Madde Detay

Yavsî’nin asıl adı Muhyiddin Muhammed’dir ve İskilip’te doğmuştur. 16. yüzyılda yaşadığı bilinen şairin doğum tarihi ile ilgili kaynaklarda herhangi bir bilgi yoktur. Niyazi Ünver’in Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi’nde belirttiğine göre, Yavsî’nin babası Mustafa el-İmadî’dir. Matematikçi Ali Kuşçu da (ö. 1474) Şeyh Yavsî’nin amcası ve kayınpederidir. Osmanlı tarihinde dört defa şeyhülislamlık yapan Sunullah Efendi de (ö. 1612), Şeyh Yavsî’nin sülalesindendir. Şeyh Yavsî amcası Alaaddin Kuşçu’ya hizmet etmiş, ilmî açıdan kendisinden yararlanmış, hadis rivayetiyle ilgili icazetini amcası Ali Kuşçu’dan almıştır. II. Murad devri âlimlerinden Alaaddin Ali Tusî’den de ders görmüştür. Ali Kuşçu’nun vefatından sonra Şeyh Musliheddin Kocavî’nin yanında tasavvuf eğitimi almıştır. Daha sonra ise Yavsî, Şeyh İbrahim Kayseri’ye (ö. 1482) intisap etmiştir. Sultan II. Beyazid’in sevgisini kazanmış ve sultan onun adına Sultan Selim Camii yakınında bir tekke inşa ettirmiştir. Şeyh Yavsî, gerek tasavvuf, gerekse şer’i ilimlerde iyi yetişmiş, devrinin en meşhur mutasavvıfları arasına girmiş, hayatı boyunca ilim ve irfanla uğraşarak yaşamış, Osmanlı devleti ve toplumuna da II. Ebu Hanife lakabıyla meşhur olmuş, Ebussuud Efendi gibi büyük bir evladı hediye etmiştir. Yavsî, İskilip’te 1524 yılında vefat etmiştir. Türbesi kendi adıyla anılan cami’in yanında bulunmaktadır (2007: 591-592). 

Bursalı Mehmed Tahir Efendi Osmanlı Müellifleri adlı eserinde, Yavsî’nin eserlerinin Şerhu alâ varidat-ı Kübra li'ş-Şeyh Bedreddin-i Simavî, Talikat alâ tefsiri'l-Beyzavi, Risale fi ahvali's-sülûk ve bazı arifane risaleleri olduğunu belirtmiş ve eserlerinin basılmadığını ifade etmiştir (1972: 226).

Ünver, Niyazi (2007). “Yavsî”, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi. C. 8. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay. 591-592.

Yavuz, A. Fikri, İsmail Özen (hzl.) (1972). Bursalı Mehmed Tahir Efendi Osmanlı Müellifleri. C. 1. İstanbul: Meral Yay.