MEHMED NÂZIM [PAŞA]

(d. 1849 / ö. 17 Aralık 1926)
şair, yazar
(Yeni Edebiyat / 19. Yüzyıl / Anadolu-Osmanlı-Türkiye)
ISBN: 978-9944-237-86-4

Üsküdar’da doğdu. İptidaî ve rüşdî mektepte öğrenim gördü. Arapça ve Farsçadan özel dersler aldı. Fransızca öğrendi. Da’âvi Nezareti Evrak Odasına mülâzemetle girdi. Adliye İcra Cemiyeti Zabıt Kitabetinde başmümeyyiz muavini oldu. Bu dönemde “Cerîde-i Mehâkim” dergisinin ilk yazı işleri müdürlüğünü yaptı. Ahmet Mithat Efendi’nin çıkardığı İttihad gazetesinde yazılar yazdı. Ziya Paşa, Adana valisi iken kendisini Adana mektupçuluğuna atadı. Konya, Bitlis, Halep mektupçuluğunu icra etti. Kastamonu mektupçuluğuna tayin edilse de bu görevi kabul etmedi. Bir süre Umum Muhacirin Komisyonu mektupçuluğu yaptı. Mersin ve Kayseri mutasarrıflığına atandı. 1881’de Rütbe-i Râbi’a tevcih, 1901’de Rumeli Beylerbeyliği pâyesine terfî oldu. Birinci Rütbe Osmânî ve Mecîdi, Fransa’nın Birinci Rütbe Legion d’honeur ve Papa’nın ikinci rütbe nişanlarını kazandı. Diyarbakır, Halep, Konya, Sivas ve Selanik valisi olarak görevde bulundu. Selanik valisi iken Yunanların şehri ele geçirmesi üzerine yurda döndü ve emekli oldu.

Mevlevi bir şair olan Mehmed Nâzım Paşa, Şair Nâzım Hikmet’in dedesidir. Basılı yedi eseri dışında Fevziye Abdullah Tansel tarafından bulunan yazma şiir mecmuası ve Cumhuriyet gazetesinde Bir Devrin Tarihi (no. 2770, 21 Kanunisani 1932 vd.) adıyla neşredilen anıları da mevcuttur. Oğlu Hikmet Bey’in Kadıköy’deki evinde vefat etmiş, Karacaahmet Kabristanı’na defnedilmiştir. 

Kaynakça

Güllüce, Fatih (2008). Mehmed Nâzım Paşa’nın “İbn Fâriz Tercümesi ve Şerhi” Metin ve İnceleme. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.

İnal, Mahmut Kemal (1969). “Nâzım”. Son Asır Türk Şairleri. C. II. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. 1137-1141.

Sarıbal, İsmet (2018). “Ahd-i Şehriyârî’den Devr-i Hamid-i Sânî’ye Valiliğe Giden Yolda Bir II. Abdülhamid Dönemi Memurunun Serencamı”. Adam Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 8 (2): 175-212.

Tansel, Fevziye Abdullah (1966). "Bir Mevlevî Nâsir ve Şâiri Mehmed Nâzım Paşa Basılı Eserleri ve Yazma Şiir Mecmuası". Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 14 (1): 155-174.

Madde Yazım Bilgileri

Yazar: Ali ERBAY
Yayın Tarihi:
Güncelleme Tarihi: 25.12.2023

Eser AdıYayın eviBasım yılıEser türü
MuhâtabaMihran Matbaası / İstanbulH. 1304/M. 1886-1887Diğer
Ahd-i ŞehriyârîMatbaa-i Ebüzziya / İstanbulH. 1304/M. 1886-1887İnceleme
Nizâmü’l-Hâss fî Ehli’l-İhtisâsŞems Matbaası / İstanbulH. 1326-1328/M. 1908-1910Tercüme
KerbelâŞems Matbaası / İstanbulH. 1327-1329/M. 1909-1911Diğer
İbn-i Fâriz TercemesiŞems Matbaası / İstanbulR. 1328-1330/M. 1912-1914Tercüme
Esrâr-ı Tevhid ve TercemesiŞems Matbaası / İstanbulR. 1331/M. 1915-1916Tercüme
Yek-ÂvâzŞems Matbaası / İstanbulR. 1333/M. 1917Şiir

İlişkili Maddeler

Sn.Madde AdıD.Tarihi / Ö.TarihiBenzerlikİncele
1ŞEYHÎ, Celâleddîn Deded. 1849 - ö. 1908Doğum YılıGörüntüle
2DERTLİ GULAM, Abidind. 1849 - ö. 1889Doğum YılıGörüntüle
3Ebüzziya Tevfikd. 1849 - ö. 27 Ocak 1913Doğum YılıGörüntüle
4ELESGER, Göğçelid. 21.03.1821 - ö. 07.03.1926Ölüm YılıGörüntüle
5İBRAHİM CUDİd. 20.07.1863 - ö. 12.04.1926Ölüm YılıGörüntüle
6Fatih Emirhand. 13 Ocak 1886 - ö. 9 Mart 1926Ölüm YılıGörüntüle
7Mehmet Başarand. 25 Nisan 1926 - ö. 27 Haziran 2015MeslekGörüntüle
8A. Necmettin Çangad. 10 Ekim 1933 - ö. ?MeslekGörüntüle
9Yavuz Özdemd. 5 Ağustos 1956 - ö. ?MeslekGörüntüle
10Ahmet Haşimd. 1887 - ö. 4 Haziran 1933Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
11Abdülhamit Niyazi Çıkıntaşd. 1856 - ö. 11 Ocak 1934Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
12Ali Kemald. 17 Ekim 1869 - ö. 6 Kasım 1922Alan/Yüzyıl/SahaGörüntüle
13HAYÂLÎ, Mehmed Hayâlî Efendid. 1850 - ö. 1887Madde AdıGörüntüle
14ŞÎR, Seyyid Mehmed Çelebid. ? - ö. 1693-94Madde AdıGörüntüle
15NİŞÂNÎ, Karamanî Mehmed Paşad. ? - ö. 3 Mayıs 1481Madde AdıGörüntüle