Madde Detay

Asıl adı Rıza Özcan olan âşık, Afyon'un Dinar ilçesine bağlı Cumhuriyet köyünde 1 Ocak 1955'te dünyaya gelmiştir. Babasının adı Ata, annesinin adı Ayşe olan Özcan’ın kendisinden küçük iki kardeşi daha bulunmaktadır. Çiftçiliği bırakan ailesi, iş gereği Dinar’a göç etmek zorunda kaldığı için ilkokul dördüncü sınıftan itibaren eğitimine Dinar’da devam etmiş ve Atatürk İlkokulu’ndan 1967'de mezun olmuştur. Dinar Lisesi ortaokul bölümünde bir yıl eğitim aldıktan sonra zanaatkâr olmak için okulu bırakıp bir terzinin yanında çıraklığa başlamış ve askere gidene kadar bu mesleği icra etmiştir. Bu yıllarda kitaplara merak sarmış, özellikle dinsel temalı kitapları edinip okumaya başlamıştır. Arapça öğrenip usul üzerine araştırmalar yapmıştır. 1975'te askere giden Rıza Özcan, önce Sivas’ta sonra Kıbrıs’ta muhabereci olarak askerlik görevini tamamlamıştır. Askerden döndükten sonra bir süre daha terzilik mesleğini icra etmiş, bu süreçte bir yıllığına İstanbul’da bulunup burada hazır giyim atölyelerinde çalışmıştır. Mesleğinden memnun olmayarak yeni arayışlar içerisine giren Özcan, bu dönemde ortaokulu dışarıdan bitirerek 1978'de Ziraat Bankası’nın açmış olduğu sınavı kazanmış ve memur olarak çalışmaya başlamıştır. Aynı zamanda devam ettiği Antalya Ticaret Lisesi Bankacılık Bölümü’nden mezun olmuştur. Ziraat Bankası’nın Dinar/Afyonkarahisar, Ağlasun/Burdur, Finike/Antalya, Antalya ve İnegöl/Bursa şubelerinde güvenlik görevlisi, takip memuru ve servis amiri olarak çeşitli pozisyonlarda meslek hayatını sürdürüp 2005'te emekliliğe ayrılmıştır. 1977'de Seyhan Özcan ile evlenen âşık; Ayşegül, Fatma ve Yasin adında üç çocuk babasıdır ve yaşantısını Antalya’da sürdürmektedir. (Nasrattınoğlu 2006 :127).

Şiirlerinde Rızai mahlasını kullanan (Nasrattınoğlu 2006: 127) âşık, şiir ile ilgilenmeye ilkokul yıllarında başlamış ve ilk şiirini ortaokul yıllarında üretmiştir. Âşık, ilk şiirinin Dinar ilçe merkezinde yer alan ve sinema filmlerinin afişlerinin sergilendiği panoda halka sunulduğunu dile getirmektedir. Şu anda saz çalmadığını ifade eden âşık, şiirlerini yazarak üretmektedir. Bazı şiirlerini ise rüyada oluşturduğunu ve uyanır uyanmaz onları yazıya geçirdiğini dile getirmiştir. Herhangi bir usta-çırak ilişkisine tabi olmamıştır ve mahlasını kendisi belirlemiştir. 1970’li yıllarda Dinar’a konser vermeye gelen halk ozanlarının kendisinde çok büyük bir etki uyandırdığını belirten âşık, yazdığı şiirlerde âşıklık geleneğinin büyük bir etkiye sahip olduğunu düşünmektedir. Gençlik dönemlerinde saz çaldığını, hatta pek çok festivalde sahne aldığını dile getiren âşık, dine ilgi duymaya başladığı andan itibaren saz çalmayı bıraktığını dile getirmiştir (Sağlam vd. 2011: 134).

500 civarında şiiri bulunduğunu ifade eden âşığın şiirlerinin bir kısmı Karınca, Yeni Çağrı, Sevgi Yolu gibi süreli yayınlarda, bir kısmı da kendisinin yayımlamış olduğu bir şiir kitabında yer almaktadır (Sağlam vd. 2011: 134). Âşık, kendisini etkileyen isimlerin başında Ahmet Yesevi, Yunus Emre ve Âşık Seyrani’nin yer aldığını belirtmektedir. Şiirleri hece ölçüsünün sekizli ve on birli kalıpları ile söylenmiş koşma ve semailerden oluşmaktadır. Şiirlerinde işlediği konular çoğunlukla dinsel konulardır. Tanrı ve peygamber sevgisi, İslam dininin nitelikleri, gençlerin yetiştirilmesi gibi konular üzerine yoğunlaşmıştır. Öğütleme, aşığın şiirlerinde baskın olarak göze çarpan nazım türüdür. Şiirlerinden bir kısmı ilahi formunda bestelenmiştir. Özcan’dan bahseden iki eser bulunmaktadır. Bunlardan ilki İrfan Ünver Nasrattınoğlu’nun Afyonkarahisarlı Halk Ozanları adlı eseri, ikincisi de Yaşar Sağlam ve Raif Öztürk’ün birlikte hazırlamış oldukları Dinarlı Şairler adlı eserdir. Her iki eserde de âşığın hayatı kısaca anlatılıp eserlerinden örnekler verilmiştir.