Madde Detay
ŞENOL MURATOĞLU, Şenay Yıldız
(d. 20.09.1961 / ö. -)
âşık, memur
(Âşık / 20. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Asıl adı Şenay Yıldız olan Şenol Muratoğlu, 20 Eylül 1961 tarihinde Kars’ın Arpaçay ilçesinin Karahan köyünde doğmuştur. Babası Hacı Murat Yıldız, annesi Kudret Hanım'dır. Şenay Yıldız, beş erkek kardeşin üçüncüsüdür. İlköğrenimini Karahan köyünde bitirdikten sonra Doğu Kars Merkez Ortaokulunda ortaöğrenimine başlar. Liseyi, Kars Cumhuriyet Lisesinde tamamlar. Askerlikte acemi birliğini 1978'de Eğridir Dağ Komando Okulunda, usta birliğini ise Kıbrıs Beş Parmak Dağlarında yapar. Gülsen hanımla evli olup üç çocuk babasıdır. Âşıklığın yanında Halk Eğitim Merkezinde âşıklık dalında usta öğretici olarak âşık yetiştirmektedir. İzmir’de yaşayan âşık, geçimini devlet memurluğu yaparak sağlamaktadır (Çoban 2011: 573).
Âşık Şenol Muratoğlu’nun âşıklığa başlamasında en büyük etken babasının ünlü ve köklü bir âşık olması, çeşitli âşıklar yetiştirmesi, bunun yanında abisi Günay Yıldız’ın da âşık olması söylenebilir. Muratoğlu rüyalarında da âşıklığın etkisinde kalır. Rüyadan uyanıp şiir yazdığı durumlar oldukça çoktur (Çoban 2011: 574). Fakat bu rüyaların âşıklık geleneğinde yer alan rüyada bade içme olayını içerip içermediği bilinmemektedir.
Muratoğlu’nun yetişmesinde usta-çırak ilişkisi de etkili olmuştur. Ortaokul ve lise çağlarında babasının Çobanoğlu gazinosunda oluşu nedeniyle Murat Çobanoğlu, Şeref Taşlıova, İslam Erdener, Rüstem Alyansoğlu gibi âşıkların yanında yetişir. Âşık, saz çalmayı babasından öğrenmiştir. Hem saz çalar hem de şiir yazar. Kültür Bakanlığında halk ozanı ve şair dalında kayıtlı kimliği bulunmaktadır. Şenay Yıldız, mahlasını kendisi seçen âşıklardandır. Mahlası hakkında şu bilgileri vermektedir: “Mahlasım Âşık Şenol Muratoğlu’dur. Babamın adı Murat’tır. Babam köklü ve bilgili bir âşıktır. Mahlasımı seçerken bunu göz ardı edemezdim (Çoban 2011: 574-575).
Âşık, şiirlerini hece ölçüsüyle yazmıştır. Her şiirinin içeriğiyle bir bütün olacak şekilde bir başlık kullanmaktadır. Şiirlerini biçim bakımından ele alındığında kalıplaşmış bir hece kalıbı ya da kafiye çeşitleri yoktur. Şiirlerinde genellikle yarım kafiyeyi kullanır. Şiirlerinde her nazım biçimini görmek mümkündür, ama çoğunlukla güzelleme nazım biçimi ağırlıktadır. Şiirlerinde ana tema aşktır. Tasavvuf konulu şiirleri de bulunmaktadır. Genelde dörtlükle yazdığı şiirlerinin yanında beş mısra şeklinde oluşturdukları da vardır. Usta malı olarak Kerem ile Aslı, Leyla ile Mecnun hikâyelerini anlatır. Kendisinin tasnif ettiği Yaşlı Baba adlı bir hikâyesi bulunmaktadır. Âşık Şenol Muratoğlu şiirlerinde aşk, gurbet, sitem, zamandan şikâyet, sevgi, hasret, din ve tasavvuf, eğitim ve öğretim gibi konuları işlemiştir (Çoban 2011: 576-577). Âşıklık geleneği içerisinde yetişmiş olan Muratoğlu'nun ustası, babasıdır. Muratoğlu'nun kendisi de çıraklar yetiştirmektedir. Geleneğin içinde yer alan hikâye anlatma, bağlama çalma, türkü söyleme, atışma ve lebdeğmezi bilmektedir.
Kaynakça
Çoban, Nermin (2011). "Âşık Murat Şenol Çobanoğlu Hayatı Sanatı Şiirleri". Kars Âşıklarının Hayatları Sanatları ve Şiirlerinden Örnekler. Ed. Kürşat Öncül. Kars: Kafkas Üniversitesi Türk Halkbilimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yay. 573-582.
Madde Yazım Bilgileri
Yazar: DR. NAGİHAN ÇETİNYayın Tarihi: 21.12.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Yayın Tarihi: 21.12.2018Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
Güncelleme Tarihi: 11.12.2020
İlişkili Maddeler
İlişkili Maddeler
Sn. | Madde Adı | D.Tarihi / Ö.Tarihi | Benzerlik | İncele |
---|---|---|---|---|
1 | MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlı | d. 1874 - ö. 1975 | Doğum Yeri | Görüntüle |
2 | TURANOĞLU, Tosun Turanoğlu | d. 1973 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
3 | AKYÜZOĞLU, Sefer Akyüzoğlu | d. 13.05.1963 - ö. ? | Doğum Yeri | Görüntüle |
4 | MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlı | d. 1874 - ö. 1975 | Doğum Yılı | Görüntüle |
5 | TURANOĞLU, Tosun Turanoğlu | d. 1973 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
6 | AKYÜZOĞLU, Sefer Akyüzoğlu | d. 13.05.1963 - ö. ? | Doğum Yılı | Görüntüle |
7 | MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlı | d. 1874 - ö. 1975 | Meslek | Görüntüle |
8 | TURANOĞLU, Tosun Turanoğlu | d. 1973 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
9 | AKYÜZOĞLU, Sefer Akyüzoğlu | d. 13.05.1963 - ö. ? | Meslek | Görüntüle |
10 | MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlı | d. 1874 - ö. 1975 | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
11 | TURANOĞLU, Tosun Turanoğlu | d. 1973 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
12 | AKYÜZOĞLU, Sefer Akyüzoğlu | d. 13.05.1963 - ö. ? | Alan/Yüzyıl/Saha | Görüntüle |
13 | MEHMET REFİKÎ, Muhammet Şanlı | d. 1874 - ö. 1975 | Madde Adı | Görüntüle |
14 | TURANOĞLU, Tosun Turanoğlu | d. 1973 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |
15 | AKYÜZOĞLU, Sefer Akyüzoğlu | d. 13.05.1963 - ö. ? | Madde Adı | Görüntüle |