Madde Detay

Osman Bolulu, Ağustos 1929’da Amasya’nın Taşova ilçesine bağlı Tekke (Akınoğlu) köyünde dünyaya geldi. Babası İsmail Bey, yazarın kendi ifadesi ile 16 yıl medrese öğrenimi görmüş, muska yazmadığı, Cumhuriyet'e karşı olmadığı için adı “gâvur imama” çıkmış biridir. Annesi ise “İşten alçak, itten alçak” diyen Hatice Hanım’dır. Osman Bolulu bu çiftin dördüncü oğludur (Bolulu 1995: 38).

Köyündeki ilkokulu (1942), Samsun-Lâdik Akpınar Köy Enstitüsü'nü (1947), Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü Edebiyat Bölümü'nü (1954), Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü'nü (1964) bitirdi (Bolulu 1992: 1).

Beş yıl boyunca ilkokul öğretmenliği, orta dereceli okullarda öğretmenlik, yöneticilik yaptı. Millî Eğitim Bakanlığı Müşavir Müfettişiyken, 12 Eylül Darbesi nedeniyle Mayıs 1981'de emekli oldu. Yaşamı boyunca bulunduğu yerlerdeki öğretmen derneklerinde, TÖDMF, TÖS, TÖYKO gibi meslek örgütlerinde üyelik, yöneticilik yaptı. Ayrıca ölümüne kadar Türk Dil Kurumu, Türk Sanat Kurumu, Edebiyatçılar Derneği, Çağdaş Dil Derneği, İnsan Hakları Derneği üyeliklerinde bulunmuştur (Bolulu 1995: 38).

Bolulu, 88 yaşında 2 Ağustos 2017 yılı Çarşamba günü Ankara’da vefat etti. 3 Ağustos Perşembe günü Ankara’da kılınan cenaze namazının ardından Ankara Karşıyaka Mezarlığı’na defnedildi.

Osman Bolulu, daha ilkokula başlamadan okuma yazmayı öğrenmiştir. Aile kitaplığında bulunan Gong Vurdu adlı romanı, ilkokuldayken okuduğu ilk kitaplar arasındadır. Bolulu, kendi not defterlerinde 1945'te 375 kitap okuduğunu not etmiştir. Okul yıllarında tek başına duvar gazetesi çıkarmış (Bolulu 1995: 38) ve "Ümit Dünyası" adlı ilk şiirini 1951'de Nilüfer dergisinde yayımlamıştır (Bolulu 1951: 72). 1951-1991 arasında; Bizim Dağarcık, Varlık, Ataç, Yelken, Zeren, Kaynak, Türk Sanatı, Dernek, Çağdaş, Çağrı, Çağ, Kitaplar Âlemi, Ilgaz, Defne, Devrim, Yeni Kale, Türk Düşüncesi, İstanbul, Türk Dili, Gurbet, Özgörü, Başkent Ankara, Otağı, Duyuş, Yeşerti, Galeri, Umut. Duruluk, İlke, Sanatlar, Yeni Erciyes, Türk Folklor Araştırmaları, Beşkaza, Salkım, Demet, Sanat Yolu, Merhaba, Birlik, İmbat, Yelpaze, Hamle, Kök, Çalı, Özgür, Oluşum, Çele gibi dergilerde şiir ve yazıları yayımlandı. 1991’den itibaren Türk Dili, Çağdaş Türk Dili, Kıyı, İnsancıl, Karşı, Damar, Gerçek Sanat, Öyküşiir, Biçem, Aydınlığın Ezgisi, Öğretmen Dünyası, Abece dergilerinde ve Cumhuriyet gazetesinde yazmıştır. Reşadiye’de Duruluk (1955-56), Amasya’da İlke dergilerini çıkarmış; Ankara’da Öğretmen Dünyası ve Abece dergilerinin sorumlu yönetmenliğini yapmıştır (Bolulu 1995: 39).

Bolulu, Dalların Ucundaki isimli şiir kitabını 1955'te, yine şiirlerini topladığı Bileşim Çizgisi kitabını 1963’te yayımlamıştır. 1978’de Devlet Kuşu ismiyle masal kitabı çıkarmıştır. Şiir türünde eserlerini yayımlamaya, 1992'de Yurtboyu Sevişmek, Taşın İyisi; 1994’te ise Uzun Koşu adlı eserleriyle devam etmiştir. Aynı yıl, deneme türünde Antilaikliğin Önlenemeyen Yükselişi ve 1995’te Belleksiz Toplum eserlerini yayımlamıştır. 1997'de Güle Yolculuk adında eseriyle şiir türüne devam ederken, bir yıl sonra Korkacaksan Kitapsızlardan Kork ve İnsan İnsana Eklene Eklene isminde deneme türündeki eserleri çıkmıştır. 1998 yılında Yağmur Sonrası adlı eserini öykü türünde yazmıştır. Anı türünde ise 2000 yılında İnsanlığın Solmaz Gülleri, biyografi türünde 2004'te Ahmet Miskioğlu Kitabı’nı yayımlamıştır.

