SÜCÛDÎ

(d. ?/? - ö. ?/?)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 16. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Latîfî’ye göre Priştineli, diğer kaynaklara göre Kalkandelenlidir. Sehî Bey ise sadece “Rumeli’dendir” demekle yetinir. Pîrî Paşa ve Tâcî-zâde Ca’fer Çelebi’den eğitim aldı. Yavuz Selim’in son sadrazamı Pîrî Paşa’nın yardımıyla divan kâtibi oldu, sonra bölüğe geçerek silahdar kâtipliği yaptı. Yavuz Selim ve Kanunî dönemlerinde silahdar kâtibi olarak çalıştı. Aynı görevde iken Kanunî devri ortalarında Hacca giderken yolda öldü. İshak Çelebi’nin Selîm-nâme’sinin devamı mahiyetinde bir Selîm-nâme (Nüshaları: Viyana Milli Kütüphane, No. 992; Topkapı Sarayı Kütüphanesi, Revan No. 1284/1) kaleme almıştır. Yavuz’un tahta çıkışıyla (Safer 918=Mayıs 1512) başlayan bu Selim-nâme’de padişahın İran seferi, Mercidabık, Suriye ve Mısır seferleri etraflıca anlatılmaktadır. Eser mensur olup yer yer çeşitli nazımlarla ve tarih beyitleriyle süslenmiştir. Âşık Çelebi’ye göre göre oldukça sanatlı olan İshak Çelebi’nin eserine nazaran Sücûdî’ninki daha açık ve anlaşılır bir dille yazılmış ve daha makuldur. Âşık Çelebi, şairin aşırı içki düşkünlüğü sebebiyle bazılarının Sücûdî mahlasını “Süci iti” şeklinde telaffuz ettiklerini, şairin böyle söyleyenlere karşı verdiği müstehcen bir cevabını da tezkiresine kaydetmiştir. Latîfî şiirde pek yetenekli olmadığını ve “kendi hâlince” nesri bulunduğunu söylerken, şiirlerini sade bir dille yazdığı tezkire yazarlarının ortak görüşüdür. Kaynaklarda Revânî’nin Yavuz Selim için yazdığı “berf” redifli kasideyi padişahın redifinden dolayı nahoş bulması üzerine latife yollu “Soğuk sözlerle dondurdun cihânı / Başuna tolular yağsun Revânî” beytini söylediği, Revânî’nin de “Yüzün dokunmaduk yir yok cihânda / Anunçün sana didiler Sücûdî” beytiyle karşılık verdiği kayıtlıdır.

Kaynakça

Akbayar, Nuri (hzl.) (1996). Mehmed Süreyyâ, Sicill-i Osmanî. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yay.

Babinger, Franz (1992). Osmanlı Tarih Yazarları ve Eserleri. çev. Coşkun Üçok. Mersin: KB Yay. 

Canım, Rıdvan (hzl.) (2000). Latîfî, Tezkiretü’ş-Şu’arâ ve Tabsıratü’n-Nuzemâ. Ankara: AKM Yay.

İsen, Mustafa (hzl.) (1994). Künhü’l-Ahbâr’ın Tezkire Kısmı. Ankara: AKM Yay.

Kılıç, Filiz (hzl.) (2010). Âşık Çelebi, Meşâ’irü’ş-Şu’arâ (İnceleme-Metin). İstanbul: İstanbul Araştırmaları Enstitüsü Yay.

Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli Nazmî, Mecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.

Köksal, M. Fatih (2007). “Sücûdî”. Türk Dünyası Edebiyatçılar Yazarlar ve Şairler Ansiklopedisi. C. 7. Ankara: AKM Yay. 653-654.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatçı (hzl.) (2001). Nail Tuman, Tuhfe-i Nâ’ilî. Ankara: Bizim Büro Yay.

Kutluk, İbrahim (hzl.) (1978). Kınalızâde Hasan Çelebi, Tezkiretü’ş-Şu’arâ. Ankara: TTK Yay.

