Madde Detay

Adı Mehmed'dir. İstanbul'da doğmuştur. Balatlı olup (Erdem 2001: 102) Değirmenci-zâde diye tanındı. Belîğ’in Kiremitçi-zâde şeklinde yazması doğru değildir (Kurnaz 2001: 665/2828). Yeniçeri iken yeniçerilerden ve Bektaşîlerden ayrılıp Mevlevî oldu. Arzî Dede tarafından yetiştirildi (Genç 2000: 361). 1079/1668-69 senesinde vefat ettiği kayıtlıdır (Çapan 2005: 387, İnce 205: 386; Özcan 1989: 3/682; Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97. 3/465; Kurnaz 2001: 665/2828). Galata Mevlevihanesi civarına defnedildi (Genç 2000: 361).

Şaka yollu şiirleri, eğlenceli ve hayata düşkün olanların dilindendir (İnce 2005: 386). Kaynaklar Bahariye Kasidesi'ni önemseyerek iki örnek beyit veriyor.

Abdulkadiroğlu, Abdulkerim (hzl.) (1999). İsmail Belîğ Nuhbetü’l-Âsâr Li-Zeyli Zübdeti’l-Eş’âr. Ankara: AKM Yay.

Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay.

Erdem, Sadık (1988). "Mehmet Salih Yümnî-Tezkire-i Şuara-yı Yümnî". Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi. (55): 85-103.

Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay.

İnce, Adnan (hzl.) (2005). Tezkiretü’ş-Şu‘arâ Sâlim Efendi. Ankara: AKM Yay.

Kurnaz, Cemal ve Mustafa Tatcı (hzl.) (2001). Mehmet Nâil Tuman, Tuhfe-i Nâilî- Dîvân Şâirlerinin Muhtasar Biyografileri. C.II. Ankara: Bizim Büro Yay.

Mehmed Süreyya (1308-15/ 1890-97). Sicill-i Osmânî C. III. İstanbul: Matbaa-i Âmire.

Özcan, Abdulkadir (hzl.) (1989). Şeyhî Mehmed Efendi Şakâ’ik-i Nu’mâniyye ve Zeyilleri “Vakâyiü’l-Fuzalâ”. C.3. İstanbul: Çağrı Yay.

Yine hancer be-dest ol dil-rübâ mestâne olmak var

Yine bu hây u hûy ol âfet-i devrâne olmak var

Ya vuslat el vere ya göstere yüz sûret-i hicrân

Yüri var arz-ı hâl it ey dil-i şeydâ ne olmak var

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 387.)

Bahâriye

Görüp peyk-i bahârı cünd-i gülşen

Didiler nergise hep dîde rûşen

Dikildi tug-ı şâhî sahn-ı bâga

Çeküp tîgın zırıh-pûş oldu sûsen

(Genç, İlhan (hzl.) (2000). Esrar Dede Tezkire-i Şu’arâ-yı Mevleviyye: İnceleme-Metin. Ankara: AKM Yay. 361.)

Şol kadar tutdum siper sînem hadeng-i yâra kim

Haşre dek hâk-i mezârım kazsalar peykân çıkar 

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 387.)

Der-nasîhat-ı Ehl-i Keyf

Seherî gel gıdânı nûş eyle

Benden al ehl-i keyf isen pendin

Çek başın hâba yok bâz eyle bâzâr

Uyanup nûr içinde bul kendi kendin  

(Çapan, Pervin (hzl.) (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî: Nuhbetü’l-Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr İnceleme-Metin-İndeks. Ankara: AKM Yay. 387.)