Osman Bolulu, Türk Dil Kurumu üyesi olduktan sonra dile özel bir önem vermiş ve sade bir üslup kullanmıştır. Bu duruşunun neticesinde 2004'te yazım konusunu ele aldığı Sözün Işığı adlı eserini yayımlamıştır. Zamanla deneme türüne daha çok eğilim gösteren yazar, yine bir deneme türünde eseri olan Haritasız Yüzler’i 2007 yılında oluşturmuştur. Bolulu: “Düz yazı, mantık sağlamlığıyla, anadili bilinciyle yazılabilir. Düzyazılarım, hep bir olgudan izlenimden yola çıkar. Somutlayarak vermek ister düşünceleri. Kendimi, ülkenin, insanlığın sorunlarından sıyıramam düzyazılarımda. Kendimden başlayarak her şeyi sorgulamaya alırım. Belki kiminde, öğretmenliğimden gelen bilecenliğe düşüyorum. Çok düşünürüm de az yazarım." diyerek düz yazı hakkındaki düşüncelerini dile getirmiştir (Bolulu 1995: 40).

Bolulu, dil üzerine de eserler üretmeyi sürdürmüştür. 2008’de Dilden Düşünüşe Atatürk Yolu adlı eseri bunlardan biridir. 2010’da deneme türünde kaleme aldığı Bir Gülün Aydınlığında ile Dil, Düşünüş Evirtimi, aynı yıl anı türündeki Köy Enstitülülerden Biri isimli eserleri yayımlanmıştır (http://osmanbolulu.com.tr/pg_16_yayinlanmis-yapitlari.html; erişim 13.09.2018). Bolulu, şiir hakkında şunları söylemektedir: “Yazdıklarımın sadece kendimi gönendirme, benim gibilerden kabul görme aracı olmasını istemem. Ama şiirde, sav’ımın sırıtmasından korkarım. Şiirin, salt şiir olduğunu bilirim. Yine de söylediklerimde bir anlam bulunsun; dipten geçen damarlarda, benim dünya görüşümün suyu dolaşsın; algıladıklarım, gönendirici biçimde başkalarına yansısın; kötülükleri göz ardı etmemekle birlikte, umudun filizleri hep yeşersin isterim. Şiirlerimin ortak noktası, ‘ben’ demeyi sevmeyen ben, halkım, ulusum, tüm insanlık ve geleceğe ışık kapılar açması çabası… Çünkü umudun ışığı, hep yanık durmalıdır. Ufuk açmadır, bir yerde şiir.“ (Kılıçaslan 1995: 18).

Bunların dışında; 1964 ve 1965 yıllarında Türkçe Bilgiler, Türkiye’de Mahalli İdarelerin Eğitim Öğretim Kurumlarıyla İlgisi, 1968’de Atatürk ve 10 Kasım, Ortaokul Bitirecekler İçin Sınava Hazırlık, 1971’de Dilbilgisi Özeti ve Cümle Çözümleme Anahtarı, 1981’de İlk Dersimiz Atatürk, 1983’te Şemalarla Dilbilgisi adlı kitapları yayımlanmıştır. Bolulu, fen liselerine hazırlık konusunda iki, üniversiteye hazırlık konusunda dört kitabın yazımına da katılmıştır.

1992'de "Yurtboyu Sevişmek" adlı şiiriyle, Vedat Güler Şiir Yarışması’nda birincilik, Nabi Üçüncüoğlu Şiir Yarışması’nda birincilik, ayrıca Petrol-İş Şiir Yarışması’nda mansiyon ödülü kazanmıştır. 1998'de Osman Bolulu'nun İnsan İnsana Eklene Eklene yapıtı, Cumhuriyet'in Kuruluşunun 75. yılı nedeniyle T.C. Kültür Bakanlığı'nca düzenlenen eser yarışmasında deneme dalında büyük ödül kazanmıştır. 2005'te yayımlanan Sözün Işığı-Uygulamalı Noktalama Bilgileri adlı yapıtı dolayısıyla Osman Bolulu'ya "Dil Derneği Beşir Göğüş Ödülü" verilmiştir (http://www.osmanbolulu.com.tr/pg_228_oduller.html; erişim 13.09.2018). Yaşamının kısa bir döneminde şiir yayımlayamadığı için Cemal Süreya tarafından “gizli şair” olarak adlandırılmıştır.