Madde Detay

Tahsin Efendi'nin kimliği, ailesi ve çevresi hakkında edinebildiği­miz bilgiler oldukça sınırlıdır. Asıl adı Mehmed olan şair İstanbul'da doğdu. Sadr-ı Ali Oda­sı'na girdi, Haceganlık rütbesine ulaştı. 1213/1798-99 yılında Sadaret mektupçuluğu göreviyle Mı­sır'a gönderilen Ordu-yi Humayun'da bulundu. Dönüşünde aynı göreve devam etmekte iken Rumeli'ye gönderildi. Mehmed Süreyya'ya göre, Tahsin Efendi'nin Sadr-ı Ali Odası'nda göreve başlaması Recep 1221/ Eylül-Ekim 1806'dadır. Mehmed Süreyya'nın (1308-15: 48) verdiği bu tarihle Fatin Efendi'nin (Çifçi 32) verdiği bilgiler çelişmektedir. Tahsin Efendi, Rebiülevvel 1222/ Mayıs-Haziran 1807'de bu görevinden ayrıldı. Bu günlerde Rusçuk'a dönmekte olan Alemdar Mustafa Paşa, açıkta bulunan Tahsin Efendi'yi beraberinde götürdü. Tahsin Efendi, Nizam-ı Cedid'in ihyası ve III. Selim'in tekrar tahta çıkarılması konusunda telkinlerde bulundu. Sadaret kaymakamı Caniklizade Tayyar Mahmud Paşa'nın göre­vinden azledilerek Yenipazar'da ikamete mecbur edilmesinden sonra, Çavuşbaşılığa tayin edildi ve böylece Alemdar Mustafa Pa­şa'nın yanından ayrıldı. 19 Safer 1223 Safer / 16 Nisan 1808'de Çavuşbaşı; 19 Recep 1223/10 Eylül 1808'de Baruthane nazırı oldu. Aynı yılın 23 Şaban 1223/ 14 Ekim 1808'de de defterdarlık göreviyle taltif edildi.

Tahsin Efendi, 27 Ramazan 1223/ 16 Kasım 1808 Kadir Gecesi'nde çıkan isyan sonucunda Alemdar Mustafa Paşa taraftarı olmakla suçlandı. İlk önce kaçmakta başarılı olduysa da daha sonra yakalandı, arkadaşı Musta­fa Refik Efendi ile birlikte parçalanarak öldürüldü. Yedikule'ye defnedildi. Daha sonra kemikleri çıkarılıp, Gülhane Parkı karşısın­daki Zeynep Sultan Camii Mezarlığı'na gömüldü. Olayın, 26 Ramazanı'nda patlak vermesini esas alan Fatin Efendi ile İsmail Hami Danişmend, Tahsin Efendi'nin 15 Kasım 1808'de öldürül­düğünü ileri sürerler. Alemdar Paşa'nın ölümünün 27 Ramazan öğle veya ikindi vakti gerçekleştiğini belirtir. Tuhfe-i Nâilî'de ise, sadece Ramazan 1223/Ekim-Kasım 1808 tarihi verilir. 

Tahsin Efendi'nin şiirine rastlamadığını belirten Fatin Efendi, Divan-ı Humayun Beylikçisi İzzet Bey'in Dîvânı'nda bulunan ve müştere­ken yazılan bir gazelini örnek olarak sunar (1271:32-33).

Fatîn Dâvûd (1271). Tezkire-i Hâtimetü’l-Eş'âr. İstanbul: Taşbaskı.32-33.

M. Şemseddin Sami (1996). Kâmûsü'l-Alam.  Kaşgar Neşriyat. İstanbul. III/1629.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî. Matbaa-i Âmire. İstanbul. II/48.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.). Tuhfe-i Nâilî, Mehmed Nâil Tuman. Ankara. Bizim Büro Yay. I/127.

Gazel

Sîh-i gamında laht-ı ciger kim kebâb olur