Madde Detay

Elazığ’da, Cumhuriyetin ilk muallimlerinden Tevfik Bey ve Mürşide Hanım’ın çocuğu olarak dünyaya geldi. İlk, orta ve liseyi bu kentte okudu. Çocukluğu, çocuk dergi ve kitaplarından habersiz geçti. Çünkü o yıllarda Anadolu’nun İstanbul’dan uzak illerine gazete ve bazı dergiler üç-dört gün sonra gelirdi. O yıllarda yayınlanan tek çocuk dergisi olan Doğan Kardeş’in adını İstanbul’a geldikten sonra öğrendi.

Liseye, edebiyat öğretmenin de özendirmesiyle Varlık dergisi okuyarak başladı. Yeni yeni başyapıtlarını vermekte olan Sait Faik, Orhan Veli, Yaşar Kemalleri okumaktan kendini alıp öteki derslere veremiyordu. Lise son sınıfta bir yerel gazetede köşe yazıları yazmaya başladı. Bu arada Cumhuriyet gazetesinin açtığı 1958-1959 yılı Yunus Nadi Röportaj Müsabakasına, "Harput'un Babaları" adlı röportajıyla katıldı ve yayımlanmaya değer görüldü.

1959 yılında İstanbul’a gelerek Hukuk Fakültesi'ne girdi. Burayı ikinci sınıfta bırakıp, 1961 yılında Çapa Öğretmen Okulu'ndan mezun olarak İstanbul Sağmalcılar’da ilkokul öğretmenliğine başladı. 1986 yılında emekli oldu. Daha sonra Yeni Dünya Yayınevi'nin yönetmenliğini, ardından sıra ile Yuva, Özer ve Serhat yayınevlerinde editör olarak çalıştı. 2010 yılında Cağaloğlu’ndan ayrıldı (Korkut 2006).

Yazarın seyrek de olsa Varlık, Cumhuriyet Kitap Eki gibi süreli yayınların yanında Türkiye’de çocuklar için çıkarılan ilk edebiyat dergisi olan Kırmızıfare için yazdı. Kitap çalışmalarına derlemelerle başladı. İlkin 1960’lı yıllarda öğretmen ve örgütlenmesi ile ilgili bir seminerin konuşmalarını Sorunlarımız adı ile kitaplaştırdı. Öğretmen ve öğrencilerin sağlık sorunlarını irdeleyen Eğitim Kurumlarında Sağlık ile dört ciltlik T.C Milli Eğitim Mevzuatı derleme kitaplarının yanında 1989’da Gel Zaman Git Zaman adlı ilk çocuk kitabı yayımlandı. Bunun ardından çocuklara masal ve öykü kitapları yazmayı sürdürürken halk edebiyatının çocuklarla buluşan türleri üzerine araştırma, inceleme çalışmalarını kitaplaştırdı. 1993-1996 yıllarında daha çok günümüz çocuk kitabı yazarlarının metinlerinin yer aldığı birinci, ikinci, üçüncü sınıflar için Türkçe ders kitaplarını yazdı ve aynı hava ile ilkokullar için çıkarılan aylık Eğitim Ünite Dergisi'nin yayın yönetmeliğini yaptı. 2000 yılında liseler ve yetişkinler için Deprem Bilgisi ve Deprem Anlatıları kitabıyla tarih boyunca yaşanmış depremler üzerine yazılmış anıları, anlatıları, şiirleri bir araya getirdi.

Yazarın, Fil Olmak İstemeyen Fil Yavrusu kitabına,1991 Sıtkı Dost Çocuk Edebiyatı mansiyon ödülü verildi. Türkiye Yayıncılar Birliğinin 1990 yılında açtığı Doğa ve Çevreyi Koruma Öykü Yarışması'nda "Muhterem Büyüklerim" adlı öyküsüne üçüncülük ödülü verildi.

Türkiye Yazarlar Sendikası, Dil Derneği, Çocuk ve Gençlik Yayınları Derneği ile BESAM üyesi olan yazar evlidir. Evren adlı bir kızı, iki torunu vardır.

Anadilinin ilk kaynağı olan annesinin konuşmalarını daima manilerle, deyimlerle, atasözleri ve tekerlemelerle yapmasının etkisi, yazarın yazdıklarına da yansımıştır. Çocuk edebiyatına masallarla giren yazarın ilk kitabı Gel Zaman Git Zaman’a uzun bir tekerleme ile başlar. Geleneksel masal tekerlemelerinin ögelerinden yararlanarak oluşturduğu şiirsel bir akıştaki uzunca tekerlemesinin abartılı, şaşırtmalı, gerçeküstü söylemiyle okurların düş güçlerini gıdıklayarak onları masalları okumaya hazırlar (Sezer 1989). Yazar, çeşitli coğrafyalarda anlatılmış masalların kiminin tiplerinden, kiminin kurgusundan esinlenerek değişik bir çeşni ile yepyeni bir anlatı ortaya koyar. Öğretmenlik mesleğinin etkisiyle olmalı ki anlattığı her masalı fabllar gibi bir teze oturtur (Çotuksöken Nisan 1990). Daha sonraları yayımlanan Düş Göremeyen Padişah kitabında ise yazar, padişahın söylenegelmiş özelliklerinin dışında kurgusu ile teması ile yepyeni özgün masallar anlatır. Nedense masallarının padişahları hep saf ve biraz da sevimli olmalarına karşın halklarından çok kendi kendileriyle haşır haşır neşirdirler.

Turan Yüksel’in ilk hikâye kitabı, Bu Kitabın Adını Siz Koyun'un sonu “Sevgili çocuklar okuduğunuz bu kitap için düşündüğünüz bir adı yazın bize gönderin.” diye biter. Aynı şekilde radyo çocuk saatinde de okunan hikâyenin bitiminde kitaba bir ad istenir. Sonunda gelen mektuplara göre çoğunluğun isteği doğrultusunda kitabın ikinci baskısı Kapıdan Gelen Ses adıyla yapılır (Akal 2001). Böylece çocuklar kitabın oluşumuna el atmış olurlar. Aslında kitabı okurken içine girmiş oluyorlar. Çünkü kitapta, antik açıkhava tiyatrosunda ders yapan beş çocuğa bir harabe kapının yıkıntıları içinden gelen ses onlara her gün masal anlatır ve sonunda bu masala ad verilmesini ister (Çotuksöken Mayıs 1990). Kitabın ikinci baskısında da masalın yerini halk bilmeceleri alır ve bilmecelerin yanıtları istenir. Böylece okur kitabın içine çekilirken onun araştırmacı bir ruhla düşünmesi sağlanır (Erdoğan 2001).Yazarın daha sonra yayımladığı, Bilmece Amca’da olduğu gibi hikâye kitaplarında bu özellik az ya da çok görülür. Yazarın okulları hedefleyerek hazırladığı Hacivat ile Karagöz, Ninnilerimizden Seçmeler, Türk Bilmecelerinden Seçmeler araştırma inceleme kitapları öğrenciye olduğu kadar öğretmen ve yetişkinlere de alanlarıyla ilgili gerekenleri belli bir düzende vermektedirler. Bunun yanında kitaplardaki seçkilerle unutulmaya yüz tutan geleneksel halk edebiyatımızın yaşatılması da amaçlanmıştır (Yılmaz 2007).