sultan’ın oğludur. Muahhar bazı mecmualarda tesadüf edilen Pîr Mehmed mahlaslı bazı şiirlerin 19. asırda yaşayan bir Bektaşi şairine ait bulunması da ihtimal dahilindedir. Pir Sultanoğlu, Pîr Mehmed’in bir manzumesini burada yayımlamaktadır (Ergun 1944: 88). Kocatürk’e göre ise Pîr Mehmed, 18. yüzyılın ikinci yarısında ve 19. yüzyıl başlarında yaşayan bir Bektaşi şairidir. Yazma dergilerde şiirlerine rastlanmamıştır (Kocatürk 1968: 453). Pir Mehmed’in yaşadığı asır noktasında net bir bilginin olmadığı ortadadır. Pîr Mehmed mahlaslı Alevi-Bektaşi neşesiyle yazılmış iki nefese burada yer verilmiştir. Pîr Mehmed’in ne zaman vefat ettiği bilinmemektedir.
Kaynakça
Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. II. İstanbul: Kenan Matbaası.
Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: ARAŞ. GÖR. EMİNE ÇAKIRYayın Tarihi: 02.12.2014Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Pîr elinden elifi tac urundum
Kubbesi düvazde İmam Ali’dir
Nasibim ol verir andan barındım
İki cihanda da varım Ali’dir
Lâ diyemez buna her âlim hoca
Gözlüye bir olup dip kapu baca
Âleme şevk verir dün erte gece
Görür gözlerimde nurum Ali’dir
Tarikat dediler bir yol sürdüler
Getirdiler elimize verdiler
Mervan’ı Zülfikâr ile kırdılar
Yezidleri kıran erim Ali’dir
Sürdüm ötesin evlada yetirdim
Sohbetimde can terceman getirdim
Anın emri ile durdum oturdum
Gönlümde gayrı yok varım Ali’dir
Aşk oduyla ciğerlerim dağlıyım
Boş değilim bir ikrare bağlıyım
Abdal Pir Sultan’ın Abdal oğluyum
Adım Pîr Mehmed Pîrim Ali’dir
Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. II. İstanbul: Kenan Matbaası. 88-89.
Nefes
Gün yüzü gündeşim, nemden incindin?
Araya söz katar, eldir efendim!
Ben kulunum, hâk-i pâyine geldim
Aradan noktayı kaldır, Efendim!
Dost dostu bir pula satar mı böyle?
Şairlere meyil katar mı böyle?
Kusurlusun diye atar mı böyle
Kul kusurdan hâli değil, Efendim!
Kulun işi daim günah işlemek
Âdettir fidanı kesip aşlamak
Bir mürvete yüz bin kan bağışlamak
Tâ ezelden kadim yoldur, Efendim!
Hayal meyal gelir dostun likası
Budur âşıkların mekân-ı hâsı
Mâşukun âşıka cevr ü cefası
Böyle cevr etmekten öldür, Efendim!
Gam ile geçirdim şunda beş günü
Senin şanın kaldırmaktır düşkünü
Ben bir divaneyim, ölüm şaşkını
Göster didarını, güldür Efendim!
Pir Mehmed’im! İlm-i zatın bilenler
Mecnun olur mu dost cemalin görenler
Kusur mu gözetir sultan olanlar
Bazı kusur işler, kuldur, Efendim!
Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 453.
Yayın Tarihi: 02.12.2014Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Pîr elinden elifi tac urundum
Kubbesi düvazde İmam Ali’dir
Nasibim ol verir andan barındım
İki cihanda da varım Ali’dir
Lâ diyemez buna her âlim hoca
Gözlüye bir olup dip kapu baca
Âleme şevk verir dün erte gece
Görür gözlerimde nurum Ali’dir
Tarikat dediler bir yol sürdüler
Getirdiler elimize verdiler
Mervan’ı Zülfikâr ile kırdılar
Yezidleri kıran erim Ali’dir
Sürdüm ötesin evlada yetirdim
Sohbetimde can terceman getirdim
Anın emri ile durdum oturdum
Gönlümde gayrı yok varım Ali’dir
Aşk oduyla ciğerlerim dağlıyım
Boş değilim bir ikrare bağlıyım
Abdal Pir Sultan’ın Abdal oğluyum
Adım Pîr Mehmed Pîrim Ali’dir
Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. II. İstanbul: Kenan Matbaası. 88-89.
Nefes
Gün yüzü gündeşim, nemden incindin?
Araya söz katar, eldir efendim!
Ben kulunum, hâk-i pâyine geldim
Aradan noktayı kaldır, Efendim!
Dost dostu bir pula satar mı böyle?
Şairlere meyil katar mı böyle?
Kusurlusun diye atar mı böyle
Kul kusurdan hâli değil, Efendim!
Kulun işi daim günah işlemek
Âdettir fidanı kesip aşlamak
Bir mürvete yüz bin kan bağışlamak
Tâ ezelden kadim yoldur, Efendim!
Hayal meyal gelir dostun likası
Budur âşıkların mekân-ı hâsı
Mâşukun âşıka cevr ü cefası
Böyle cevr etmekten öldür, Efendim!
