Madde Detay
ZEYREK-ZÂDE, Es-Seyyid Abdurrahman Efendi
(d. ?/? - ö. 15 Şaban 1085/14 Kasım 1674)
divan şairi
(Divan/Yazılı Edebiyat / 17. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4
Emrullah Efendi’nin oğlu Ahmed Efendi’nin oğludur. Şakayık Zeyli'ni yazan Uşşâkî-zâde'nin akrabasıdır. Babası Ahyolı kadılığından azledilen Kadı Ahmed Efendi'dir. Önce Yûnus Efendi, daha sonra Hoca Ömer Efendi'den mülazım oldu. Kırk akçe medreseden mazul oldu. Ramazan 1042/ Mart-Nisan 1633'te Mesih Paşa harici elde etti. Şevval 1048/ Şubat-Mart 1639'da Hasan Efendi Medresesi’ne atanıp Cemaziyelevvel 1050/ Ağustos-Eylül 1640'da Zâl Paşa müderrisi oldu. Rebiülevvel 1051/ Haziran-Temmuz 1641'de Mustafa Ağa Medresesi’ne atandı. Daha sonra Sahn-ı Semân’a tayin edildi. Safer 1053/ Nisan-Mayıs 1643'te Bağdat kadılığına atandı. Cemaziyelevvel 1054/ Temmuz-Ağustos 1644'te mazul oldu. Rebiülevvel 1057/ Nisan-Mayıs 1647'de Medine kadılığına layık görülüp, Cemaziyelevvel 1058/ Mayıs-Haziran 1648'de azlolundı. Aynı sene Şabanı/ Ağustos-Eylül 1648'de Anadolu sadareti ile görevlendirilip arpalık bedeli olarak Ayasofya ve Süleymaniye, Sultan Mehmed Han vakıflarından ise ellişer akçe tayin ile 1061 sonları/ 1651'de Mudanya kazası arpalığı verildi. 1063/1652-53'te Rumeli sadâretine atandı. Daha sonra ikinci defa Medine kadılığına atandı. Muharrem 1067/ Ekim-Kasım 1656'da ayrıldı. Aynı yıl Şevvali/ Temmuz-Ağustos 1657'de Antep kazası arpalık olarak verildi. Muharrem 1069/ Eylül-Ekim 1658'de Bâli-zâde üzerinden Yanbolı kazasıyla değiştirildi. Recep 1072/ Şubat-Mart 1662'de Gümülcine arpalığı ile değiştirildi. Cemaziyelevvel 1080/ Eylül-Ekim 1669'da Anadolu sadareti olmuşken, aynı sene Recebi/ Kasım-Aralık 1669'da meydana gelen Yenişehirli Turhan Begzâde davası nedeniyle işlemediği suçlar ile cezalandırılıp azledildi ve Gelibolu kazası arpalık olarak verildi. 15 Şaban 1085/ 14 Kasım 1674'de vefat etti. Debbâg-zâde Mescidi civarına defnedildi. Talik hatta usta idi. Kadı, Mültekâ ve Hidâye benzeri kitaplara haşiye yazdı (Kissling 1965: 426).
Kaynakça
Kissling, Hans Joachim (hzl.) (1965). Usâqizâde’s Lebensbeschreibungen berühmter gelehrter und Gottesmänner Des Osmanischen Reiches İm 17. Jahrundert (Zeyl-i Saqâyıq). Wiesbaden: Otto Harrassowitz. 426