RASİM GENÇ

(d. 01.01.1963 / ö. -)
âşık, işçi
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

1 Mart 1963'te Samsun’un Vezirköprü ilçesine bağlı Çorakdere köyünde doğan âşık, ilkokulu köyünde bitirdi, imkânsızlıklar sebebiyle eğitimine devam edemedi. Hayatının önemli bir bölümünü gurbet ellerde geçirdi. Çobanlık, inşaat işçiliğiyle geçimini temin etti. Şiire gurbette başladı. Saz çalmayı kendi kendine öğrendi. Sazı-sözüyle radyo ve televizyon programlarına konuk oldu, gazetelerde şiirleri yayınlandı. 2009 yılında Vezirköprü Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği’nden emekli oldu. Hayatı ve sanatçı kimliği sempozyumlara ve üniversitelerde hazırlanan tezlere konu olan Rasim Genç halen Vezirköprü ilçe merkezinde sanatını devam ettirmektedir. Evli olup biri erkek dördü kız olmak üzere beş çocuğu vardır.

Rasim Genç şiirlerinde adını veya ad ve soyadını mahlas olarak kullanmaktadır. Bazı şiirlerinde bunların başına ozan, âşık kelimelerini getirdiği görülmektedir. Âşık Rasim Genç, şiirlerini yazıp yayınladıkça ve şiirleri sayıca çoğaldıkça farklı isimlerle kitaplar halinde bastırdı. İlk şiir kitabı 2004 yılında Vezirköprülü Ozan Rasim Genç Hayatı ve Şiirleri yayımladı. İkinci kitabı 2006 yılında Zalim Gurbet, daha sonra 2008 yılında Hayat Ağacı, 2010’da Gelsene Dost, 2012’de Felek Peşimde Gezer ve son olarak da 2015 yılında Vezirköprü Sevdası yayımlandı.

Rasim Genç âşıklık sanatını bir usta yanında çıraklık ederek öğrenmemiştir. Şiire olan merak ve istidadının yanı sıra "Bade" başlıklı şiirinde dile getirdiği “bâde” nasibiyle bu sanatı icra etmektedir. Hayat Ağacı adlı kitabının bu ilk şiirinde, ozan-âşık geleneğinde sade kişilikten sanatkâr kişiliğe geçişte önemli bir motif olarak kabul edilen "rüya" ile ilgili kendi yaşadıklarını dile getirir. Bu şiire göre Rasim Genç badeli âşıktır. Pir elinden dolu içmiştir. Bu bakımdan yüzyıllardır çok sayıda temsilci yetiştiren Türk halk şiirinin önemli temsilcilerinden biridir.

Âşık Rasim Genç’in kitaplarına bakıldığında daha önceki yıllara tarihlenmiş şiirleri de olmakla birlikte 2003’ten sonra yazılanlar sayıca daha fazladır. Şiirlerini dörtlük nazım birimi ve –Karacaoğlan gibi- 8’li ve 11’li hece vezniyle koşma şekli ile dile getirmektedir. Şiirlerinde Vezirköprü yöresine ait “badal=merdiven, zımzık=yumruk, tuman=don, çamçakan=ağaçkakan, ütülme=kaybetme, evelim=acele edelim, pıtpıt=yöresel bazlama ekmeği” gibi çok sayıda mahallî kelime yöre telaffuzuyla yer bulurken; kentleşmenin ve teknolojinin zarureti ve konu gereği çoğu Batı’dan geçmiş “pop, hormon, erezyon, mersi, disko" gibi yabancı kelimeler de görülür.

Köyde doğup büyümesi, ilkokuldan sonra tahsiline devam edememesi, herhangi bir ustaya çırak olmaması, geçim derdiyle gurbet ellere gitmesi, saz çalmayı kendi çabasıyla öğrenmesi Âşık Rasim'e tabii, halkî bir söylem kazandırmıştır. Şiirlerinde deyim, atasözleri ve Vezirköprü yöresine ait kelimeler dikkat çeker. "Yedi dağdan su indirir/ Hal bilmeze iş düşerse", "Kocaman saraylar çöker/ Temeldeki taş düşerse", "Rasim der mahsul çürütür/ Anbarına yaş düşerse", "Düşmanın elinde türlü koz olur/ Araya ikilik girdiği zaman" vb. mısraları ise adeta atasözü gibidir. Mahallî kelimelerle yöresinin sesini şiire taşırken; şehri, medeniyeti, teknolojiyi, çağın gelişmelerini -yanlış bulduklarını da eleştirerek- şiirlerinde dile getirir. "Şu cep telefonu çıktı çıkalı" redifli beş bentlik koşması bu bakımdan önemli bir örnektir.

Toplumun meselelerine duyarlı, yarı mizahî yarı tenkitçi şiirler yazıp söyleyen Âşık Rasim Genç, koşmalarında diğer âşıklarda olduğu gibi başta “aşk" olmak üzere "insan, gurbet, hasret, ölüm, tabiat, cemiyet, şikâyet-eleştiri, din” temalı kendi yaklaşım ve üslubuyla dile getirir. Bu temaların en önemlisi “aşk”tır:

Kaynakça

Köktürk, Şahin (2015). "Vezirköprülü Âşık Rasim'in Şiirlerine Bir Bakış". Vezirköprü Araştırmaları. Samsun: Erol Ofset. 519-525.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. ŞAHİN KÖKTÜRK
Yayın Tarihi: 04.02.2019
Güncelleme Tarihi: 10.12.2020

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
Yavrum AğlamaVatandaş Matbaası / Vezirköprü2002Şiir
Zalım GurbetVatandaş Matbaası / Vezirköprü2006Şiir
Hayat AğacıKültür Ajans / Ankara2008Şiir
Gelsene DostKültür Ajans / Ankara2010Şiir
Felek Peşimde GezerKültür Ajans / Ankara2012Şiir
Vezirköprü SevdasıKültür Ajans / Ankara2015Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
2Turgut Çevikerd. 02 Şubat 1950 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
3Baha Rahmi Özend. 1949 - ö. ?Doğum YeriGörüntüle
4Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
5Turgut Çevikerd. 02 Şubat 1950 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
6Baha Rahmi Özend. 1949 - ö. ?Doğum YılıGörüntüle
7Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?MeslekGörüntüle
8Turgut Çevikerd. 02 Şubat 1950 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Baha Rahmi Özend. 1949 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Turgut Çevikerd. 02 Şubat 1950 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Baha Rahmi Özend. 1949 - ö. ?Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13Melek Çed. 01 Ocak 1966 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
14Turgut Çevikerd. 02 Şubat 1950 - ö. ?Madde AdıGörüntüle
15Baha Rahmi Özend. 1949 - ö. ?Madde AdıGörüntüle