Madde Detay

Diyarbakır’da doğdu. Asıl adı Osman'dır. Bengî-zâde, Bengî-zâde Hacı Osman Efendi olarak tanındı. Tahsilini memleketinde tamamladı. Bazı yöneticilere nedimlik yaptı.  Dîvân’ındaki “Pâk-dâmenle girip halkaya yâ hû diyerek / Halvetî tekye-nişîn zikr-i nihânı severin” (vr. 84a) beytinde belirttiği gibi Halvetî tarikatına intisap etti. 1150 yılı sonlarında (1738) vefat etti. 

Millet Kütüphanesi Ali Emirî Koleksiyonu 34 AE Manzum 234/2 numarada kayıtlı bir mecmuanın 67b-87a sayfaları arasında bir Dîvânçe'si vardır. Dîvânçe, 2'si na-tamam 63 gazel ihtiva etmektedir. Bengî-zâde Hacı Osman Efendi ile aynı mahlası taşıyan ve Şaban 1094/Temmuz 1683’te vefat eden (Çukurlu 2012: 1-2) Edincikli/Aydıncıklı Şûhî Bengî-zâde Mehmed Çelebi farklı şairlerdir. Alî Emirî Efendi, Şûhî’nin şiirlerini "zarif " bulur (Güner vd. 2003: 31). Şiirleri genellikle rindâne ve âşıkânedir.

Bengî-zâde Hacı Osman Şûhî Efendi. Dîvân. İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emirî Koleksiyonu. 34 AE Manzum 234/2. 67b-87a.

Çukurlu, Azime (2012). Şûhî Bengîzâde Dîvânı ve Tahlili. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.

Güner, Galip ve Nurhan Güner (hzl.) (2003). Ali Emîrî Efendi Esâmî-i Şu‘arâ-yı Âmid. Ankara: Anıl Matbaa ve Ciltevi Yay. 31-32.

Kurnaz, Cemâl ve M. Tatçı (hzl.) (2001). Mehmed Nâil Tuman, Divan Şairlerinin Muhtasar Biyografileri, C. I-II. Ankara: Bizim Büro Yay. 505.

Türk Dünyası Ortak Edebiyatı, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi (2007). “Şûhî”. C. 8. Ankara: AKM Yay. 123-124.

Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi (1998). “Şûhî Osman Efendi (Bengizâde)”. C. 8. İstanbul: Dergâh Yay. 182-183.

Gazel

Yeni başdan yine bir şûh-ı cihânı severin

Gönül eglencesi bir tâze cevânı severin

Saht-rû-meşreb (ü) bed-hû kem-ayârı sevmem

Şöyle bir câna yakın rûh-ı revânı severin

Sahn-ı bâgçede sevemem açacak sâde güli 

Dili bülbül teni gül gonce-dehânı severin

Meyl edip su gibi her yana revân eylemezem

Hatt-ı neşküfteye her dem cereyânı severin

Bâgda servin kad-i bâlâsına meyl etmez isem

Dahı yeni irişen tâze fidânı severin

Pâk-dâmenle girip halkaya yâ hû diyerek

Halvetî tekye-nişîn zikr-i nihânı severin

Nakdi olsa dahı ‘ömr mesniyeyile dırâz

Cân u dilden yine nev-reste cevânı severin

Her ne rütbe bana ser-keşlik ederse yârim

Vasl-ı ümmîd hayâli ile anı severin

Kulak asmam Şuhiyâ her sözi ben dinleyemem

Pür-letâyifle suhan-dâr zebânı severin

(Bengî-zâde Hacı Osman Şûhî Efendi. Dîvân. İstanbul Millet Kütüphanesi Ali Emirî Koleksiyonu. 34 AE Manzum 234/2. 83b-84a.)