Madde Detay

Tebriz'de doğdu. Tebriz'de bir müddet eğitim aldıktan sonra yirmi yaşlarındayken İstanbul'a geldi. İstanbul'da belirli bir görev almamış, herhangi bir işle meşgul olmamış sadece dostlarının yardımıyla hayatını devam ettirmiştir. Bir müddet Arnavutluk hanedanından Cafer Paşa'nın Aksaray'da Şekerci Sokağı civarında bir tütüncü dükkânının üstünde onun için kiraladığı bir odada oturmuştu. Burada bazı şairler toplanır, şiir sohbetleri yapılırdı. Bir aralık bir han odasına yerleşmiş fakat iki sene kadar kira bedelini verememişti. O handa oturan Abdurrahmân Efendi adlı mazul bir kadının Çerkes kölesine ilan-ı aşk etmiş, köle bu durumu efendisine söylemiş, Abdurrahmân Efendi de Remzî Baba'nın iki yıllık kira borcunu ödeyerek onu handan kovdurmuştur. Bunun üzerine Remzî Baba, Abdurrahmân Efendi için bir hiciv yazmış ve bu hiciv o günlerde pek meşhur olarak dilden dile dolaşmıştır. Nerede akşam orda sabah yaşayan, dostlarının ve çevresinin himmetiyle hayatını sürdüren, aşırı derecede içkiye düşkün olan Remzî Baba, yaşı sekseni geçkin olduğu hâlde Mekteb-i Tıbbiye hastanesinde başka bir rivayete göre de Yenibahçe Gurebâ hastanesinde veya Gülhane hastanesinde vefat ederek Edirnekapı kabristanına defnedilmiştir. İbnü'l-Emin'in şair Burhâneddîn Belhî'den aldığı bilgiye göre ise Üsküdar'da Seyyid Ahmed Deresi'nde İranlılara mahsus mezarlığa defnedilmiştir (İnal 1988: 1416). Mezar taşına yazılmak üzere şair Deli Hikmet şu kıt'ayı söylemiştir: "Bir düşün ey zâ'ir-i gâfil şu kabrin hâlini / Bir de altında yatan pîr-i belâ-perverdeyi / İhtiyârlık hastelik gurbetle yokluk birleşip / Boğdular bî-çâre Remzî-i felâket-dîdeyi (İnal 1988: 1417).

Eserleri şunlardır.

1. Âyîne-i İbret: İstanbul'da 1289/1872 yılında 12 sayfa hâlinde basıldı. 91 beyitlik felekten şikâyeti ihtiva eden bir manzumedir.

2. Hadîkatü'l-Uşşâk: İstanbul'da 1289/1872 senesinde 24 sayfa hâlinde basılmıştır. Manzum bir eserdir.

3. Mecmû'a-i Eş'âr: 1306/1889 senesinde İstanbul'da basıldı. Ele geçen bazı şiirlerini ihtiva etmektedir.

İbnü'l-Emin'e göre Remzî Baba'nın manzumeleri takdire şayandır. İşrete düşkün, mizahi ve müstehcen söyleyişe yatkın, ancak Muallim Nâci'nin takdirini kazanacak derecede kudretli bir şairdir. Yaşlılık, hastalık, geçim zorluğu, içkiye düşkünlük, gurbet vb. olumsuz birçok etkene rağmen bu kadar muntazam manzumeler söyleyebilmesi, Remzî Baba'nın yabana atılır bir şair olamayacağına şahitlik etmektedir. (İnal 1988: 1417). Sicill-i Osmânî'de ise hakkında sadece şu cümleler vardır: İranîdir, harâbâtî bir derviş olup şairdir (Mehmed Süreyya 1311: 418).

İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergâh Yay.

Mehmed Süreyya (1311). Sicill-i Osmânî. C. II. İstanbul.

Gazel

Zamîr-i gülde gülâb-ı ruhun nihân olalı

Yoruldu bülbül-i hoş-nağme tercemân olalı

Ne servdir kadin ey sîm-ten ki beslememiş

Bu i'tidâlde tûbâ cinân cinân olalı

Ne bâde hâhiş eder dil ne şerbet-i gül-kand

Lebin müferrih-i yâkûtı kût-ı cân olalı

Kaşın hamı gibi mihrâbı kıble-i dil ü cân

Ne vakt gördü cediy kutb-ı âsumân olalı

Hadeng-i gamzene âmâc olundu levh-i zamîr

Yüzün gamıyla nigârâ kadim kemân olalı

Kenârım oldu sirişkimle kân-ı la'l-i akîk

Nazar-gehimden o genc-i nihân nihân olalı

Piyâle der ki harâbâtiyân-ı bâde-perest

Harâb-ı câm-ı mey olmuş mey-i mugân olalı

Nevâ-yı çeng ü neyi etmezem mecâl-i semâ‘

Sürûr-ı bezmi gam u nâle vü figân olalı

Diyâr-ı yâri ferâmûş eyledim Remzî

Enîs-i hâtırım ol yâr-ı mihribân olalı

(İnal, İbnü'l-Emin Mahmud Kemal (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. III. İstanbul: Dergah Yay. 1421.)