RÂZÎ, Hâfız Mustafa Râzî Efendi

(d. ?/? - ö. 1273/1857)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Çirmen/Çırpan'da doğdu. Asıl adı Hâfız Mustafa Râzî Efendi'dir. Edirneli Mehmed Efendi'nin oğludur. Çırpanlı Hâfız sanıyla anılmaktadır. Öğrenimini bitirdikten sonra bir müddet Çirmen voyvodaları yanında kâtiplik yaptı. 1253/1837 senesinde Edirne'ye gitti. Burada Vâli Konağı'nda kısa bir müddet kâtiplik görevinde bulundu. Tekrar memleketine döndü. Tanzîmât-ı Hayriyye esnasında Zağra-i Atîk Muhassılı maiyetinde bulundu. Tekrar Edirne'ye döndü. Burada Edirne Eyâlet Meclisi Tahrîrâtı kâtipliğine tayin edildi. 1261/1845 senesinin ortalarında uhdesine hâcelik rütbesi tevcih edildi. 1262/1846 yılında padişah Abdülmecîd'in Edirne'ye seyahati sırasında padişah tarafından kendisine râbia rütbesi verildi. Fatîn Tezkiresi'nin basıldığı tarihte (1271/1855) hayatta idi. Edirne'de vefat etti. Hakkında bilgi veren diğer kaynaklar Abdulmecîd devri (1839-1861) sonlarında Edirne'de vefat etti, demekle beraber Edirne Tarihi'nde vefat tarihi olarak 1273/1857 senesi gösterilmektedir (Peremeci 1939: 282). Bostan Pazarı denilen yerde Hasan Sezâî Dergahı'na defnedildi. Şairin vefatından sonra dostları tarafından yastığının altında bulunan ve "Yâ Rab be-aşk-ı zât-ı cemîl-i Peygamberî" mısrasıyla başlayan rubai, şairin mezar taşına yazıldı.

Fatîn'e göre laubali-meşreb ve garip huyları olan bir şair idi; inşası kusursuz, şiirleri ise manidar ve güzeldi (1271: 105-106). Özellikle tarihleri beğenilmiştir. Edirne'deki pek çok yapının yapım ve onarım tarihlerini veren kitabe tarihleri Râzî Efendi'nindir.

Kaynakça

Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Peremeci, Osman Nuri (1939). Edirne Tarihi. İstanbul.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET ARSLAN
Yayın Tarihi: 01.08.2014
Güncelleme Tarihi: 28.11.2020

Eserlerinden Örnekler

Gazel

Hezârân cilveler vardır kazâ-i âsumânîde

Ki sırrından işâret yazmamış ilm-i ma'ânîde

Gerek ulvî gerek süflî görüp ta'n eyleme zâhid

Nice esrâr-ı Hak vardır e'âlîde edânîde

Bekâ mülkinde sen gülzâr-ı huldı kıl taleb yohsa

Fenâdır bâğ-ı dünyânın bahârı da hazânı da

Cemâl-i yârdır maksûdum ancak zâhir ü bâtın

Virilse istemem mülk-i cihânı da cinânı da

Celâl-i zât-ı pâk-i Hak'dan istersen eser Râzî

Tecellî bahsini fikr eyle bezm-i Len-terânî'de

(Fatîn Dâvud (1271). Hâtimetü'l‑Eş‘âr. İstanbul. 105.)