Madde Detay

Bursa’da doğdu. Asıl adı Mehmed’dir. Bursa Mevlevî şeyhi Mehmed Dede’nin oğlu, Sâhib Sâlih Dede’nin de kardeşidir. Sâlim ve Safâyî’ye göreyse Sâlih Dede’nin oğludur (İnce 2005: 443; Çapan 2005: 325). Ancak M. Nâil Tuman, bu bilginin yanlış olduğu görüşündedir (Kurnaz vd. 2001: 520). Şeyhî, 1131/1718-19 yılında kardeşi Sâhib Sâlih Dede vefat edince onun yerine Yeşil İmâret Mevlevihanesine şeyh oldu. Sultan Mahmûd, kendisini İstanbul’a davet etti ama bu daveti kabul etmedi. Bursa’da uzlete çekildi ve 1151/1738-39 yılında burada öldü (Genç 2000: 257).

Kaynaklar, Şeyhî’nin Dîvân’ının olup olmadığı hakkında bilgi vermedikleri gibi şiirleri ve şairliği hakkında da bir değerlendirmede bulunmazlar. Bursalı Mehmed Tâhir, Şeyhî’ye ait Câmiu’l-Kelîm, Sülûk-nâme-i Tarîkatı Mevleviyye ve Şerhu Bahâiyye adlı eserlerin olduğunu ve fakat hiçbirinin basılmadığını söyler (Yavuz vd. 1972: 155).

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ, Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay. 195.

Akbayar, Nuri (hzl.) (1998). Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmânî (Yâhud Tezkîre-i Meşâhir-i Osmânî). C. 5. İstanbul: Kültür Bakanlığı-Tarih Vakfı Ortak Yay. 1598.

Atlansoy, Kadir (1998). Bursa Şairleri, Bursa Vefeyatnamelerindeki Şairlerin Biyoğrafileri. Bursa: Asa Kitabevi.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi, Tezkîre-i Safâyî, (Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idü’l-Eş’âr). Ankara: AKM Yay. 325.

Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr (Fatîn Tezkiresi). Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [erişim tarihi: 05.01.2014]. 252.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Tezkîre-i Şu’arâ-yı Mevleviyye. Ankara: AKM Yay. 257.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkîretü’ş-Şu’arâ, Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay. 443.

İpekten, Halûk, Mustafa İsen, Recep Toparlı, Naci Okçu ve Turgut Karabey (1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Ankara: KTB Yay. 

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay. 520-21.

Şemseddin Sâmî (1314). Kâmûsu’l-Âlâm. C. 4. İstanbul: Mihran Matbaası. 2894.

Yavuz, Fikri ve İsmail Özen (hzl.) (1972). Bursalı Mehmed Tahir, Osmanlı Müellifleri. C. 1. İstanbul: Meral Yay.155.

Gazel

Fikr-i lebin itdi dilimi hûn ile memlû

Şol şîşe gibi bâde-i gülgûn ile memlû

Bir arsageh-i aşkdır olsa aceb olmaz

Her gûşesi sad Vâmık u Mecnûn ile memlû

Erbâb-ı dil olmaz yine mesrûr olursa

Ceyb-i dili gencîne-i Kârûn ile memlû

Ser-sebzi-i bâg-ı emele çâre mi vardır

Âlem ki ola va’de-i kemmûn ile memlû

Bu tarzda mestâne gazel olsa da olmaz

Peymâne-i dil Şeyhî gül-efsûn ile memlû

(Çifçi, Ömer (hzl.). Fatîn Davut, Hâtimetü’l-Eş’âr, (Fatîn Tezkiresi). Ankara: KTB. Yay. E-kitap: http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/belge/1-83503/fatin-davud---hatimetul-esar.html [erişim tarihi: 05.01.2014]. 252.)