Gam ile geçirdim şunda beş günü
Senin şanın kaldırmaktır düşkünü
Ben bir divaneyim, ölüm şaşkını
Göster didarını, güldür Efendim!
Pir Mehmed’im! İlm-i zatın bilenler
Mecnun olur mu dost cemalin görenler
Kusur mu gözetir sultan olanlar
Bazı kusur işler, kuldur, Efendim!
Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 453.
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020Eserlerinden Örnekler
Nefes
Pîr elinden elifi tac urundum
Kubbesi düvazde İmam Ali’dir
Nasibim ol verir andan barındım
İki cihanda da varım Ali’dir
Lâ diyemez buna her âlim hoca
Gözlüye bir olup dip kapu baca
Âleme şevk verir dün erte gece
Görür gözlerimde nurum Ali’dir
Tarikat dediler bir yol sürdüler
Getirdiler elimize verdiler
Mervan’ı Zülfikâr ile kırdılar
Yezidleri kıran erim Ali’dir
Sürdüm ötesin evlada yetirdim
Sohbetimde can terceman getirdim
Anın emri ile durdum oturdum
Gönlümde gayrı yok varım Ali’dir
Aşk oduyla ciğerlerim dağlıyım
Boş değilim bir ikrare bağlıyım
Abdal Pir Sultan’ın Abdal oğluyum
Adım Pîr Mehmed Pîrim Ali’dir
Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. II. İstanbul: Kenan Matbaası. 88-89.
Nefes
Gün yüzü gündeşim, nemden incindin?
Araya söz katar, eldir efendim!
Ben kulunum, hâk-i pâyine geldim
Aradan noktayı kaldır, Efendim!
Dost dostu bir pula satar mı böyle?
Şairlere meyil katar mı böyle?
Kusurlusun diye atar mı böyle
Kul kusurdan hâli değil, Efendim!
Kulun işi daim günah işlemek
Âdettir fidanı kesip aşlamak
Bir mürvete yüz bin kan bağışlamak
Tâ ezelden kadim yoldur, Efendim!
Hayal meyal gelir dostun likası
Budur âşıkların mekân-ı hâsı
Mâşukun âşıka cevr ü cefası
Böyle cevr etmekten öldür, Efendim!
Gam ile geçirdim şunda beş günü
Senin şanın kaldırmaktır düşkünü
Ben bir divaneyim, ölüm şaşkını
Göster didarını, güldür Efendim!
Pir Mehmed’im! İlm-i zatın bilenler
Mecnun olur mu dost cemalin görenler
Kusur mu gözetir sultan olanlar
Bazı kusur işler, kuldur, Efendim!
Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 453.
Eserlerinden Örnekler
Nefes
Pîr elinden elifi tac urundum
Kubbesi düvazde İmam Ali’dir
Nasibim ol verir andan barındım
İki cihanda da varım Ali’dir
Lâ diyemez buna her âlim hoca
Gözlüye bir olup dip kapu baca
Âleme şevk verir dün erte gece
Görür gözlerimde nurum Ali’dir
Tarikat dediler bir yol sürdüler
Getirdiler elimize verdiler
Mervan’ı Zülfikâr ile kırdılar
Yezidleri kıran erim Ali’dir
Sürdüm ötesin evlada yetirdim
Sohbetimde can terceman getirdim
Anın emri ile durdum oturdum
Gönlümde gayrı yok varım Ali’dir
Aşk oduyla ciğerlerim dağlıyım
Boş değilim bir ikrare bağlıyım
Abdal Pir Sultan’ın Abdal oğluyum
Adım Pîr Mehmed Pîrim Ali’dir
Ergun, Sadettin Nüzhet (1944). Bektaşî Şairleri ve Nefesleri. C. II. İstanbul: Kenan Matbaası. 88-89.
Nefes
Gün yüzü gündeşim, nemden incindin?
Araya söz katar, eldir efendim!
Ben kulunum, hâk-i pâyine geldim
Aradan noktayı kaldır, Efendim!
Dost dostu bir pula satar mı böyle?
Şairlere meyil katar mı böyle?
Kusurlusun diye atar mı böyle
Kul kusurdan hâli değil, Efendim!
Kulun işi daim günah işlemek
Âdettir fidanı kesip aşlamak
Bir mürvete yüz bin kan bağışlamak
Tâ ezelden kadim yoldur, Efendim!
Hayal meyal gelir dostun likası
Budur âşıkların mekân-ı hâsı
Mâşukun âşıka cevr ü cefası
Böyle cevr etmekten öldür, Efendim!
Gam ile geçirdim şunda beş günü
Senin şanın kaldırmaktır düşkünü
Ben bir divaneyim, ölüm şaşkını
Göster didarını, güldür Efendim!
Pir Mehmed’im! İlm-i zatın bilenler
Mecnun olur mu dost cemalin görenler
Kusur mu gözetir sultan olanlar
Bazı kusur işler, kuldur, Efendim!
Kocatürk, Vasfi Mahir (1968). Tekke Şiiri Antolojisi. Ankara: Ayyıldız Matbaası. 453.