Madde Detay

18. yüzyılda Antep’te doğdu ve burada yaşadı. Ebû Sa'îd Muhammed Hadîmî adlı birinin düştüğü tarihe göre 1133/1720’de dünyaya geldi:

Geldigi demde vücûda söyledüm târîhini

Irk-ı Tâhir’den vücûda geldi Tâhir yümn-i tâm

Ölüm tarihi tam olarak bilin­memektedir. Tâhir’in, Mehmed adlı oğlundan doğup, ismi Ahmed konan toru­nunun doğumuna yazdığı bir tarihten yola çıkarak 1184/1770’lerde hayatta olduğunu söyleyebiliriz. Yazdığı bir tarih manzumesinden anlaşıldığına göre Tâhir Efendi 12 Sefer 1175/12 Eylül 1761 tarihinde 43 yaşlarında iken medreseden icazet almıştır:

Hamdü li’llâh kim Hudâ tevfîkini kıldı refîk

Oldı ol zât-ı mutahhar izn-i üstâda sezâ

Hâdimî’ye rihleti oldı müyesser târihi

İsmi Tâhir cismi Tâhir şâd olup aldı duâ

Çevresinde yaşanan pek çok olaya tanıklık eden şair, bunlar hakkında tarihler yazmıştır. Tâhir, Mehmet Efendi adındaki oğlu için bir tarih söyle­miştir (Yener 1934: 14). Mehmed isimli oğlundan doğan ve adı Ahmed olan torununun doğumuna da tarih düşmüştür ((Yener 1934: 15). Bir rivayete göre torunu bayramda doğduğu için, ona Iydî adı da verilmiştir. (Yener 1934: 16)

Tahir’in alim, fazıl bir kişi olduğu, zama­nın şuarasının kendisine yazdığı methiyelerden anlaşılmaktadır. 1173/1759 yılının kış mevsimi çok kurak geçmiş; şubat ayındaki aşırı soğuktan sonra kar yağmış ve Tâhir, bu duruma bir tarih beyti yazmıştır (Yener 1934: 17). Tâhir’in bir gazeli, Kilisli Meylî tarafından, bir başka gazeli ise Fenâyî tarafından tahmis edilmiştir. Kilisli Hâkî Efendi‘nin bir gazelini de Tâhir Efendi tahmis etmiştir. Bu tahmisin sadece bir bendi günümüze ulaşabilmiştir.

Göğüş, Oğuz (1962). Gaziantepi Tanıtıyoruz I. Gaziantep.

Güzelbey, Cemil Cahit (1967). “Geçmiş Yıllarda Gaziantep'e Düşen Büyük Karlar”. Gaziantep Kültür Dergisi (10): 101.

Yakar, Halil İbrahim (2013). Antepli Divan Şairleri. Gaziantep: ycm Yay.

Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.

Tarih 1

Reîs ide anı Mevlâ’sı hâss ile âmma

Açıldı gonca-i nev târih ol ulu nâma 1158 (1745)

(Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.14.)

Tarih 2

Târîh-i velâdet-i Şeyh Ahmed bin Mehmed

Kabûl eyle duâ-yı Tâhir’i târîh idüp yâ Rab

Muhammed hürmetine ola bu Ahmed Sinâne’ddîn

(Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.15.)

Tarih 3

Târihini didi bu Tâhir Dede

Kad ca‘e Şeyh Ahmed[-i] Iydî Dede 1184(1770)

(Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası.16)

Tarih 4

Bahtumı gör târih idüp Tâhirâ

Düşdi benüm tâli’ime kara kar 1173(1759)

(Yener, Şakir Sabri (1934). Gaziantep Büyükleri. Gaziantep: Gaziantep Halk Fırkası Matbaası. 17)