Müstakîm-zâde Süleymân Sa’deddîn. Mecelletü’n-Nisâb fi’n-Neseb ve’l-Künâ ve’l-Elkâb. Süleymaniye Kütüphanesi, Hâlet Ef. No. 628, vr. 250a.

Sehî (1325). Tezkire-i Sehî. İstanbul: Matbaa-i Âmidî.

“Sücûdî” (1998). Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 59.

Şemseddîn Sâmî (1314). Kâmûsu’l-A’lâm. İstanbul: Mihrân Matbaası.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: PROF. DR. MEHMET FATİH KÖKSAL
Yayın Tarihi: 05.09.2013
Güncelleme Tarihi: 28.10.2020

Eserlerinden Örnekler

  GAZEL 

 Zerrece yog ise mihrüñle n’ola ragbetümüz

 Vardur ey meh yine yirden göge dek minnetümüz

 Bezm-i ışkuñda yanup yakılalum şem’-sıfat

 Çünki pervânelerüz yanma durur san’atımuz

 Kanı Mecnûn göre Leylâ saçuñ âşüftelerin

 Kanı Ferhâd içe Şîrîn mi bile şerbetümüz

 Mescid ü savma’ada kadrimüz olmasa ne var

 Gel e mey-hâneye zâhid göresin hürmetümüz

 Seg-i kûyuñ bize yâr olmadı emrüñ sımayup

 N’idelüm pâdşehüm işlemedi devletümüz

 Husrevâ meclisimüzden leb-i şîrînüñ içün

 Gider agyâruñı telh eylemeyüp sohbetümüz

 Ka’be kûyında Sücûdî_eylemezem gayra sücûd

 Kaşı mihrâbınadur kıble hakı niyyetümüz

(Köksal, M. Fatih (2012). Edirneli NazmîMecma’u’n-Nezâ’ir. http://ekitap.kulturturizm.gov.tr/dosya/1-292688/h/edirneli-nazmi-mecmaun-nezair.pdf.1063)


İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1MUÎDÎd. ? - ö. 1546 ile 1568-69 arasındaDoğum YeriGörüntüle
2SÂİDÎ, Mektubî-zâde Mehmed Sâidî Çelebid. ? - ö. 1533Doğum YeriGörüntüle
3FAKÎRÎd. ? - ö. 1526Doğum YeriGörüntüle
4MUÎDÎd. ? - ö. 1546 ile 1568-69 arasındaDoğum YılıGörüntüle
5SÂİDÎ, Mektubî-zâde Mehmed Sâidî Çelebid. ? - ö. 1533Doğum YılıGörüntüle
6FAKÎRÎd. ? - ö. 1526Doğum YılıGörüntüle
7MUÎDÎd. ? - ö. 1546 ile 1568-69 arasındaÖlüm YılıGörüntüle
8SÂİDÎ, Mektubî-zâde Mehmed Sâidî Çelebid. ? - ö. 1533Ölüm YılıGörüntüle
9FAKÎRÎd. ? - ö. 1526Ölüm YılıGörüntüle
10MUÎDÎd. ? - ö. 1546 ile 1568-69 arasındaMeslekGörüntüle
11SÂİDÎ, Mektubî-zâde Mehmed Sâidî Çelebid. ? - ö. 1533MeslekGörüntüle
12FAKÎRÎd. ? - ö. 1526MeslekGörüntüle
13MUÎDÎd. ? - ö. 1546 ile 1568-69 arasındaAlan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
14SÂİDÎ, Mektubî-zâde Mehmed Sâidî Çelebid. ? - ö. 1533Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
15FAKÎRÎd. ? - ö. 1526Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
16MUÎDÎd. ? - ö. 1546 ile 1568-69 arasındaMadde AdıGörüntüle
17SÂİDÎ, Mektubî-zâde Mehmed Sâidî Çelebid. ? - ö. 1533Madde AdıGörüntüle
18FAKÎRÎd. ? - ö. 1526Madde AdıGörüntüle